Helpmann [hˊelpmen] Robert, *9 IV 1909 Mount Gambier (Australia Południowa), †28 IX 1986 Sydney, australijski tancerz, choreograf, dyrektor baletu, aktor.
W latach 1926–33 występował jako tancerz w różnych teatrach australijskich. W 1933 przybył do Londynu i zaangażował się do Vic-Wells (obecnie Royal) Ballet. Wkrótce został pierwszym tancerzem i stałym partnerem M. Fonteyn. W rolach klasycznych, jak Zygfryd (Jezioro łabędzie, muzyka P. Czajkowski), Książę Florimund (Śpiąca królewna, muzyka P. Czajkowski), Albrecht (Giselle, muzyka A. Adam), Franciszek (Coppelia, muzyka L. Delibes), odznaczał się nie tyle wirtuozerią, ile muzykalnością i elegancją linii. Celował natomiast w rolach dramatycznych, wymagających wyrazistego aktorstwa, jak Carabosse (Śpiąca królewna), doktor Coppelius (Coppélia) czy Zła Siostra (Kopciuszek, muzyka S. Prokofiew) oraz role w baletach N. de Valois (m.in. Szatan – Job, muzyka R. Vaughan Williams, wyst. 1931; Libertyn – The Rake’s Progress, muzyka G. Gordon, wyst. 1935; Szlachcic – The Gods Go a-Begging, muzyka G.F. Händel, wyst. 1936; Czerwony Król – Checkmate, muzyka A. Bliss, wyst. 1937) i F. Ashtona (m.in. Poeta – Apparitions, muzyka F. Liszt, G. Jacob, wyst. 1936; Pan Młody – A Wedding Bouquet, muzyka lord Berners, wyst. 1937; Przywódca Dzieci Światła – Dante sonata, muzyka F. Liszt, wyst. 1940). Jako choreograf debiutował w 1939 Walcem M. Ravela. Dla Vic-Wells Ballet stworzył kilka baletów o silnym wyrazie dramatycznym, wykonując w nich główne role: Comus (muzyka H. Purcell, C. Lambert, wyst. 1942), Hamlet (muzyka P. Czajkowski, wyst. 1942), Miracle in the Gorbals (muzyka A. Bliss, wyst. 1944), Adam Zero (muzyka A. Bliss, wyst. 1946). W 1950 opuścił Vic-Wells Ballet; przez kilka lat zajmował się głównie aktorstwem teatralnym i filmowym (grał m.in. w filmach baletowych The Red Shoes i The Hoffman Tales). W latach 1965–76 był wraz z Peggy van Praagh współdyrektorem Australian Ballet. Dla tego zespołu opracował m.in. The Display (muzyka M. Williamson, wyst. 1964), Yugen (muzyka Y. Toyama, wyst. 1965), Sun Music (muz. P. Sculthorpe, wyst. 1968), Perisynthion (muzyka M. Williamson, wyst. 1974) i The Merry Widow (muzyka F. Lehár, wyst. 1975). Od 1976 był na emeryturze. Za swoją działalność otrzymał nagrodę Royal Academy of Dancing, komandorię Orderu Imperium Brytyjskiego (1964) i tytuł szlachecki (1968).
Literatura: C. Brahms Robert Helpmann. Choreographer, Londyn 1943; G. Gow Helpmann and the Australian Ballet, „Dancing Times” 1973 nr 10.
