Dārziņš [d'a:rzińsz] Emīls, *3 XI 1875 Jaunpiebalga, †31 VIII 1910 Ryga, łotewski kompozytor i krytyk muzyczny. W latach 1898–1901 studiował w konserwatorium w Petersburgu u L. Homiliusa (organy) i M. Rimskiego-Korsakowa (kompozycja). Od 1901 przebywał w Rydze, gdzie rozwinął działalność kompozytorską i krytyczną.
Dārziņš był za życia znany głównie jako symfonik, jednak wszystkie jego utwory orkiestrowe, poza Walcem melancholijnym, zaginęły, podobnie jak prawie cała partytura opery Rožainās dienas (ocalały jednynie fragmenty wyciągu fortepianowego). Dziś uważa się Dārziņša za jednego z pierwszych wybitnych twórców łotewskiej liryki wokalnej, zwracając szczególną uwagę na jego pieśni chóralne o dużych walorach ekspresyjnych, zbliżające się stylistycznie do modernizmu, oparte o system quasi-symfonicznych rozwinięć tematycznych i fakturalnych. Jako jeden z pierwszych łotewskich zawodowych krytyków muzycznych uchodzi dziś Dārziņš za pioniera myśli muzycznej na Łotwie.
Literatura: Emīls Dārziņš. Piemiņas krājums (‘Emīls Dārziņš, księga pamiątkowa’), red. V. Pengerots, Ryga 1925.
orkiestrowe, m.in. Melanholiskais valsis (‘walc melancholijny’) 1904
liczne pieśni solowe
pieśni chóralne, m.in. Lauztās priedes (‘złamane sosny’), Sapņu tālumā (‘w oddali snów’), Senatne (‘przeszłe czasy’)
opera Rožainās dienas (‘różane dni’).
Edycje:
Dziesmas balsij ar klavierēm (‘pieśni na głos i fortepian’), Ryga 1959
Dziesmas koriem (‘pieśni chóralne’), Ryga 1960.
Prace:
Alfreds Kalniņš, Ryga 1907
Par operas izcelšanos (‘nad genezą opery’), Ryga 1907
Jazeps Vītols, Ryga 1908
Per mūziku (‘nad muzyką’), red. J. Vītoliņš, Ryga 1951 (zbiór pism)
Raksti (‘pisma’), red. A. Darkevics, Ryga 1975.
