Logotypy UE

Kamiński, Włodzimierz

Biogram i literatura

Kamiński Włodzimierz, *12 I 1930 Gniezno, †9 IV 1993 Poznań, polski muzykolog, instrumentolog. W latach 1950–54 studiował muzykologię na uniwersytecie w Poznaniu, w 1962 uzyskał stopień dra na podstawie pracy Główne problemy kształtowania i rozwoju instrumentarium muzycznego w Polsce. Od 1951 pracował w Dziale Instrumentów Muzycznych Muzeum Narodowego w Poznaniu, początkowo jako asystent, następnie adiunkt; w latach 1962–91 piastował stanowisko kustosza i kierownika, następnie kuratora (od 1975) Muzeum Instrumentów Muzycznych; odbył kilka podróży badawczych, m.in. do Chin (1965), Mongolii (1971), ZSRR (1972). Od 1952 był współorganizatorem Międzynarodowych Konkursów Muzycznych im. H. Wieniawskiego, od 1957 Międzynarodowych Konkursów Lutniczych w Poznaniu, od 1962 Konkursu Kompozytorów, Lutników i Wykonawców; zainicjował międzynarodowe seminaria poświęcone tematyce sztuki lutniczej. W 1960 zreorganizował „Zespół Muzyki Dawnej” (założony 1948 przez T. Szulca), występujący od 1968 pod nazwą „Collegium Musicorum Posnaniensium”; pod kierownictwem artystycznym Kamińskiego zespół grał na dawnych, autentycznych instrumentach ze zbiorów muzealnych i koncertował w kraju i za granicą, dokonując także nagrań radiowych i płytowych. Dzięki inicjatywie Kamińskiego rozwinęło się w Poznaniu szkolnictwo lutnicze (w 1973 założył sekcję lutnictwa w Liceum Muzycznym, od 1978 prowadził sekcję lutnictwa artystycznego przy Katedrze Instrumentów Smyczkowych i Kameralistyki w Akademii Muzycznej). Działalność pedagogiczna Kamińskiego wiązała się z instrumentologią i lutnictwem; od 1974 wykładał w Zakładzie Muzykologii Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu A. Mickiewicza, od 1978 w poznańskiej Akademii Muzycznej, od 1991 jako profesor nadzwyczajny, w 1992 otrzymał tytuł naukowy profesora sztuk muzycznych. Opublikował blisko 200 prac naukowych, wygłosił ok. 60 referatów na konferencjach lutniczych i muzykologicznych. Był redaktorem działu budowniczowie instrumentów muzycznych w Encyklopedii Muzycznej PWM (Kraków 1971–88) oraz konsultantem naukowym 9 filmów fabularnych, m.in. Krzyżacy, Kazimierz Wielki; współpracował z Polskim Radiem i Telewizją; był współredaktorem specjalistycznym czasopisma „Lutnictwo” i konsultantem naukowym prac o tematyce instrumentologicznej, organizatorem szeregu wystaw i prac popularyzujących z tego zakresu. Działał w wielu gremiach i towarzystwach naukowych, polskich i zagranicznych. Przez 7 kadencji (1962–1993) kierował Związkiem Polskich Artystów Lutników. Otrzymał szereg nagród i odznaczeń, m.in. nagrodę miasta Poznania w dziedzinie upowszechniania kultury (1974), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1980), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1986), Medal za Ochronę Zabytków w Województwie Poznańskim (1987), Złota Odznaka za Opiekę nad Zabytkami (1988).

Badania naukowe Kamińskiego koncentrują się wokół problematyki polskiego instrumentarium muzycznego. Do 1965 prowadził prace archeologiczne, dzięki którym stworzone zostały podstawy dla rozwoju badań historyczno-teoretycznych nad ewolucją i dziejami instrumentarium muzycznego na ziemiach polskich. W publikacjach na ten temat poruszone są ponadto problemy dotyczące praktyki wykonawczej oraz znaczenia polskich instrumentów w historii europejskiego instrumentarium muzycznego. Po 1965 Kamiński podjął badania nad sztuką lutniczą, początkowo zajmując się historią, następnie teorią sztuki lutniczej. Dzięki jego pracom udokumentowane zostały dzieje polskiego lutnictwa oraz zainicjowane badania porównawcze nad współczesnym lutnictwem polskim i światowym. Jako kierownik Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu przyczynił się do zwiększenia jego zbiorów, zgromadzenia cennych kolekcji, zwłaszcza lutniczych oraz rozbudowy pracowni konserwatorskiej. Kamiński zajmował się również twórczością lutniczą.

Literatura: A. Laboga, W. Kamiński, „Kronika miasta Poznania” 1977 nr 1; R.J. Wieczorek, W. Kamiński in memoriam, „Studia Muzealne” 1993 z. 17.

Prace

Instrumenty muzyczne na ziemiach polskich, Kraków 1971

Skrzypce polskie, Kraków 1969

Lutnictwo, z J. Świrkiem, Kraków 1972

ok. 120 artykułów, m.in.:

Kultura muzyczna Poznania do r. 1870, w: X wieków miasta Poznania, red. K. Malinowski, Poznań 1956

Frühmittelalterliche Musikinstrumente auf polnischem Gebiet, w: The Book of the First International Musicological Congress, devoted to the Works of F. Chopin 16th–22nd February 1960, red. Z. Lissa, Warszawa 1963

Z badań nad kształtowaniem społecznej funkcji instrumentarium muzycznego w Polsce, w: «Z dziejów muzyki polskiej», z. 9, Bydgoszcz 1965

Beiträge zur Erforschung der Frühmittelalterlichen Musikinstrumente der Nordwest- und Ostslaven, w: Anfänge der slavischen Musik, Bratysława 1966

Multanki z Przeczyć. Przyczynek do historii najwcześniejszych instrumentów muzycznych na ziemiach Polski, w: Studia H. F., Kraków 1967

Instrumentarium muzyczne w Polsce średniowiecznej, w: «Musica Medii Aevi»,, t. 2, Kraków 1968

artykuły zamieszczone w: „Archeologia Polski”, „Archeologia Polona”, „Studia Muzealne”, „Muzyka”, „Ruch Muzyczny”, „Lutnictwo”, „Slavia Antiqua”, „Hudební nastroje” i innych

liczne hasła z zakresu instrumentologii w Wielkiej Encyklopedii Powszechnej, Warszawa 1962–70, Małej Encyklopedii Muzyki, Warszawa, 3. wyd. 1981, Encyklopedii Muzyki, red. A. Chodkowski, Warszawa 1995 oraz Encyklopedii Muzycznej PWM, Kraków 1979–87