Mrowiec Karol, *24 X 1919 Ruda Śląska,†9 XII 2011 Otwock, polski muzykolog, organista, kompozytor, ksiądz Zgromadzenia Księży Misjonarzy (CM). Uczęszczał do gimnazjum misjonarzy w Krakowie (1930–34) i Wilnie (1934–38), pobierając lekcje fortepianu u L. Świerczka, następnie harmonii u W. Świerczka. W latach 1938–43 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Instytucie Teologiczny Księży Misjonarzy w Krakowie; w 1943 przyjął święcenia kapłańskie. W 1949 rozpoczął naukę w PWSM w Krakowie, uwieńczoną 3 dyplomami: 1952 organy (J. Chwedczuk), 1954 teoria muzyki (S. Łobaczewska, A. Frączkiewicz), 1956 kompozycja (S. Wiechowicz). Studia muzykologiczne podjął w 1944 (tajne nauczanie) u Z. Jachimeckiego, uzupełnił je w latach 50. u H. Feichta. W 1956 został wykładowcą w powstającym Instytucie Muzykologii Kościelnej KUL, tamże w 1959 uzyskał stopień doktora, w 1968 habilitował się, w 1979 został profesorem nadzwyczajnym, w 1987 profesorem zwyczajnym; w latach 1968–82 był kierownikiem instytutu. Rozszerzył program studiów i strukturę instytutu, założył katedrę polifonii religijnej, zainicjował badania terenowe nad muzycznym folklorem religijnym; był promotorem 10 doktorów muzykologii. Po przejściu na emeryturę w 1991 nadal prowadził działalność naukową. Był członkiem podkomisji muzyki sakralnej przy Komisji Liturgicznej Episkopatu Polski, Consociatio Internationalis Musicae Sacrae, Internationale Arbeitsgemeinschaft für Hymnologie. Uczestnik krajowych i zagranicznych sympozjów naukowych (m.in. Salzburg 1974, Groningen 1975, Ratyzbona i Saragossa 1979, Oksford 1981, Budapeszt 1983, Rzym 1985). Odznaczony medalem Zasłużonego Działacza Kultury (1972), Złotym Krzyżem Zasługi (1974), Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta (1993), doktor honoris causa Pontificio Istituto di Musica Sacra w Rzymie (1986).
Badania muzykologiczne Mrowca koncentrują się na polskiej muzyce religijnej. W dorobku naukowym (ok. 140 pozycji) dominują prace hymnologiczne i poświęcone dawnej muzyce wielogłosowej. Mrowiec wypracował zasady dokumentacji źródłowej i program badań pieśni kościelnych zachowanych w drukach i rękopisach. W publikacjach z tego zakresu podjął wielostronną problematykę – dokumentacyjno-historyczną, estetyczną, dotyczącą różnych aspektów kultu religijnej, genezy, wzajemnych powiązań melodycznych, także sposobów opracowań melodii pieśniowych, uwzględniając zarówno repertuar dawny, jak i współczesny. Rezultatem zainteresowań muzyką staropolską są prace analityczne (m.in. o formie pasji XVIII w., barokowym stile antico, zagadnieniach basso continuo), prezentacje nowych odkryć (np. Conductus funebris Gorczyckiego), katalogi, edycje, realizacje basso continuo w wydaniach źródłowych. W książce o pasjach Mrowiec zapoczątkował w Polsce analizę muzyki baroku za pomocą figur muzyczno-retorycznych. Osobny nurt tematyczny w jego pismach muzykologicznych tworzą artykuły dotyczące muzyki kultu maryjnego XVI–XX w. Problematyka z zakresu hymnologii i dawnej polifonii znalazła rozwinięcie w prowadzonych przez Mrowca pracach magisterskich i doktorskich.
Literatura: S. Dąbek Księdza Profesora Karola Mrowca rys życia i jego studia nad muzyką religijną oraz I. Pawlak Bibliografia prac księdza profesora dra hab. Karola Mrowca, w: Musicae sacrae ars et scientia. Księga ku czci Ks. Prof. Karola Mrowca, red. S. Dąbek i I. Pawlak, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” XXXIV z. 7, Lublin 1989; T. Jasiński Ksiądz Profesor Karol Mrowiec CM (1919–2011), „Muzyka” 2012 nr 1.
