Musset, Alfred de

Musset [müs’e] Alfred de, *11 XII 1810 Paryż, †2 V 1857 Paryż, francuski poeta i dramaturg. Musset należy do głównych przedstawicieli romantyzmu. Obdarzony nieprzeciętną wrażliwością muzyczną, twierdził, że sztuka poetycka powinna opierać się na muzycznym fundamencie; odrzucał jednocześnie popularny we Francji od czasów Diderota pogląd, że muzyka jest pogłębioną deklamacją. Muzykę darzył sentymentem i estymą; w niektórych jego wierszach potraktowana została jako temat (np. w Stances à la Malibran). Sztuki teatralne niejednokrotnie konstruował na wzór opéra comique, wyznaczając muzyce funkcję przypominania zdarzeń lub podkreślania lokalnego kolorytu (np. w La quittance du diable). W oparciu o niektóre z utworów dramatycznych Musseta powstało kilkanaście muzycznych dzieł scenicznych (opery komiczne, operetki i balety). Podobnie jego liryka dzięki swej melodyjności i rytmiczności przez wiele dziesięcioleci zachęcała kompozytorów, zwłaszcza francuskich, do opracowania muzycznego; do tekstów Musseta powstało ok. 600 pieśni, z których szczególnym powodzeniem cieszyły się utwory do tekstów opiewających urok krajów kultury śródziemnomorskiej (L’Andalouse H. Monpou, Les filles de Cadix L. Delibes’a). Poetycki obraz Wenecji zawarty w wierszach Venise (1828) i Chanson (A Saint-Blais à la Zuecca 1834), wzorowanych na specyficznej rytmizacji popularnych pieśni weneckich, skłonił kilku kompozytorów do opracowania ich w formie barkaroli (H. Monpou Venise, Ch. Gounod Venise, J. Massenet Souvenir de Venise, E. Lalo La Zuecca, V. Massé Vivre et mourir là! Chanson vénitienne). Związany ze środowiskiem muzycznym Paryża Musset od 1833 pisywał regularnie recenzje z koncertów dla „Revue des Deux-Mondes”, dając w nich wyraz swojej sympatii dla operowej muzyki włoskiej. Faworyzował dzieła Rossiniego i Belliniego oraz występy czołowych ówczesnych śpiewaków włoskich, takich jak M. Malibran, G. Pasta, G. Rubini, G. Mario. Musset sprowadzał istotę muzyki do melodii, ceniąc w jej możliwościach wyrazowych przede wszystkim elegijność i melancholię, co miało związek z typowym dla jego liryki nastrojem romantycznego smutku, rozczarowania, „mai de siècle”. Nie mając natomiast zrozumienia dla innych aspektów kompozycji (np. instrumentacji) niepochlebnie wypowiadał się na temat dzieł Berlioza i Meyerbeera. Przyjaźnił się z wieloma muzykami, m.in. z F. Lisztem, V. Bellinim, P. Viardot.

Literatura: F. Noske La mélodie française de Berlioz à Duparc, Amsterdam 1954; L. Maurice-Amour Musset, la musique et les musiciens, „Revue des Sciences humaines” 1958 nr 1; M. Woźna Wenecja Alfreda de Musset, „Muzyka” 1991 nr 3.