Corkine, William

Corkine [k´o:^rkyn] William, *2. połowa XVI w. (?), †po 1617, angielski lutnista, wiolista i kompozytor.

Informacje o życiu Corkine’a są skąpe. Pierwszą księgę Ayres dedykował Edwardowi Herbertowi i Williamowi Hardy’emu, których nazywa swoimi mistrzami i patronami. 2 II 1613 r. koncertował z J. Dowlandem w Middle Temple w Londynie, a z akt Tajnej Rady (Privy Council) z czerwca 1617 r. wynika, że planował udać się z grupą muzyków zwerbowanych przez G. Vincenta na dwór „polskiego królewicza”, zapewne Władysława Wazy. Glejt na podróż do Polski dla Vincenta i 5 niewymienionych z imienia muzyków wydano także rok później. Muzycy (część z nich była także aktorami) byli prawdopodobnie częścią trupy teatralnej występującej w Warszawie i być może w Gdańsku, najpewniej w latach 1617–1620.

Prawie wszystkie kompozycje Corkine’a zawarte są w 2 autorskich księgach Ayres. W pieśniach melodyka, traktowana sylabicznie, ściśle podąża za deklamacją tekstu. Natomiast niewielkie jest zróżnicowanie wyrazowe, brak też podkreślenia fragmentów tekstu charakterystycznymi zwrotami harmonicznymi. Towarzyszenie lutni sprowadza się do prostego, najczęściej w układzie 4-głosowym, podtrzymania linii wokalnej. 3 pawany i 3 almandy należą do najkunsztowniejszych tańców Corkine’a. Na szeroką skalę stosuje w nich kompozytor technikę polifoniczną; liczne są imitacje, także frazy złożonej z postępów chromatycznych. Mniejszy jest udział polifonii w 3 galiardach, zaś w 5 kurantach – tańcach najprostszych – dominuje homofonia z techniką figuracyjną. Podobnie opracowana (homofonicznie) jest czwarta almanda i jedyna galiarda z księgi 2.; tylko w nich wypisane są powtórzenia kolejnych cząstek tańca, opracowane wariacyjnie z bogatym zastosowaniem figuracji. Cykle wariacji, złożone z 4–8 członów, należą do typu ground, gdyż elementami wiążącymi są tu linia basu i struktura harmoniczna, zaś sama melodia tematu najczęściej niknie w przebiegach wirtuozowskich figur instrumentalnych.

Literatura: J. Limon Komedianci angielscy w Warszawie. Przegląd źródeł, „Pamiętnik Teatralny” XXVIII, 1979, z. 3–4; D. Greer Two Songs by William Corkine, „Early Music” XI, 1983; P. Frank A New Dowland Document, „The Musical Times” CXXIV, 1983, nr 1; W. Schrickx ‘Pickleherring’ and English Actors in Germany, „Shakespeare Survey” XXXVI, Cambridge i in., 1983; G. Nelson The Lyra-Viol Variation Sets of William Corkine, „Chelys. Journal of the Viola da Gamba Society” XVII, 1988; J. Limon Gdański teatr „elżbietański”, Wrocław i in. 1984; D. Greer Manuscript Additions in Early Printed Music, „Music and Letters” LXXII, 1991; A. Otterstedt Die englische Lyra-Viol. Instrument und Technik, Kassel 1989; B. Przybyszewska-Jarmińska Muzyczne dwory polskich Wazów, Warszawa 2007; G. Herreid The Humors in the English Lute Song, „Lute Society of America Quarterly” XLVIII, 2013, nr 1-2.