logotypes-ue_ENG

Coussemaker, Edmond

Biogram i literatura

Coussemaker [kusmak´e:r] Charles Edmond Henri de, *19 IV 1805 Bailleul (Nord), †10 I 1876 Lille, francuski prawnik i historyk muzyki. Gimnazjum ukończył w Douai, pobierając jednocześnie w tamtejszej Academie de Musique naukę gry na skrzypcach pod kierunkiem Baudoina oraz lekcje śpiewu u Moreau, organisty kościoła św. Piotra. Następnie studiował prawo na uniwersytecie w Paryżu, uzyskując w 1830 dyplom referendarza. Uczył się również śpiewu u F. Pellegriniego i harmonii u J. Payena i A. Reichy. Po powrocie do Douai studiował kontrapunkt pod kierunkiem V. Lefebvre’a, z tego okresu pochodzą kompozycje Coussemakera, w większości zaginione (pieśni, fragmenty operowe, msze i inne utwory religijne, tańce). Prowadził ożywioną działalność prawniczą jako adwokat, sędzia pokoju, sędzia trybunału: ok. 1831–38 w Douai i Bailleul, od 1839 w Bergues, od 1845 w Hazebrouck, w Cambrai, od 1852 w Dunkierce i 1858 w Lille. Był członkiem korespondentem Institute de France w Paryżu, Kaiseriche Österreichische Akademie w Wiedniu i Academie Royale de Belgique w Brukseli. Pozostawił wiele publikacji z zakresu historii, archeologii i historii muzyki.

Bogata problematyka prac Coussemakera obejmowała naukę o chorale, paleografię muzyczną, muzykę polifoniczną i menzuralną, teorię muzyki, muzykę ludową i historię literatury. Wiele zagadnień podejmował Coussemaker po raz pierwszy, tworząc tym samym podstawę dla późniejszego rozwoju badań nad muzyką średniowieczną. Mimo licznych błędów, głównie natury chronologicznej i terminologicznej, jego prace interpretacyjne, a zwłaszcza edytorskie (które mają przede wszystkim dużą wartość historyczną), są w wielu przypadkach w dalszym ciągu aktualne i przedrukowywane jeszcze w naszych czasach, stanowiąc niezbędną podstawę źródłową do prac nad kulturą muzyczną wieków średnich.

Literatura: A. Desplanąue Étude sur les travaux d’histoire et d’archéologie de M.E. de Coussemaker, Lille 1870; C. Dehaisnes Notice sur la vie et les travaux de M.E. de Coussemaker, Brugia 1876; P. Aubry La musicologie médiévale, Paryż 1900; J. Handschin Das Fragment Coussemaker, „Acta Musicologica” 1935.

Prace

Hucbald, moine de Saint-Amand et ses traités de musique, „Mémoires de la Société des Sciences… de Douai” VII, 1841

Notice sur les collections musicales de la Bibliothèque de Cambrai et des autres villes du département du Nord, Paryż 1843

Histoire de l’harmonie au moyen-âge, Paryż 1852, przedruk Hildesheim 1966

Chants populaires des Flamands de France recueillis et publiés avec les mélodies originales, Gandawa 1856

Notice sur un manuscrit musical de la Bibliothéque de Saint-Dié, Paryż 1859

Drames liturgiques du moyen-âge, Rennes 1860, Nowy Jork 1964

Messe du XIIIe siècle traduite en notation modeme et précédée d’une introduction, Paryż 1861

Les harmonistes du XIIe et du XIIIe siécle, Lille 1864

Scriptorum de musica medii aevi nova series a Gerbertina altera, 4 t., Paryż 1864, 1867, 1869, 1876, Graz 1908, Mediolan 1931, Hildesheim 1962

L’art harmonique aux XIIe et XIIIe siécles, Paryż 1865, Nowy Jork 1966

Traités inédits sur la musique du moyen-âge, Lille 1867

Les harmonistes du XIVe siécle, Lille 1869

Oeuvres complétes du trouvère Adam de la Halle, Paryż 1872, Ridgewood (Nowy Jork) 1965

Joannis Tinctoris Tractatus de musica juxta Bruxellensem codicem, necnon Bononiensem ac Gandaoensem, Nova editio, Lille 1875

Traité d’harmonie i Traité de contrepoint et de fugue, 1832, rękopisy zaginione

szereg drobnych prac i artykułów w czasopismach francuskich i belgijskich