Zalewski Teodor, *19 VIII 1897 Bad Wörishofen (nie Rzym), †11 III 1985 Warszawa, polski dyrygent i pedagog. Pierwsze 3 lata życia spędził w Rzymie, w 1900 zamieszkał w Moskwie. Wychowany w rodzinie z muzycznymi tradycjami (ojciec Henryk był nauczycielem śpiewu, pochodząca z Rosji matka, Helena, korepetytorką chóru), rozpoczął naukę gry na fortepianie w szkole muzycznej Gniesinych. W latach 1916–18 studiował na wydziale prawa uniwersytetu w Moskwie, z przerwą na naukę w szkole podchorążych w Kijowie (stopień oficerski uzyskany w 1917) i służbę wojskową. Po demobilizacji (1918) wyjechał wraz z rodziną do Polski. Podzielona na kilka etapów podróż trwała prawie 2 lata, w tym okresie Zalewski kontynuował naukę gry na fortepianie w konserwatorium w Charkowie (1918–19) i pracował jako nauczyciel muzyki oraz pianista estradowy. W 1920 po dotarciu do Polski wstąpił do wojska i brał udział w bitwie warszawskiej. Następnie zamieszkał w Warszawie i od 1921 pobierał lekcje muzyki u P. Rytla. Naukę kontynuował w latach 1922–25 w tamtejszym konserwatorium (dyrygentura u H. Melcera-Szczawińskiego); studiował także prawo na UW (1921–26). Animator życia muzycznego stolicy w Polsce międzywojennej, w latach 1924–25 był kierownikiem muzycznym w Teatrze im. W. Bogusławskiego, przygotował wystawienie m.in. Kniazia Patiomkina T. Micińskiego (z muzyką K. Szymanowskiego) i Opowieści zimowej według W. Szekspira (z muzyką L.M. Rogowskiego). W 1925 debiutował za pulpitem dyrygenckim w Filharmonii Warszawskiej, następnie do 1926 pracował w konserwatorium w Warszawie jako nauczyciel czytania partytur i inspektor orkiestry. W 1926 wraz z T. Ochlewskim, B. Rutkowskim, E. Altberg i A. Chybińskim powołał do życia Stowarzyszenie Miłośników Dawnej Muzyki Polskiej (SMDMP), którego orkiestrą kameralną dyrygował aż do wybuchu II wojny światowej (wykonując m.in. utwory J.S. Bacha, G.F. Händla i B. Pękiela). W 1928 został dyrektorem Towarzystwa Dawnej Muzyki Polskiej, a w 1930 wraz z T. Ochlewskim, K. Sikorskim i B. Rutkowskim założył TWMP, wspierane przez Fundusz Kultury Narodowej. Był współredaktorem „Kwartalnika Muzycznego” i „Muzyki Polskiej”. W 1934 przyczynił się także do powstania Organizacji Ruchu Muzycznego (ORMUZ). W 1931 zdał egzamin adwokacki i został członkiem Izby Adwokackiej w Warszawie, rozpoczynając praktykę radcy prawnego.
W latach 1947–49 Zalewski pełnił funkcję dyrektora Filharmonii Warszawskiej, następnie zajął się działalnością dydaktyczną. Od 1952 wykładał w PWSM w Warszawie. W latach 1953–57 był dziekanem Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki, od 1957 przez 3 kadencje prorektorem, a od 1966 do emerytury w 1969 rektorem tej uczelni (po emeryturze prowadził do 1972 lekcje czytania partytur). Był sekretarzem generalnym SPAM (1956–63), został odznaczony m.in. doroczną nagrodą SPAM (1963) i Złotą Odznaką SPAM (1979), a także Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1960), medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz nagrodą MKiS I stopnia za działalność dydaktyczno-wychowawczą (1966). W latach 1965–68 pełnił funkcję prezesa zarządu TiFC. Był członkiem Rady Wyższego Szkolnictwa Artystycznego i Polskiej Sekcji IMC. Opublikował artykuły w prasie muzycznej i wspomnienia Pół wieku wśród muzyków 1920–1970. Przyczynki do dziejów polskiej kultury muzycznej, część 1 – do 1945 (Kraków 1977).
