Krejči, Josef

Krejči [~czi:] Josef, *17 XII 1821 Milostín (pow. Rakovník), †19 X 1881 Praga, czeski pedagog i kompozytor. Spokrewniony z muzyczną rodziną Fischerów. Gry na fortepianie i innych instrumentach uczył się u J. Kuthana w Senomatech, gdzie już jako 13-letni chłopiec prowadził kapelę; w Pradze ukończył kurs nauczuycielski (1837–38) i szkołę organistów (1837–39). Uczył się także u J. Vitáska, a następnie u J. Prokscha. Był czynny jako organista i nauczyciel muzyki. W latach 1849–59 kierował chórem w kościele św. Jakuba, a od 1853 do 1865 w klasztorze zakonu krzyżowców w Pradze. Od 1854 był nauczycielem śpiewu w gimnazjum akademickim; w 1859 dyrektor szkoły organistowskiej, w 1865 tymczasowy dyrektor konserwatorium w Pradze. Po otrzymaniu tam stałej posady (1866), zrezygnował z pozostałych funkcji. W 1848 założył i redagował pierwsze czeskie czasopismo muzyczne „Caecilie”, wydał także pierwszy czeski podręcznik harmonii Nauka o romanu čili harmonii pro hudebníky (Praga 1850, wydany w częściach, nieukończony, obecnie podaje się w wątpliwość autorstwo Krejčiego). Prowadził rozległą korespondencję m.in. z Lisztem, Mendelssohnem-Bartholdym i Klarą Schumann.

Jako kompozytor, a także jako pedagog Krejči prezentował postawę konserwatywną; nie popierał nowych kierunków i młodych artystów. Wprowadził regularne koncerty w konserwatorium, ale nie pozwalał na solowe występy uczniów. A. Dvořákowi dał ocenę: „celujący, ale bardzo praktyczny talent”. Utwory Krejčiego opierają się na wzorach klasycznych oraz wykazują wpływy Mendelssohna. Krejči wsławił się także jako improwizator na organach i dyrygent.

Literatura: O. Šin Sbornik na pamět’ 125 let konzervatoře, Praga 1936; V. Nemec Pražské varhany, Praga 1944; J. Ludvová Česká hudební teorie 1750–1850, Praga 1985.