Wiłkomirski, Józef
Wiłkomirski Alfred, *20 I 1873 Azów (n. Donem), †30 VII 1950 Łódź, polski skrzypek, altowiolista kameralista, pedagog i działacz muzyczny. Naukę gry na skrzypcach pobierał u K. Gorskiego w Tyflisie (obecnie Tbilisi) i J. Hřímaliego w Moskwie, następnie studiował w wyższej szkole muzyczno-dramatycznej przy Moskiewskim Towarzystwie Filharmonicznym w klasie skrzypiec W. Bieziekirskiego oraz u G. Koniusa i S. Kruglikowa (teoria muzyki). Po studiach (dyplom w 1897) poświęcił się pracy pedagogicznej i kameralistyce, grając przeważnie na altówce. W 1906 był współzałożycielem (z B. Jaworskim) i wykładowcą Konserwatorium Ludowego w Moskwie, uczył też gry na skrzypcach i dyrygentury chóralnej w Szkole Synodalnej. W latach 1917–19 prowadził szkołę muzyczną w Batumi. Od 1919 działał w Polsce; w latach 1920–26 był dyrektorem szkoły Towarzystwa Muzycznego i organizatorem życia muzycznego w Kaliszu, w 1926–27 dyrektor Instytutu Muzycznego w Lublinie. W latach 1927–29 przebywał w Warszawie, grał na altówce w Warszawskim Kwartecie Smyczkowym, założonym przez J. Kamińskiego. Jesienią 1929 przeniósł się do Łodzi, do 1939 uczył gry na skrzypcach i przedmiotów teoretycznych w konserwatorium H. Kijeńskiej-Dobkiewiczowej, w Seminarium Nauczania i Wolnej Wszechnicy oraz w szkole muzycznej w Pabianicach. W latach 1945–50 pracował w PŚSM w Łodzi. W 1975 jego imieniem zostało nazwane Kaliskie Towarzystwo Muzyczne. Dziećmi Alfreda Wiłkomirskiego z pierwszego małżeństwa z Anielą, z d. Kułassowską (†1921), byli Kazimierz, Michał i Maria, z drugiego małżeństwa (1925) z Dorotą, z d. Temkin – Józef i Wanda. Dorota Wiłkomirska (1901–1986) przed 1939 uczyła prywatnie gry na fortepianie oraz założyła Spółdzielnię Muzyków Pedagogów i Stowarzyszenie Społecznych Ognisk Muzycznych w Łodzi. Od 1958 była inspektorem ognisk muzycznych w Warszawskim Towarzystwie Muzycznym.