Logotypy UE

Auer, Leopold

Biogram i literatura

Auer Leopold, *7 VI 1845 Veszprém (zach. Węgry), †15 VII 1930 Loschwitz (k. Drezna), węgierski skrzypek i pedagog. W 1883 uzyskał obywatelstwo rosyjskie, w 1896 tytuł szlachecki, w 1926 obywatelstwo amerykańskie. Systematyczną naukę gry na skrzypcach rozpoczął w 1855 w konserwatorium w Budapeszcie u D. Ridleya-Kohnego, kontynuował ją w latach 1857–58 w konserwatorium w Wiedniu u J. Donta i J. Hellmesbergera oraz w 1861 u J.D. Alarda w Paryżu. W latach 1863–64 studiował u J. Joachima w Hanowerze, uzupełniając umiejętności w zakresie gry solowej, kameralnej i orkiestrowej. W latach 1864–66 był koncertmistrzem orkiestry w Düsseldorfie, następnie w Hamburgu, gdzie kierował kwartetem smyczkowym, a później, do 1868, grał jako pierwszy skrzypek w kwartecie braci Müllerów. W V 1868 koncertował z Antonem Rubinsteinem w Londynie, w IX 1868 wyjechał do Rosji na 3-letni kontrakt, a pozostał tam do 1917. W latach 1868–1917 prowadził klasę gry skrzypiec i kameralistyki w konserwatorium w Petersburgu, w latach 1868–1906 był solistą i kierownikiem kwartetu Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego, w latach 1872–1908 solistą w orkiestrze Teatru Maryjskiego (wszystkie te funkcje przejął od H. Wieniawskiego); od 1874 zajmował też stanowisko nadwornego solisty cara, a w 1883 rozpoczął działalność dyrygencką i w sezonach 1883/84, 1887–92 i 1894/95 prowadził koncerty symfoniczne Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego. Do 1917 rozwijał bardzo ożywioną działalność społeczną, organizacyjną, a przede wszystkim koncertową. Występował jako solista i dyrygent w Rosji i w całej Europie (wielokrotnie w Polsce). Uczestniczył jako oficjalny przedstawiciel Rosji w wielu międzynarodowych kongresach i konkursach. W 1918 wyjechał do USA; kontynuował działalność pedagogiczną w Institute of Musical Art w Nowym Jorku i w Curtis Institute of Music w Filadelfii. Nie przerwał mimo sędziwego wieku działalności koncertowej, w 1924 i później występował w Carnegie-Hall. Uznany za twórcę rosyjskiej szkoły skrzypiec, miał równie wielkie osiągnięcia w dziedzinie wykonawczej, jak i pedagogicznej. Do uczniów Auera należeli m.in.: J. Achron, J. Heifetz, E. Zimbalist, M. Elman, N. Milstein, C. Hansen, M. Polakin, z Polaków – E. Młynarski; wielu uczniów-cudzoziemców kształciło się w latach 1906–11 u Auera w Londynie. Auer jest autorem licznych transkrypcji i opracowań literatury skrzypcowej, komponował także utwory na skrzypce i orkiestrę, np. Rhapsodie hongroise, Tarantelle de concert. Sukcesy wykonawcze i pedagogiczne zawdzięczał swej nowatorskiej technice, głębokiej wiedzy o stylach wykonawczych oraz rozległej i wszechstronnej kulturze muzycznej. Podczas dyrygenckich występów za granicą propagował rosyjską muzykę symfoniczną, poprowadził m.in. kilka zagranicznych prawykonań utworów Czajkowskiego. Jako skrzypek koncertował z wieloma artystami światowej sławy, jak np. z E. d’Albertem, R. Pugno, J. Hofmannem, T. Leszetyckim, J. Wieniawskim, S. Taniejewem, regularnie występował z Antonem Rubinsteinem i A. Jesipową.

Literatura: My Long Life in Music, Nowy Jork 1923, tłum. ros. Sriedi muzykantów, Moskwa 1927; O stylu i tradycji (wywiad z Auerem), „Muzyka” 1930 nr 10; L.N. Raaben L.S. Auer. Oczerk żyzni i diejatielnosti, Leningrad 1962.

Prace

Violin Playing as I Teach It, Nowy Jork 1921, Filadelfia 1960, tłum. ros. Leningrad 1929, 2. wyd. 1933

Violin Master Works and Their Interpretation, Nowy Jork 1925

Moja szkoła igry na skripkie. Intierprietacyja proizwiedienij skripicznoj klassiki, tłum, z ang., wstęp: Auer i sowriemiennoje skripicznoje iskusstwo, red. i komentarz I. Jampolski, Moskwa 1965 (obie prace razem w nowym wyd. ros.)