Buchholtz, Julian
Buchholtz Fryderyk, *16 V 1792 Olsztynek, †15 V 1837 Warszawa, polski budowniczy fortepianów i pianin. Mistrz cechowy, w latach 1825–26 starszy cechu. Był jednym z inicjatorów Zgromadzenia Organmistrzów w Warszawie. Ok. 1815 założył wytwórnię fortepianów w Warszawie. Początkowo budował tzw. fortepiany-żyrafy z rejestrem fagotowym i janczarskim, szybko zdobywając uznanie. Instrumenty te eksponował na Wystawach Przemysłowych w Warszawie w 1823 (nagrodzone medalem) i w 1825, w tymże roku prezentował również zbudowany wspólnie z F. Brunnerem melodicordion (nagrodzony pochwałą). Po 1825 ograniczył się do budowy fortepianów skrzydłowych z mechaniką wiedeńską i – na zamówienie – angielską. Od 1826 budował instrumenty typu angielskiego na wzór fortepianu przywiezionego z Londynu przez M. Szymanowską. W 1827 jako pierwszy w Królestwie Polskim zastosował metalowe wsporniki ramy, osnowy skrzyni i eliminację dna skrzyni fortepianu. W latach 30. Buchholtz zbudował wraz z synem Julianem fortepian z podnośnikiem tłumików rozdzielonym na rejestr dolny i górny. Jego instrumenty należały do najlepszych; częstym gościem domowego salonu artystycznego i składu fabrycznego Buchholtza był Chopin, który zakupił od niego fortepian (spalony podczas powstania styczniowego); podobny instrument posiadał przyjaciel Chopina T. Wojciechowski. W wytwórni Buchholtza pracowali m.in.: J. Männling (ok. 1826–37), J. Kerntopf (1830–39) i Sz. Laboradzki (ok. 1822–46). Po jego śmierci firmę prowadziła żona Emilia (z pomocą Laboradzkiego), następnie syn Julian. Na wystawie w 1838 firma zaprezentowała fortepian z mechaniką angielską systemu Pleyela (obecnie w Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku), w 1841 otrzymała list pochwalny od A. Dreyschocka. Do dziś zachowało się kilka instrumentów Buchholtza, m.in. żyrafa (Muzeum Narodowe w Warszawie) i fortepiany skrzydłowe (Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu, TIFC, kolekcja fortepianów Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy, Opera Kameralna w Warszawie).
Literatura: B. Vogel Instrumenty muzyczne w kulturze Królestwa Polskiego, Kraków 1980; B. Vogel Fortepian polski, «Historia Muzyki Polskiej» X, Warszawa 1995.