Logotypy UE

McLaughlin, John

Biogram

McLaughlin [meklˊoklyn] John, *4 I 1942 Yorkshire (Wielka Brytania), angielski gitarzysta jazzowy, kompozytor. Początkowo pobierał lekcje fortepianu; mając 11 lat, rozpoczął samodzielną naukę gry na gitarze. Kilka lat później zainteresował się muzyką flamenco, a następnie bluesem. W końcu lat 50. przeniósł się do Londynu, gdzie nawiązał kontakty ze środowiskiem bluesowym; występował m.in. z G. Bondem, A. Kornerem i E. Claptonem. Wkrótce zaczął grać jazz, współpracując z J. Surmanem, D. Hollandem, G. Hampelem i T. Oxleyem (album Extrapolation z 1969). W 1969 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, Tam nagrywał najpierw z grupą Lifetime T. Williamsa (m.in. album Emergency, 1969), a następnie z M. Davisem; w latach 1969–72 wziął udział w nagraniach najważniejszych płyt tzw. „elektrycznego okresu” Davisa: In a Silent Way, Bitches Brew, Big Fun, A Tribute to Jack Johnson, Live Evil, On the Corner; do współpracy z trębaczem powrócił w 1984 (album You’re Under Arrest). W 1970 nagrał pierwszą autorską płytę (My Goal’s Beyond); w tym czasie zainteresował się filozofią Wschodu, która z znacznym stopniu wpłynęła na jego muzykę i postawę życiową. W 1971 założył grupę Mahavishnu Orchestra (jej nazwę zasugerował mu hinduski guru S. Chinmoy), którą tworzyli: G. Goodman (skrzypce), J. Hammer (instrumenty klawiszowe), N. Laird (gitara basowa) i B. Cobham (perkusja). Zespół nagrał dwie płyty studyjne (The Inner Mounting Flame, 1971; Birds of Fire, 1972) i jedną koncertową (Between Nothingness & Eternity, 1973), odnosząc ogromny sukces. Na skutek nieporozumień między liderem a członkami zespołu Mahavishnu została rozwiązana pod koniec 1973. Po zmianie składu McLaughlin reaktywował zespół (z m.in. skrzypkiem J.-L. Pontym), z którym nagrał Apocalypse, 1974, i Visions of the Emerald Beyond, 1975.  W 1973, wspólnie z C. Santaną i częścią pierwszego składu Mahavishnu, nagrał album Love Devotion Surrender. W 1975 założył akustyczny zespół Shakti (z L. Shankarem, Z. Hussainem i T.H. Vinayakaramem), który wykonywał stylizowaną muzykę hinduską (albumy: Shakti, 1976; A Handful of Beauty, 1977); z grupą tą wystąpił w 1976 na Jazz Jamboree. Na początku lat 80. McLaughlin odniósł kolejny sukces, grając improwizowaną odmianę flamenco z gitarzystami A. DiMeolą i P. de Lucią (płyty: Friday Night in San Francisco, 1981; Passion, Grace and Fire, 1983). W 1985 w Los Angeles wykonał The Mediterranean – koncert na gitarę i orkiestrę, napisany dla niego przez M. Gibbsa. W latach 1988–92 współpracował z perkusistą T. Gurtu; na płycie Live at the Royal Festival Hall (1989) znalazł się utwór poświęcony L. Wałęsie (Blues for Lech Walesa). W 1993 założył trio The Free Spirits; w 1996 nagrał płytę The Promise, która stanowiła podsumowanie jego dotychczasowych doświadczeń. W 2007 utworzył nową formację 4th Dimension, z którą występuje i nagrywa do dziś (albumy: To the One, 2010; Now Here This, 2012; Black Light, 2015; Live in San Francisco, 2018).

McLaughlin jest jednym z najoryginalniejszych i najbardziej wszechstronnych gitarzystów jazzu i muzyki fusion. Początkowo wzorował się na grze D. Reinhardta i wykonawców bluesowych – T. Farlowa i M. Watersa. Wkrótce wypracował własny styl, który charakteryzował się żywiołową ekspresją i niebywałą sprawnością techniczną. Pod koniec lat 60. zapoczątkował nowoczesny sposób gry na gitarze akustycznej w jazzie (My Goal’s Beyond), w latach 70. był, obok M. Davisa, prekursorem fuzji jazzu z rockiem (nagrania z Mahavishnu Orchestra) i world music (m.in. Shakti). W swojej muzyce łączy tradycję jazzu (elektrycznego i akustycznego), bluesa i muzyki Wschodu z mocnym brzmieniem funk-rocka; w latach 70. używał specjalnie skonstruowanej dwugryfowej gitary z przystawkami elektrycznymi, która wzbogacała ekspresję jego gry i kolorystykę utworów. W swoich kompozycjach, szczególnie z okresu Mahavishnu, wykorzystywał melodykę opartą na skalach modalnych, wyrafinowaną harmonię i skomplikowane metra.