Dresden, Sem

Dresden [drʹɛsd^en] Sem, *20 IV 1881 Amsterdam, †30 VII 1957 Haga, holenderski kompozytor, dyrygent chóralny, pedagog i organizator życia muzycznego. Studiował zrazu u B. Zweersa (teoria) w konserwatorium w Amsterdamie, później w Berlinie u H. Pfitznera (kompozycja, dyrygentura). Ok. 1915 założył w Haarlemie zespół chóralny a cappella, znany później jako Haarlemsche Motet- en Madrigaalvereeniging, z którym odbył szereg podróży koncertowych. W 1919 Dresden został profesorem teorii i kompozycji, a w 1924 dyrektorem amsterdamskiego konserwatorium. W latach 1937–49 był dyrektorem Koninklijk Conservatorium w Hadze z przerwą na okres 1941–45, kiedy to został z uczelni usunięty przez Niemców. W wieku 70 lat objął przewodnictwo holenderskiej sekcji Jeunesses Musicales i aktywnie uczestniczył w organizowaniu młodzieżowego ruchu koncertowego, nadto do końca życia poświęcał się kompozycji.

Dresden był – obok W. Pijpera – jedną z najwybitniejszych postaci współczesnego życia muzycznego w Holandii. Jego występy jako dyrygenta chóru madrygalistów, z repertuarem obejmującym dzieła od wczesnego renesansu po czasy najnowsze, przyniosły mu w ojczyźnie wielką sławę. Jako kompozytor Dresden stworzył podstawowy repertuar współczesnej holenderskiej muzyki chóralnej; cenne są zwłaszcza jego dzieła wokalno-instrumentalne, w których dokonywał – w ramach umiarkowanego języka dźwiękowego – interesujących zestawień kolorystycznych w powiązaniu z bogatym strukturalnie przebiegiem rytmicznym (Chorus tragicus, Catena musicale). Dążenie do penetracji brzmienia, zauważalne także w kameralnej muzyce Dresdena (utwory na instrumenty dęte, Sonata na flet i harfę), najpełniejszy wyraz znalazło w jego koncertach instrumentalnych, których zasadniczą ideą jest tworzenie specyficznych kontekstów dźwiękowych dla wystąpień instrumentu solowego, w czym szczególna rola przypada perkusji i instrumentom dętym (koncerty skrzypcowe).

Literatura: P.F. Sanders Moderne Nederlandse componisten, rozdz. Sem Dresden, Haga 1931; W. Paap Sem Dresden, w: „Mens en melodie” I, 1946; S. van Ameringen Sem Dresden, w: „Musica” XI 1957; J. Wouters Sem Dresden, „Sonorum speculum” 1965, nr 25; M. Flothuis 1882–1982. Betrachtungen über hundert Jahre niederländische Musikgeschichte, „Tijdschrift van de Vereniging voor Nederlandse Muzieksechiedenis” XXXII, 1982; L. Samama Zeventig jaar Nederlandse muziek (1915–1985), Amsterdam 1986; F. Zwart Nederlandse Muziekarchieven. Overzicht van de collecties, Haga 1987