Wielhorski, Aleksander

Wielhorski Aleksander, *26 XII 1889 Złobycze (Wołyń), †19 IX 1952 Białystok, polski kompozytor, pianista, pedagog i krytyk muzyczny. Studiował prawo na uniwersytecie w Kijowie, zaś w latach 1911–13 grę na fortepianie u K. Igumnowa i kompozycję u S. Taniejewa w konserwatorium w Moskwie. W latach 1913–14 występował na tournée koncertowym w Paryżu i Londynie, odnosząc duże sukcesy. W 1914 przybył do Stanów Zjednoczonych, gdzie doskonalił grę na fortepianie u J. Hofmana. W latach 1915–18 był profesorem klasy fortepianu w szkole muzyczno-dramatycznej (od 1918 Wyższy Instytut Muzyczno-Dramatyczny) w Kijowie, od 1919 w Wyższej Szkole Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie, w latach 1929–39 w tamtejszym konserwatorium, przez kilka lat prowadził także własne studium gry na fortepianie. W 1922 był Toruniu, gdzie poprowadził klasę fortepianu. Do 1939 występował w Polsce (m.in. w 1925 w Warszawie, Lublinie, Wilnie i in. miastach) i krajach europejskich (Łotwa, Niemcy). W 1939 wszedł do zarządu Stowarzyszenia. im. K. Szymanowskiego. W latach II wojny światowej był profesorem Staatliche Musikschule in Warschau, udzielał także prywatnych lekcji gry fortepianowej, występował na tajnych koncertach. Część jego kompozycji spaliła się podczas powstania warszawskiego. Od 1945 wykładał w PŚSM w Lublinie, od 1946 przebywał w Stanach Zjednoczonych na rocznym tournée koncertowym, wykonując głównie muzykę polską (utwory m.in. Chopina, Paderewskiego, Szymanowskiego i własne), odnosząc ogromne sukcesy, dokonując także nagrań płytowych. Po powrocie do Polski prowadził klasę fortepianu w PWSM w Warszawie (obecnie Uniwersytet Muzyczny), koncertował w Lublinie, Zamościu i in. miastach polskich. Był autorem prac publicystycznych o muzyce ukraińskiej oraz polskiej, publikował artykuły w czasopismach „Młoda Muzyka”, „Przegląd Muzyczny”, „Wiadomości Muzyczne”, „Rytm”, „Muzyka”, pod jego redakcją ukazała się praca Repertuar pedagogiczny na fortepian według 5 stopni trudności (Warszawa, Kuncewicz i Hofman). W jego twórczości kompozytorskiej, pozostającej w orbicie wpływów muzyki romantycznej, dominują miniatury instrumentalne oraz pieśni.