Cocker [kˊoker] Joe, właściwie John Robert Cocker, *20 V 1944 Sheffield, †22 XII 2014 Crawford (Kolorado), angielski wokalista, perkusista, kompozytor i autor tekstów. Nie posiadał wykształcenia muzycznego. Od początku lat 60. związany był z zespołami skifflowymi i rhythmandbluesowymi, początkowo jako perkusista, a później także jako wokalista. W 1964 na debiutanckim singlu wytwórni Decca Cocker zaśpiewał piosenkę I’ll Cry Instead; popularność przyniosła mu kolejna piosenka z repertuaru The Beatles – With a Little Help from My Friends (1968). Pierwsze albumy Cockera zawierały m.in. interpretacje kompozycji J. Lennona i P. McCartneya (She Came in Through the Bathroom Window), B. Dylana (Just Like a Woman, I Shall Be Released, Dear Landlord) oraz standardów rockandrollowych (Feelin’ Alright, Don’t Let Me Be Misunderstood, Lawdy Miss Clawdy, Honky Tonk Woman); pojawiły się też oryginalne utwory, skomponowane przez Cockera razem z pianistą Ch. Stantonem (Marjorine, That’s Your Bussiness, Woman to Woman). Oprócz nagrań w studio Cocker często koncertował, brał udział w festiwalach rockowych (Newport 1969, Woodstock 1969, Isle of Wight 1969), w 1970 udał się w trasę koncertową po Stanach Zjednoczonych. Dokumentowały to filmy: Woodstock (reż. M. Wadleigh, 1970) i Joe Cocker, Mad Dogs and Englishmen (reż. P. Adidge, 1970). W tym czasie nagrywał m.in. z zespołem The Grease Band (1964–69), L. Russellem, J. Pagem, S. Winwoodem, A. Lee, N. Hubbardem, H. McCulloughem, R. Newmanem, J. Porcaro, B. Prestonem; wydawane regularnie płyty nie cieszyły się jednak popularnością. W poł. lat 70. repertuar Cockera stał się mniej ciekawy, a interpretacje mało oryginalne. Ponadto artysta uzależnił się od alkoholu i narkotyków. Przełomem stało się nawiązanie w 1981 przez Cockera współpracy z grupą The Crusaders (I’m So Glad I’m Standing Here Today, This Old World’s Too Funky for Me). W następnym roku Cocker podpisał kontrakt nagraniowy z wytwórnią Island, dla której z plejadą doborowych muzyków (A. Belew, R. Shakespeare, S. Dunbar, R. Palmer) nagrał album Sheffield Steel. Pochodząca z niego piosenka Up Where We Belong zdobyła w 1983 nagrodę Grammy i Oscara. Renesans popularności Cockera nastąpił dzięki wykorzystaniu jego piosenek w wielu filmach: An Officer and a Gentleman (reż. T. Hackford, 1982), Teachers (reż. A. Hiller, 1984), 91/2 Weeks (reż. A. Lyne, 1986), Harry and the Hendersons (reż. W. Dear, 1987), The Cutting Edge (reż. P.M. Glaser, 1992). W latach 90. wykonawca powrócił na trasy koncertowe; uczestniczył m.in. w J. Lennon Tribute Concert (1990), Rock in Rio II (1991), Guitar Legends w Sewilli (1991), festiwalu jazzowym w Montreux (1992) i Woodstock II (1994). Kilkukrotnie gościł w Polsce (1995, 1998, 2000, 2007, 2010, 2013). Cocker dysponował niskim, schrypniętym głosem, najlepiej czuł się w repertuarze soulowym i balladach. Nieskomplikowane melodycznie piosenki wykonywał z niesłychanym zaangażowaniem i ekspresją, wzorując się na afroamerykańskich wykonawcach. Największe przeboje: Delta Lady (1969), You Are So Beautiful (1975), Up Where We Belong (1982), You Can Leave Your Hat on (1986), Unchain My Heart (1987), When the Night Comes (1990), (All I Know) Feels Like Forever (1992), Have a Little Faith (1995). Nagrał m.in. płyty: With a Little Help from My Friends (1969), Johnny Cash! (1969), Something to Say (1973), I Can Stand a Little Rain (1974), Stingray (1976), Civilized Man (1984), Unchain My Heart (1987), Live (1990), Night Calls (1992), Have a Little Faith (1994), Organic (1996), Across from Midnight (1997), No Ordinary World (1999). Nagrywał dla wytwórni A&M, Asylum, Island i Capitol.
Literatura: J.P. Bean Johny Cash. With a Little Help from My Friends, Londyn 1991.
