Coussemaker, Edmond

Coussemaker [kusmak´e:r] Charles Edmond Henri de, *19 IV 1805 Bailleul (Nord), †10 I 1876 Lille, francuski prawnik i historyk muzyki. Gimnazjum ukończył w Douai, pobierając jednocześnie w tamtejszej Academie de Musique naukę gry na skrzypcach pod kierunkiem Baudoina oraz lekcje śpiewu u Moreau, organisty kościoła św. Piotra. Następnie studiował prawo na uniwersytecie w Paryżu, uzyskując w 1830 dyplom referendarza. Uczył się również śpiewu u F. Pellegriniego i harmonii u J. Payena i A. Reichy. Po powrocie do Douai studiował kontrapunkt pod kierunkiem V. Lefebvre’a, z tego okresu pochodzą kompozycje Coussemakera, w większości zaginione (pieśni, fragmenty operowe, msze i inne utwory religijne, tańce). Prowadził ożywioną działalność prawniczą jako adwokat, sędzia pokoju, sędzia trybunału: ok. 1831–38 w Douai i Bailleul, od 1839 w Bergues, od 1845 w Hazebrouck, w Cambrai, od 1852 w Dunkierce i 1858 w Lille. Był członkiem korespondentem Institute de France w Paryżu, Kaiseriche Österreichische Akademie w Wiedniu i Academie Royale de Belgique w Brukseli. Pozostawił wiele publikacji z zakresu historii, archeologii i historii muzyki.

Bogata problematyka prac Coussemakera obejmowała naukę o chorale, paleografię muzyczną, muzykę polifoniczną i menzuralną, teorię muzyki, muzykę ludową i historię literatury. Wiele zagadnień podejmował Coussemaker po raz pierwszy, tworząc tym samym podstawę dla późniejszego rozwoju badań nad muzyką średniowieczną. Mimo licznych błędów, głównie natury chronologicznej i terminologicznej, jego prace interpretacyjne, a zwłaszcza edytorskie (które mają przede wszystkim dużą wartość historyczną), są w wielu przypadkach w dalszym ciągu aktualne i przedrukowywane jeszcze w naszych czasach, stanowiąc niezbędną podstawę źródłową do prac nad kulturą muzyczną wieków średnich.

Literatura: A. Desplanąue Étude sur les travaux d’histoire et d’archéologie de M.E. de Coussemaker, Lille 1870; C. Dehaisnes Notice sur la vie et les travaux de M.E. de Coussemaker, Brugia 1876; P. Aubry La musicologie médiévale, Paryż 1900; J. Handschin Das Fragment Coussemaker, „Acta Musicologica” 1935.