logotypes-ue_ENG

Dziki, Jan

Biogram i literatura

Dziki Jan, Wilde Hans, Janick, Janeck, Jancko, Janecko, *przed 1525, †22 IX 1592 Gdańsk, polski wiolista, lutnista i kompozytor (?) działający w Prusach Książęcych i w Gdańsku. Na pierwotność polskiej wersji nazwiska w stosunku do niemieckiego przekładu słowa „dziki” wskazują słowiańskie formy imienia występujące w dokumentach. Dziki uczył się gry na instrumentach na dworze księcia Albrechta Hohenzollerna w Królewcu w latach 1537–42, prawdopodobnie u pochodzącego z Wittenbergi lutnisty Wolfa Schnelingera. W 1546 został mieszczaninem gdańskim i członkiem cechu muzyków. Najpóźniej w 1561 ożenił się, w tym roku bowiem ukazało się w Krakowie wydanie pieśni Wieczna pamiątka, w której tekście wymieniony jest on i jego żona, Krystyna. Do końca życia działał w Gdańsku, m.in. jako nadworny wiolista rady miejskiej. Tradycyjnie przypisuje się mu autorstwo intawolacji motetu Domine, miserere (model nieznany), opatrzonej inicjałami H.W. w zbiorze Benedicta de Drusina Tabulatura continens insignes (...) fantasias (...) et mutetas..., Frankfurt n. Odrą 1556. Utwór wskazuje na dobre opanowanie rzemiosła przez intawolatora.

Być może synem Dzikiego był Andres Wilde, lutnista na dworze w Królewcu w latach 1584–86.

Literatura: H.P. Kosack Geschichte der Laute und Lautenmusik in Preussen, Kassel 1935; P. Poźniak Jan Dziki, lutenista gdański, w: Muzykolog wobec dzieła muzycznego. Zbiór prac dedykowanych Elżbiecie Dziębowskiej w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Woźna-Stankiewicz i Z. Dobrzańska-Fabiańska, Kraków 1999 (zawiera tekst pieśni i wyd. intawolacji – tabulatura i transkrypcja).