Della Viola, Alfonso

Della Viola, dalla Viola, de la Viola, da Ferrara, Alfonso, *ok. 1508 Ferrara, †ok. 1574 Ferrara, włoski kompozytor i instrumentalista. Prawdopodobnie nieślubny syn Agostina da Ferrary, śpiewaka działającego na ferraryjskim dworze książąt d’Este ok. 1497–1522, który w czasie śpiewu akompaniował sobie na wioli. Alfonso związany był z tymże dworem co najmniej od 1528 do końca życia. W latach ok. 1563–1572 maestro di capella katedry w Ferrarze. Autor madrygałów oraz muzyki scenicznej zachowanej jedynie fragmentarycznie.

Twórczość madrygałowa Alfonsa wykazuje cechy zbliżone do stylu P. Verdelota i J. Arcadelta. Kompozytor łączy fragmenty imitacyjne z akordowymi, stosuje też niekiedy chromatykę. W literaturze obecne są opinie, iż niektóre z tych madrygałów mogą pochodzić jeszcze z lat 20. XVI w. Muzyka sceniczna Alfonsa zachowała się zaledwie w postaci recytatywnej inwokacji wraz z ritornelami oraz finałowej 4-głosowej canzony dołączonych w formie rękopiśmiennej do druku pastorale Il Sacrificio Agostina Beccariego z 1555.

Literatura: A. Einstein The Italian Madrigal, Princeton 1949; H.M. Brown A Cook’s Tour of Ferrara in 1529, „Rivista Italiana di Musicologia” X, 1975; H.M. Brown i K. Spencer How Alfonso della Viola Tuned his Viols, and how he Transposed, „Early Music” XIV, 1986; J. Cohen Poetic Form versus Musical Form: Alfonso dalla Viola’s Petrarch Settings, „Musica Antiqua” VIII, 1988; J. Haar i I. Fenlon The Italian Madrigal in the Early Sixteenth Century. Sources and Interpretation, Cambridge 1988; J. Cohen Alfonso dalla Viola (Ferrara, c. 1508–c. 1574): Aspects of Chronology, Style and Influences, w: Musik, Raum, Akkord, Bild. Festschrift zum 65. Geburtstag von Dorothea Baumann, red. A. Baldassarre i in., Berno 2012.