Logotypy UE

Bernhard, Christoph

Biogram i literatura

Bernhard Christoph, *1 I 1628 Kołobrzeg, †14 XI 1692 Drezno, niemiecki śpiewak, kompozytor i teoretyk. Był uczniem P. Sieferta i Ch. Wernera w Gdańsku, a następnie H. Schütza w Dreźnie. Tam też należał do kierowanej przez Schütza kapeli dworskiej, początkowo jako alt, później tenor. Dla pogłębienia studiów odbył dwie podróże do Włoch (1649, 1657). W Rzymie uczył się u G. Carissimiego. Po powrocie do kraju objął stanowisko dworskiego kapelmistrza w Dreźnie, lecz z powodu intryg w 1644 przeniósł się do Hamburga, gdzie został kantorem przy kościele św. Jakuba. W 1674 powołano go ponownie do Drezna na stanowisko wicekapelmistrza dworskiego, które zajmował aż do śmierci.

Bernhard cieszył się wśród współczesnych dużym uznaniem jako kompozytor. Uchodził za mistrza stylu kontrapunktycznego. Komponował głównie utwory religijne. Jako teoretyk zajmował się zagadnieniami techniki kompozytorskiej oraz praktyki śpiewaczej; omawiał w swych traktatach m.in. problemy stosowania dysonansów, basu cyfrowanego, a także rolę retoryki w muzyce.

Literatura: J.M. Müller-Blattau Die Kompositionslehre H. Schützens in der Fassung seines Schülers Ch. Bernhard, Lipsk 1926, Kassel 2. wyd. 1962 (zawiera teksty traktatów Bernharda); C. Dahlhaus Ch. Bernhard und die Theorie der modalen Imitation, „Archiv für Musikwissenschaft” XXI, 1964; H. Federhofer M. Scacchis „Cribrum Musicum” (1643) und die Kompositionslehre von Ch. Bernhard, w ks. pam. H. Engla, red. H. Heussner, Kassel 1964; W. Braun Zwei Quellen für Ch. Bernhards und J. Theiles Satzlehren, „Die Musikforschung” XXI, 1968; F. Fiebig Ch. Bernhard und der „stile moderno”. Untersuchungen zu Leben und Werk, «Hamburger Beiträge zur Musikwissenschaft» XXII, Hamburg 1980; M. Ruhnke Gattungsbedingte Unterschiede bei der Anwendung musikalisch-rhetorischer Figuren, w: Gattung und Werk in der Musikgeschichte Norddeutschlands und Skandinaviens, red. F. Krummacher i H.W. Schwab, «Kieler Schriften zur Musikwissenschaft» XXVI, Kassel 1982; D. Sheldon The Ninth Chord in German Theory, „Journal of Music Theory” XXVI, 1982; J. Markowsky Zwei für die Schütz-Analyse relevante musiktheoretische Quellen des 17. Jahrhunderts: J. Burmeisters „Musica poetica” und Ch. Bernhards „Tractatus compositionis augmentais”, w: Quellenkunde in Thüringen, red. E. Lange, Bad Köstritz 1988; H. Federhofer Ch. Bernhards Figurenlehre und die Dissonanz, „Die Musikforschung” XLII, 1989; J. Lester A 17th-Century Publication Including Ch. Bernhards „Figurenlehre”, «Israel Studies in Musicology» V, 1990; B. Heyder Edel, sinnreich, hochgelehrt. Zum 300. Todestag von Ch. Bernhard, „Concerto” IX, 1992.

Kompozycje, traktaty i edycje

Kompozycje:

Geistlicher Harmonien erster Theil… na 2–5 głosów i b.c., op. 1, Drezno 1665

Letzter Schwanen-Gesang… na  4 głosy, 2 skrzypiec, 3 wiole i b.c., Hamburg 1667

Traur-Music… na 5 głosów i b.c., Hamburg 1667

Letzter Ehren-Nachklang… na 4 głosy, 2 skrzypiec, 3 wiole i b.c., Hamburg 1669

Prudentia Prudentiana (Trauermusik), hymn, Hamburg 1669, zaginiony

Geist- und Lehr-reiches Kirchen- und Hauss-Buch voller… Katechismus…, Drezno 1694

Hundert ahnmutig- und sonderbahr geistlichen Arien…, Drezno 1694

rękopisy:

msze

motety

kantaty

8 sonat na flet poprzeczny, skrzypce, altówkę i wiolonczelę

 

Traktaty:

Von der Singe-Kunst oder Manier, rkp.

Tractatus compositionis augmentatus, rkp.

Ausfuhrlicher Bericht vom Gebrauche der Con- und Dissonantien, rkp.

 

Edycje:

Kantaty, wyd. M. Seifert, «Denkmäler Deutscher Tonkunst» VI, 1901

msza Christ unser Herr zum Jordan kam, «Das Chorwerk» XVI, wyd. R. Gerber, Wolfenbüttel 1932

koncerty Fürchtet euch nicht, Jauchzet dem Herren alle Welt, wyd. B. Grusnick, Kassel 1933, 1934

koncerty Aus dem Tiefen ruf’ ich, Was betrübst du dich, wyd. B. Grusnick, Kassel 1957

The Treatises of Ch. Bernhard, wyd. i przekład angielski W. Hilse, „Music Forum” III, 1973