Logotypy UE

Kosz, Mieczysław

Biogram i literatura

Kosz Mieczysław, *10 II 1944 Antonówka (k. Tomaszowa Lubelskiego), †31 V 1973 Warszawa, polski pianista jazzowy. W dzieciństwie utracił wzrok. Naukę muzyki rozpoczął w Podstawowej Szkole Muzycznej dla Dzieci Niewidomych w Krakowie; w 1964 tamże ukończył Państwową Średnią Szkołę Muzyczną w klasie fortepianu R. Witeszczakowej. Wtedy też zainteresował się jazzem. Z powodu finansowych nie podjął studiów muzycznych. Wkrótce zaczął grać zarobkowo w krakowskich kawiarniach, restauracjach, klubach Helikon i Jaszczury. W 1967 przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował jako pianista w kawiarni Nowy Świat; w tym samym roku dokonał pierwszych nagrań dla Polskiego Radia i zadebiutował podczas Jazz Jamboree w ramach koncertu Nowe twarze w polskim jazzie. Udany występ na festiwalu umożliwił mu dalsze nagrania koncertowe; wówczas też otrzymał stypendium Polskiej Federacji Jazzowej na rok 1968.

Występował solo i w trio z różnymi sekcjami rytmicznymi, m.in. z B. Suchankiem i J. Stefańskm (album Reminiscence, 1972); współpracował M. Wróblewską (Sound of Marianna Wróblewska, 1972) i J.P. Wróblewskim. Był laureatem festiwali jazzowych w Wiedniu w 1968 (trio Kosza otrzymało I nagrodę w kategorii międzynarodowej) i Montreux w 1968 (III nagroda). Występował w kraju i za granicą, m.in. na Węgrzech, we Francji, w RFN, Austrii i Szwajcarii.

Przyczyną śmierci pianisty był tragiczny wypadek (lub samobójstwo). Od 1974 w Kaliszu odbywa się Międzynarodowy Festiwal Pianistów Jazzowych im. M. Kosza. Postać artysty została przypomniana w filmie Ikar (2019, reż. M. Pieprzyca); fragmenty muzyczne ścieżki dźwiękowej przygotował i nagrał L. Możdżer.

Kosz był jednym z najbardziej oryginalnych talentów w historii polskiej pianistyki jazzowej. Jego styl ukształtował się pod wpływem muzyki romantyków, postromantyków (harmonika Skriabina) i pianistów jazzowych, zwłaszcza B. Evansa; w jego grze słychać też echa E. Garnera, A. Tatuma, O. Petersona, K. Jarretta. Wykonywał standardy jazzowe, parafrazy tematów zaczerpniętych z muzyki klasycznej (Liszt, Chopin, Borodin, Brahms), rozrywkowej i filmowej oraz kompozycje własne. Jego interpretacje cechują liryzm, nostalgia, wrażliwość na kolorystykę i niuanse dynamiczne oraz znakomita technika.

Literatura: R. Kowal Polski jazz. Wczesna historia i trzy biografie zamknięte. Komeda – Kosz – Seifert, Kraków 1995; Krzysztof Karpiński Tyko smutek jest piękny, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019.