Szweykowski, Zygmunt Marian
Szweykowska Anna, z domu Karyszkowska, *18 XII 1923 Wilno, †31 X 2010 Kraków, polska historyk kultury. W latach 1945–50 studiowała filologię polską na UJ, w 1977 uzyskała tamże doktorat nauk humanistycznych na podstawie napisanej pod kierunkiem T. Ulewicza rozprawy o przedstawieniach dramatycznych na dworze polskim Wazów. W latach 1950–58 pracowała jako redaktor w PWM. W 1955 poślubiła Z.M. Szweykowskiego, z którym ściśle współpracowała w dziedzinie dokumentacji kultury muzycznej XVI–XVIII w. w Polsce oraz badań nad historią muzyki włoskiego późnego renesansu i wczesnego baroku. Uczestniczyła w konferencjach muzykologicznych polsko-włoskich oraz przebywała na zagranicznych stypendiach naukowo-badawczych we Włoszech i Wielkiej Brytanii.
W swych badaniach naukowych Szweykowska koncentrowała się na historii staropolskiej kultury teatralnej i muzycznej oraz jej powiązaniach z kulturą włoską. Na szczególną uwagę zasługują studia z tego zakresu poświęcone widowiskom dramatycznym i baletowym, wystawianym na dworze królewskim pod koniec XVI i w 1. połowie XVII w. (m.in. Dramma per musica w teatrze Wazów) oraz artykuły na temat kapeli dworskiej i działalności w niej muzyków włoskich (m.in. Włosi w kapeli królewskie polskich Wazów), a także znajomości w Polsce twórczości i poglądów Monteverdiego (Monteverdi in Seventeenth-Century Poland). W rozdziałach wstępnych do obu tomów książki Z.M. Szweykowskiego Między kunsztem a ekspresją Szweykowska nakreśliła tło historyczno-kulturowe dla rozważań nad przemianami stylu i praktyki wykonawczej we Florencji i w Rzymie na przełomie XVI i XVII w. Szczególnie cenne są dokonane przez Szweykowską przekłady włoskich pism teoretyczno-muzycznych o kluczowym znaczeniu dla zinterpretowania przełomu techniczno-stylistycznego między renesansem a barokiem.
Dramma per musica w teatrze Wazów 1635–1648, Kraków 1976 (praca doktorska)
Wenecki teatr modny, Kraków 1981
Włosi w kapeli królewskiej polskich Wazów, z Z.M. Szweykowskim, cz. 1, Muzycy, Kraków 1997
artykuły:
Początki krakowskiej kapeli katedralnej, „Muzyka” 1959 nr 2
Do historii polskiej kultury muzycznej w okresie saskim, „Muzyka” 1961 nr 1
Kapele magnackie i szlacheckie w Polsce w połowie XVIII wieku, „Muzyka” 1963 nr ½
Widowiska baletowe na dworze Zygmunta III, „Muzyka” 1966 nr 1
Imprezy baletowe na dworze Władysława IV, „Muzyka” 1967 nr 2
Przeobrażenia w kapeli królewskiej na przełomie XVI i XVII wieku, „Muzyka” 1968 nr 2
Kapela królewska Jana Kazimierza w latach 1649–1652, „Muzyka” 1968 nr 4
„Circe delusa”, dramma musicale V. Puccitellego, „Pamiętnik Teatralny” 1969 nr 4
Legenda o operze P. Elerta „La fama reale”, „Muzyka” 1970 nr 2
Dramma per musica w teatrze Władysława IV. Odrębności jego profilu tematycznego, „Muzyka” 1970 nr 3, przedr. «Pagine» III, Kraków 1979, tłum. wł. V. Puccitelli e l’opera italiana alla corte di Ladislao IV di Polonia, „Rivista Italiana di Musicologia” VII, 1972
Mapa muzykowania w Rzeczypospolitej w połowie XVIII wieku, „Muzyka” 1971 nr 2
Notatki dotyczące kapeli królewskiej w XVII wieku, „Muzyka” 1971 nr 3
„Dafne”– zaginiony dramma per musica sceny Władysławowskiej, «Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego» nr 323, Kraków 1971
