Emmanuel [~nü’el] Maurice Marie François, *2 V 1862 Bar-sur-Aube (Haute-Marne), †14 XII 1938 Paryż, francuski muzykolog i kompozytor. Studiował w konserwatorium w Paryżu pod kierunkiem Th. Dubois (harmonia), L. Delibesa (kompozycja), L.-A. Bourgault-Ducoudraya (historia muzyki), w Brukseli pod kier. F.A. Gevaerta (historia muzyki starożytnej) i na Sorbonie, gdzie uzyskał doktorat na podstawie pracy L’orchestique grecque (Paryż 1895). W latach 1907–36 wykładał historię muzyki w konserwatorium w Paryżu.
Literatura: Béclard d’Harcourt L’oeuvre musicale de Maurice Emmanuel, „La Revue Musicale” XVI, 1935; J.G. Prod’homme Maurice Emmanuel, „Rivista Musicale Italiana” XLIII, 1939; H.F. Stewart Maurice Emmanuel, „Music and Letters” XX, 1939; nr specjalny „La Revue Musicale” 1947 (zawiera bibliografię).
Prace:
Histoire de la langue musicale, 2 t., Paryż 1911 (Prix Kastner-Bourgault)
La musique grecque antique, w: A. Lavignac Encyclopédie de la musique, Paryż 1913
Traité de l’accompagnement modal des psaumes, Lyon 1913
La polyphonie sacrée, z R. Moissenetem, Dijon 1921
Pelléas et Mélisande de C. Debussy, Paryż 1926
C. Franck, Paryż 1930
A. Reicha, Paryż 1937
współredakcja (od 1911) wydania dzieł wszystkich J.-Ph. Rameau
Kompozycje:
Muzyka instrumentalna:
I Symfonia, 1919
II Symfonia, 1930–31
Zingaresca na orkiestrę, 1902–34
Suite française na orkiestrę, 1934–35
2 kwartety smyczkowe
trio na klarnet, flet i fortepian
sonaty skrzypcowe i wiolonczelowe
sonaty fortepianowe
Muzyka wokalna:
m.in.:
Trois odelettes anacréontiques, 1911
Trente chansons bourguignonnes du pays de Beaune, 1913
Muzyka sceniczna:
Pierrot peintre, 1886
Prométhée enchaîné, 1916–18
Salamine, 1921–28
