Flotow, Friedrich von

Flotow Friedrich von, baron, *27 IV 1812 Toitendorf (Meklemburgia), †24 I 1883 Darmstadt, niemiecki kompozytor. W latach 1828–30 studiował w Paryżu u A. Reichy (kompozycja) i J.P. Pixisa (fortepian). W czasie rewolucji lipcowej w 1830 powrócił do Niemiec, a od 1831 ponownie przebywał w Paryżu, gdzie wszedł w środowisko muzyczne; zetknął się wówczas m.in. z Auberem, Meyerbeerem, Rossinim, Halévym i Gounodem. W Paryżu odbyły się również prywatne wykonania pierwszych prób scenicznych muzyki Flotowa. W 1835 wykonano w Schwerinic jego pierwszą operę — Pierre et Cathérine, pierwszy zaś sukces odniósł Flotow w 1839 w Paryżu jako współautor (obok A. Grisara i A. Pilatiego) opery Le naufrage de la Méduse. W 1843 Flotow debiutował w Opéra Comique operą L'esclave de Camoëns, kilkakrotnie później przerabianą. W latach 1843–44 pracował nad operą Alessandro Stradella, której premiera w Hamburgu w 1844 utrwaliła sławę Flotowa w Niemczech. W 1847 kompozytor odniósł swój największy sukces, wystawiając w Wiedniu operę Marta. Po wybuchu rewolucji marcowej w 1848 w Wiedniu wyjechał do Meklemburgii, gdzie ojciec pozostawił mu w spadku dużą posiadłość ziemską. Od 1855 Flotow zajmował stanowisko intendenta muzycznego w Schwerinie, gdzie przez szereg lat prowadził orkiestrę dworską, przyczyniając się do podniesienia jej poziomu. W późniejszych latach przebywał w swych posiadłościach: od 1868 (63?) k. Wiednia, od 1873 w Toitendorf, a od 1880 w Darmstadcie, wyjeżdżając często do Wiednia, Paryża i Włoch, gdzie wystawiano jego opery.

W operach Flotowa przeważają elementy wczesnoromantycznej opery francuskiej z kręgu Boieldieu i Aubera, łączone niekiedy z impulsami opery niemieckiej (głównie Nicolaia i Lortzinga) i niewielkimi wpływami włoskiego belcanto. Dominuje typ opery komicznej z silnie zaakcentowanym pierwiastkiem lirycznym. Muzykę Flotowa cechuje płynna melodyka, ożywiona rytmika, obfitująca w akcenty humorystyczne czy wręcz burleskowe, oraz zręczna, barwna instrumentacja. Twórczość Flotowa uległa w dużej mierze zapomnieniu, do dziś jednak znaczną popularnością cieszy się Marta; sporadycznie wznawiany bywa również Alessandro Stradella.

Literatura: W. Neumann Friedrich von Flotow, Kassel 1855; R. Svoboda Friedrich von Flotows Leben; von seiner Witwe, Lipsk 1892; R. Stockhammer Friedrich von Flotows Beziehungen zu Wien, „Österreichische Musik-Zeitschrift” XVII, 1962; W. Huschke Zur Ahnenschaft des Opernkomponisten Friedrich von Flotow, „Genealogie” XIX, 1970.