Bull Ole Bornemann, *5 II 1810 Bergen, †17 VIII 1880 Lysø (k. Bergen), norweski skrzypek i kompozytor. Gry na skrzypcach uczył się jedynie w dzieciństwie u J.H. Paulsena, ucznia G.B. Viottiego, i u C.F. Lundholma, ucznia P. Baillota; później doskonalił się sam; od 9. roku życia występował publicznie. W 1831 wyjechał do Paryża; tu usłyszawszy Paganiniego, pracował nad opanowaniem jego metody gry. W 1832 koncertował po raz pierwszy w Paryżu i odtąd odbywał stale podróże koncertowe po Europie i USA. W 1838 został członkiem Szwedzkiej Królewskiej Akademii Muzycznej. W 1850 założył w Bergen pierwszy norweski teatr narodowy i przez niespełna rok był jego kierownikiem oraz dyrygentem orkiestry. Ostatnie kilkanaście lat spędził głównie w USA.
Bull należał do najsłynniejszych skrzypków XIX w. Jego grę porównywano do gry Paganiniego, rozwinął jednak własny styl wykonawczy. Wzorując się na norweskich skrzypcach ludowych, zwanych hardingfele, używał płaskiego podstawka, co umożliwiało mu grę 4-głosową. Posługiwał się także znacznie dłuższym i cięższym smyczkiem, dzięki czemu osiągał nowe efekty techniczne. Bull komponował wirtuozowskie utwory skrzypcowe, które sam wykonywał. Jako jeden z pierwszych twórców norweskich wykorzystywał w swych kompozycjach folklor. Dążył świadomie do stworzenia norweskiej muzyki narodowej i obudził zainteresowanie folklorem rodzimym u młodszych kompozytorów norweskich: u H. Kjerulfa, R. Nordraaka oraz E. Griega. Odegrał dużą rolę jako propagator norweskiej kultury na świecie.
Z zachowanych kompozycji Bulla wymienić należy Koncert skrzypcowy e-moll (1841), Fantazję i wariacje na temat Belliniego (wyd. Hamburg 1843) oraz Recitativo e Adagio amoroso con Polacca guerriera (poświęcone pamięci powstania listopadowego), które w 1835 ukończył i wykonał w Rzymie. Był wielkim przyjacielem Polski i Polaków, skomponowany w 1834 Koncert skrzypcowy A-dur dedykował księciu Józefowi Poniatowskiemu (bratankowi polskiego bohatera narodowego). W 1841 i 1867 koncertował w Warszawie, grając m.in. Polacca guerriera, a 17 V 1863 w Christianii (obecnie Oslo) wziął udział w uroczystym wieczorze ku czci powstania styczniowego oraz przybyłego specjalnie z tej okazji do Norwegii księcia Adama Czartoryskiego.
Literatura: S.C. Bull Ole Bull. A memoir, Boston 1883, Londyn 1886; A. Moser Geschichte des Violinspiels, Berlin 1923; A. Bjørndal Ole Bull og norsk folksmusik, Bergen 1940; M. Smith The Life of Ole Bull, Nowy Jork 1943, H. Headland Ole Bull, Rock Islands 1949; O. Linge Ole Bull, Oslo 1953, M. Schulerud Ole Bull, Oslo 1960; I. Jampolskij Ule Bull, „Sowietskaja Muzyka” XXIV, 1960 nr 5, S. Bull Ole Bull. A Memoir, Nowy Jork 1981; J. Bull Ole Bull’s Activities in the United States between 1843 and 1880, Smithtown 1982; E.I. Haugen Ole Bull. Norway’s Romantic Musician and Cosmopolitan Patriot, tłum. C. Cai, Madison (Wisconsin) 1993.
