logotypes-ue_ENG

Bolska, Adela

Biogram i literatura

Bolska Adela (Adelajda), właśc. A. Skąpska, zam. Dienheim-Szczawińska-Brochocka, *4 (16) II 1863 lub 1864 Kessemouki (obw. bessarabski, obecnie Mołdowa), †29 XI 1930 Tallin, polska śpiewaczka (sopran). W latach 1883–1888 studiowała śpiew w Konserwatorium Moskiewskim u G. Galvaniego i F.P. Komissarżewskiego; uczelnię ukończyła ze srebrnym medalem. W czasie studiów brała udział w koncertach Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego. Naukę kontynuowała w klasie mistrzowskiej przy mediolańskiej La Scali. W sezonie 1888/1889 występowała w mediolańskich teatrach Manzoni oraz w teatrze Dal Verme w Lodi. W sezonie 1889/1890 roku dzięki rekomendacji Czajkowskiego rozpoczęła występy w moskiewskim Teatrze Wielkim. Występowała tam, pod nazwiskiem Skąpska, do końca sezonu 1891/1892 jako Pamina w Czarodziejskim flecie, Gorysława w Rusłanie i Ludmile, Tatiana w Eugeniuszu Onieginie i Elza w Lohengrinie. Jesienią 1892 roku wyjechała do Paryża, gdzie doskonaliła umiejętności wokalne u C. Miolan-Carvalho oraz uczestniczyła w koncertach Ch. Lamoureux i É. Colonne’a. W 1893 r. wyszła za mąż za hr. A. Dienheima-Szczawińskiego-Brochockiego i przerwała karierę. Do występów powróciła w 1896 pod pseudonimem Bolska. W następnym sezonie związała się z Teatrem Maryjskim w Petersburgu. Ze sceną tą pozostała związana do 1918 (od 1902 jako solistka dworu Jego Cesarskiej Wysokości), wykonując na niej swoje dotychczasowe role, a także rolę Małgorzaty w Hugonotach, Zyglindy w Walkirii, Wołchowy w Sadku, Marfy w Carskiej narzeczonej, Nalego w Nalim i Damajanti A. Areńskiego, Sefizy w Zemście amora S. Taniejewa, Maszy w Córce kapitana C. Cui, Ewy w Śpiewakach norymberskich oraz tytułową rolę w Jolancie Czajkowskiego. Występowała gościnnie na scenach operowych i estradach koncertowych Paryża, Londynu, Wiednia, Bayreuth i Warszawy. Działała w kręgu Polonii petersburskiej, dając dobroczynne koncerty na rzecz polskich stowarzyszeń. Od 1901 kierowała staraniami grupy działaczy polskich o wzniesienie w Warszawie pomnika Chopina. W 1918 została zwolniona z Teatru Maryjskiego za arystokratyczne pochodzenie. W 1919 rozpoczęła pracę w klasie śpiewu konserwatorium piotrogrodzkiego. Jesienią 1923 wyjechała do Polski. Początkowo osiadła w Wilnie, ucząc w tamtejszym konserwatorium, a w 1925 zamieszkała w Warszawie i otwarła klasę śpiewu w Wyższej Szkole Muzycznej im F. Chopina, prowadzonej przez WTM.

Literatura: L. J. Kronenberg, Wspomnienia, Warszawa 1933; E. Stark, Pietierburgskaja opiera i jejo mastiera 18901910, Leningrad-Moskwa 1940, s. 35–41; M. Ankudowicz-Bieńkowska, Polskie życie muzyczne w Wilnie lat II Rzeczypospolitej, Olsztyn 1997; M. Ivanowa, Adela Bolska (1863–1930), przeł. J. Kazem-Bek, „Muzyka” 2008, nr 3, s. 87–103 (bibliografia); M. Iwanowa, Pomnik Fryderyka Chopina, seria „Polonica Petropolitana”, Petersburg 2011; W. Antonczyk, Polscy muzycy w dziewiętnastowiecznym Petersburgu, praca doktorska obroniona na UW pod kierunkiem A. Żurawskiej-Witkowskiej, Warszawa 2019; W. Antonczyk, M. Dziadek, Adela (Adelajda Bolska), hasło [w:] Polski Petersburg [https://www.polskipetersburg.pl].