Logotypy UE

Belina-Skupiewski, Stefan

Biogram i literatura

Belina-Skupiewski Stefan, *23 VII 1885 Kijów, †2 VIII 1962 Gdańsk, polski śpiewak operowy (tenor) i pedagog. Po maturze podjął studia politechniczne, najpierw w Petersburgu, a następnie w Karlhruhe, uzyskując w 1910 dyplom inżyniera. Od 1907 pobierał lekcje śpiewu u J. Stückgolda. Jako solista (baryton) zadebiutował w operze w St. Gallen w partii Tonia w Pajacach. W latach 1911–12 uzyskał angaż do opery dworskiej w Monachium i doskonalił umiejętności wokalne pod kierunkiem jej dyrygenta F. Mottla. W latach 1912–15 był solistą Neues Deutsches Theater w Pradze. Odniósł tam sukces jako wykonawca głównej roli w Parsifalu oraz jako Radames w Aidzie. Lata I wojny światowej spędził w Rosji, wiążąc się z operą w Kijowie i występując gościnnie w innych miastach rosyjskich. Wykonywał już wówczas role tenorowe: Radamesa w Aidzie, Don Joségo w Carmen, Hermana w Damie pikowej, Samsona w Samsonie i Dalidzie, Samozwańca w Borysie Godunowie, Rudolfa w Cyganerii, Księcia w Rigoletcie, Cavaradossiego w Tosce, Leńskiego w Eugeniuszu Onieginie. Pierwsze dwa sezony powojenne spędził jako solista oper w Belgradzie i Zagrzebiu. W 1923 przeniósł się do Warszawy, gdzie założył własną szkołę operową i występował gościnnie na miejscowej scenie operowej. Śpiewał także we Lwowie, w Zagrzebiu, Madrycie, Lizbonie, Barcelonie, Paryżu, Buenos Aires, Sao Paulo, Montevideo, Rio de Janeiro. W 1922 wystąpił pod batutą G. Fitelberga w prapremierze opery Mawra Strawińskiego w Operze Paryskiej, w 1923 śpiewał w przedstawieniu Tristana i Izoldy prowadzonym przez A. Toscaniniego na deskach mediolańskiej La Scali, w 1927 wykonał rolę tytułową w prapremierze Króla Edypa Strawińskiego w wersji koncertowej w paryskim teatrze Sary Bernhard. W 1928 zrezygnował z kariery scenicznej i poświęcił się pedagogice. Od 1928 uczył w Warszawie w operze i w Studium Operowym T.O.N., a w latach 1938–39 prowadził klasę śpiewu w Państwowym Konserwatorium Muzycznym. Lata okupacji spędził w Warszawie, ucząc śpiewu w  Staatliche Musikschule. W 1945 zamieszkał w Łodzi, podejmując pracę w PWSM. W latach 1946–53 prowadził klasę śpiewu w PWSM w Katowicach. Równocześnie piastował stanowisko dyrektora (1946–49) i kierownika artystycznego (1946–1953) Opery Śląskiej w Bytomiu. W 1953 objął kierow­nictwo wokalne Opery i Filharmonii Bałtyckiej w Gdań­sku i klasę śpiewu w PWSM w Sopocie. Do jego uczniów należeli m.in. K. Szczepańska, A. Majak, W. Domieniecki.

Literatura: M. Kunińska-Opacka, Belina-Skupiewski, „Ruch Muzyczny” 1962 nr 5; Belina-Skupiewski, Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 17651965, PWN Warszawa 1973; Pół wieku Opery Śląskiej. Księga Jubileuszowa Teatru w latach 1945–2000, red. Tadeusz Kijonka, Bytom 2000; Magdalena Dziadek, Od Szkoły Dramatycznej do Uniwersytetu. Dzieje wyższej uczelni w Warszawie 18102010. T. I 18101944, Uniwersytet Muzyczny F. Chopina, Warszawa 2011; https://marcinboguslawski.blogspot.com/2020/05/stefan-belina-skupiewski.html; https://docplayer.pl/46848342-Stefan-belina-skupiewski-pierwszy-krol-edyp.html.