Prace
Polska pieśń kościelna w opracowaniu kompozytorów XIX w., Lublin 1964 (praca doktorska)
Pasje wielogłosowe w muzyce polskiej XVIII w., Kraków 1972 (praca habilitacyjna)
Katalog muzykaliów gidelskich, Kraków 1986
artykuły:
Liturgia i muzyka u Księży Misjonarzy w Polsce (1651–1939), „Nasza Przeszłość” XIII, 1961
Twórczość mszalna ks. H. Feichta CM, „Nasza Przeszłość” LVI, 1981
Duety na dwoje skrzypiec Z.S. Grossmanna, w: Studia HF
Niewykorzystane źródło do dziejów Kapeli Akademickiej w Krakowie, „Muzyka” 1967 nr 2
Kolędy w osiemnastowiecznych rękopisach biblioteki klasztoru św. Andrzeja w Krakowie, „Muzyka” 1973 nr 3
Polskie pieśni kościelne w rękopisach i drukach od XIV do XIX w., «Summarium. Sprawozdania Towarzystwa Naukowego KUL» 1974
Program badań muzykologicznych nad dziejami śpiewników w Polsce, «Summarium. Sprawozdania Towarzystwa Naukowego KUL», 1977
Kultura muzyczna Kościoła w Polce, w: Historia Kościoła w Polsce, red. B. Kumor, Z. Obertyński, 2 t., Poznań 1974–79
Liturgische Kompositionen in polnischer Sprache nach dem II. Vatikanischen Konzil, „Musicae sacrae ministerium” 1975 nr 2
Nowo odnalezione największe dzieło wokalno-instrumentalne G. G. Gorczyckiego, „Muzyka” 1975 nr 2
Zaginiony „Kancjonał pieśni nabożnych” z 1721 r. – odkryty, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 1977 z. 4
Kult Matki Bożej w kulturze muzycznej Polski XVI w., „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 1982 z. 2
Problematyka wartościowania pieśni kościelnych, «Zeszyty Naukowe KUL» 1978 nr 1
Inspiracje religijne we współczesnej muzyce polskiej, „Colloquium Salutis” 1980
Dokumentacja źródłowa polskich pieśni kościelnych i religijnych. Potrzeba i główne problemy, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 1982 nr 3
Dialogus de Passione S.F. Lechleitnera i jego znaczenie dla poznania struktury polskich pasji wielogłosowych XVIII w., w: Dzieło muzyczne. Teoria, historia, interpretacja, ks. pam. J.M. Chomińskiego, red. I. Poniatowska, Kraków 1984
Missa per octavas o. A.W. Leszczyńskiego, w: Studia Claromontana, red. P Kosiak, t. 6, Częstochowa 1985
Das polnische Lied „Chrystus zmartwychwstał jest” und das deutsche Lied „Christ ist erstanden”, «Internationale Arbeitsgemeinschaft für Hymnologie Bulletin» 1987 nr specjalny
Maryja w muzyce polskiej XIX w., w: Niepokalana. Kult Matki Bożej na ziemiach polskich w XIX w., red. B. Pylak, Cz. Krakowiak, Lublin 1988
Bas cyfrowany w kompozycjach Gorczyckiego, w: G.G. Gorczycki. Studia II, red. Z.M. Szweykowski, Kraków 1990
Polska muzyka współczesna w hołdzie Matce Bożej (1962–1987), w: Przewodniczka. Kult Matki Boskiej w Polce od Lumen Gentium do Redemptoris Mater 1964–1987, red. J. Bogacka, Częstochowa 1994
hasła encyklopedyczne i słownikowe, sprawozdania, recenzje
wydania:
Plankty polskie I, «Źródła do Historii Muzyki Polskiej» XV, Kraków 1968
G.G. Gorczycki. Opera omnia II. Utwory wokalno-instrumentalne, «Monumenta Musicae in Polonia», Kraków 1996
***
realizacja basso continuo 13 dzieł mistrzów staropolskich, «Wydawnictwo Dawnej Muzyki Polskiej» 1960–80
redakcja:
Śpiewnik Kościelny ks. J. Siedleckiego, Opole 1980
Śpiewnik Liturgiczny, Lublin 1991
Kompozycje
instrumentalne:
Uwertura na orkiestrę, 1955
Kwartet smyczkowy, 1956
Wariacje na fortepian, 1951
Sonatina na fortepian, 1954
wokalne i wokalno-instrumentalne:
W siedmiostrunną uderzcie dziś harfę, 1952
Ojciec nam powierzył Słowo, 1987
Eripuit Dominus animam tuam na chór a cappella, 1958
Wóz na chór a cappella, wyd. Kraków 1963 (I nagroda na konkursie kompozytorskim, Poznań 1961)
Szczęśliwy człowiek co kocha innych na chór a cappella, 1995
opracowania pieśni kościelnych na chór mieszany, męski, żeński
Msza polska na 1 głos, wyd. Katowice 1968
pieśni kościelne na 1 głos
