Expert, Henry

Expert [Ɛksp’e:r] Isidore Norbert Henry, *12 V 1863 Bordeaux, †18 VIII 1952 Tourrettes-sur-Loup (Alpy Nadmorskie), francuski muzykolog, dyrygent, inicjator wydawnictw muzyki dawnej.

W 1881 przybył do Paryża, gdzie uczył się w Szkole Muzyki Kościelnej Niedermeyera (m. in. u G. Lefèvre’a), studiował ponadto u C. Francka i E. Gigouta. W latach 1902–05 był profesorem w szkole Niedermeyera i w École des Hautes Études Sociales; następnie pracował jako bibliotekarz: w latach 1905–09 w bibliotece Ste-Geneviève, od 1909 w bibliotece konserwatorium paryskiego, gdzie w latach 1920–33 pełnił funkcję naczelnego bibliotekarza. W 1933 wyjechał do Croisic, potem przebywał w Vence i Tourrettes. Expert działał ponadto jako organizator i dyrygent chórów i zespołów wokalnych (od 1902 Chanteurs de la Renaissance, od 1924 Chanterie de la Renaissance). Był też współorganizatorem Société d’Études Musicales et de Concerts Historiques.

W latach 1910–11 wygłaszał prelekcje z zakresu historii muzyki w Opéra Comique oraz współpracował z Encyclopédie de la musique A. Lavignaca i Histoire du théâtre lyrique en France, opracowując w wymienionych publikacjach fragmenty dotyczące muzyki francuskiego okresu renesansu.

Historyczną zasługą Experta jest podjęcie prac edytorskich w zakresie muzyki francuskiej XVI w. Prace te – mimo trudności finansowych – prowadził przez całe życie. Dzięki zapoczątkowanym przez niego seriom wydawniczym stało się możliwe podjęcie badań nad dawną muzyką francuską, udostępnioną w notacji współczesnej i w krytycznym opracowaniu. Oprócz wydań muzyki dawnej Expert. zapoczątkował serię obejmującą traktaty teoretyczne oraz katalogi tematyczne utworów muzyki dawnej, a także edycję dawnych źródeł. Innych swoich planów wydawniczych, dotyczących faksymilowych wydań źródeł francuskiej muzyki dawnej oraz serii komentarzy i rozpraw, nie zdołał zrealizować.

Expert jako jeden z pierwszych zastosował w tytule swego zbioru z 1894 określenie „renesans” w odniesieniu do muzyki XV i XVI w. W 1952 powołano w Paryżu dla kontynuacji jego dzieła Association des Amis d’Henry Expert et de la Musique Française Ancienne, które w serii «Maîtres Anciens de la Musique Française» wydało poprawione i ulepszone niektóre jego transkrypcje.