Leeuw, Ton de

Leeuw [le:u] Ton de, *16 XI 1926 Rotterdam, †31 V 1996 Paryż, holenderski kompozytor. W latach 1947–49 studiował fortepian i teorię muzyki u L. Toeboscha w Bredzie oraz kompozycję u H. Badingsa w Amsterdamie, od 194 do 1950 w Paryżu u O. Messiaena i Th. de Hartmanna. W latach 1950–54 studiował etnomuzykologię pod kierunkiem J. de Kunsta w Amsterdamie. W 1961 odbył podróż do Indii, Iranu, Japonii i na Filipiny, związaną z zainteresowaniami kulturą Dalekiego Wschodu i stanowiącą punkt zwrotny w jego twórczości kompozytorskiej, odtąd zdominowanej przez pozaeuropejskie wpływy. W latach 1954–59 reżyser dźwięku, od 1956 redaktor programów muzyki współczesnej i pozaeuropejskiej holenderskiego radia w Hilversum. Od 1959 profesor kompozycji konserwatorium w Amsterdamie i Utrechcie, w latach 1962–84 wykładowca muzyki współczesnej na uniwersytecie w Amsterdamie, od 1972 dyrektor konserwatorium w Amsterdamie. Laureat m.in. Prix Italia za oratorium Hiob (1956), nagrody im. J. Wagenaara (1983). Jest bratem pianisty, dyrygenta i kompozytora Reinberta de Leeuw (1938–2020).

Styl kompozytorski wywodzący się zarówno z tradycji muzyki europejskiej od średnio w. przez renesans do XX w., jak i (szczególnie w latach 1961–70) z kultur muzycznych Dalekiego Wschodu, jest próbą połączenia skrajnie różnych elementów. Dominuje statyczność; czynnik emocjonalny i ekspresja są zredukowane. Technika dźwiękowa łączy materiał orientalny (np. z rag hinduskich) z modalizmami melodycznymi i harmonicznymi oraz porządkowaniem dźwięków wg reguł europejskich. Leeuw nie stroni od mediów elektroakustycznych. Po 1970 jego technika kompozytorska upraszcza się: modalizmy odgrywają coraz większą rolę.