Kilka uwag o manieryzmie na terenie wczesnego „dramma musicale”, «Pagine» II, Kraków 1974
Le due poetiche venete e le ultime opere di C. Monteverdi, „Quadrivium” XVIII, 1977
Miejsce lamentu we wczesnym dramma in musica, „Muzyka” 1982 nr 3/4
Sulle analogie fra i melodrammi polacchi e veneziani negli anni quaranta del seicento, w: Vita teatrale in Italia e Polonia fra seicento e settecento, red. M. Bristiger, J. Kowalczyk, J. Lipiński, Warszawa 1984
Melodramma „Andromeda ” (1644). Odnaleziony tekst i potencjalny kształt muzyczny, „Muzyka” 1987 nr 4
Wystawienie „Tetide in Sciro ”we Wrocławiu, «Pagine» V, Kraków 1989
Kapela Katedry krakowskiej w ostatnich latach działalności Gorczyckiego, w: G.G. Gorczycki. Studia, t. 2, Kraków 1990
Dwie kompozycje okolicznościowe. A. Orgas, V. Mazzocchi, „Muzyka” 1992 nr 1
Panorama muzyczna Florencji na przełomie wieków, w: Z.M. Szweykowski Między kunsztem a ekspresją, t.1, Florencja, Kraków 1992
Wkład jezuitów w kulturę muzyczną Rzeczypospolitej w XVII wieku, w: Jezuici a kultura polska, red. L. Grzebień i S. Obirek, Kraków 1993
Panorama muzycznego Rzymu, w: Z.M. Szweykowski Między kunsztem a ekspresją, t. 2, Rzym, Kraków 1994
Muzyka łagodzi obyczaje – G. Ubertiego „Contrasto musico”, „Barok” II, 1995
Monteverdi in Seventeenth-Century Poland, „Musica Iagellonica” t. 2, 1997, tłum. niem. Monteverdi in Polen, w: C. Monteverdi und die Folgen, red. S. Leopold, J. Steinhener, Kassel 1998
Uwagi o muzyce i widowiskach oglądanych w Rzymie w 1740 roku. Ch. de Brosses do J.-L. de Malateste, „Muzyka” 1998 nr 2
liczne hasła w Encyklopedii Muzycznej PWM
artykuły napisane wspólnie z Szweykowskim Zygmuntem Marianem
przekłady na język polski:
L. Bronarski Szkice chopinowskie, Kraków 1961
G. de Bardi Discorso mandato da G. Bardi a G. Caccini, „Muzyka” 1985 nr 1 oraz V. Galilei Dialogo di V. Galilei nobile florentino della musica antica et della moderna, „Muzyka” 1985 nr 3/4, przedr. w: Z.M. Szweykowski Między kunsztem a ekspresją, t. 1, Florencja, Kraków 1992, tamże również G. Caccini Le nuove musiche i Nuove musiche e nuova maniera di scriverle
V. Giustiniani Discorso sopra la musica i P. della Valle Della musica dell’età nostra, w: Z.M. Szweykowski Między kunsztem a ekspresją, t. 2, Rzym, Kraków 1994
M. Scacchi Ad Excellentissimum D.C.S. Wernerum, H. Ninius Examen breve ad modesta Cantilenas oraz A. Berardi Arcani musicali, w: Z.M. Szweykowski M. Scacchi i jego uczniowie o technice polichóralnej, „Muzyka” 1998 nr 2
Teksty źródłowe, w: Muzyka we Włoszech, red. Z.M. Szweykowski, t. 1, Pierwsze zmiany, Kraków 2000, t. 2, Technika polichóralna, Kraków 2000, t. 3, Madrygał wielogłosowy, Kraków 2001
w serii «Practica Musica», red. Z.M. Szweykowski, Kraków:
Polemiki wokół „Musica moderna”, z. 1, 1993
Jak skomponować „Dramma per musica”, z. 2, 1994
Muzyk doskonały, z. 3, 1995
Jak realizować basso continuo, z. 4, 1997
G.B. Doni o muzyce jemu współczesnej, z. 5, 2000
wydania:
Polskie kolędy i pastorałki. Antologia, Kraków 1957, 2. wyd. zmienione i poszerz. Kraków 1985
Polskie kolędy i pastorałki, 2 zeszyty, Kraków 1958
Pastorelle staropolskie, z Z.M. Szweykowskim, z. 1, Kraków 1968