Gigli [dżˊili] Beniamino, *20 III 1890 Recanati, †30 XI 1957 Rzym, włoski śpiewak (tenor). Dzieciństwo spędził w Recanati; tu od 7 roku życia śpiewał w chórze kościelnym jako sopranista i brał lekcje śpiewu u miejscowego nauczyciela, M. Lazzeriniego. W latach 1908–10 uczył się w Rzymie u A. Bonucci, w latach 1911–14 w Liceo Musicale (obecnie Conservatorio) di S. Cecilia u E. Rosatiego i A. Cotogniego. W 1914 debiutował w Rovigo k. Wenecji jako Enzo Grimaldo w Giocondzie A. Ponchiellego. Wkrótce śpiewał w Bolonii, Neapolu, Rzymie i in. miastach włoskich; w 1917 rozpoczął występy zagraniczne: w Madrycie i Barcelonie, potem w Dreźnie, Berlinie i Paryżu. W 1918 osiągnął wielki sukces w roli Fausta w Mefistofelesie A. Boita w mediolańskiej La Scali. W 1919/20 występował w Ameryce Południowej, w latach 1920–32 w nowojorskiej Metropolitan Opera House, gdzie kreował blisko 30 postaci scenicznych. W 1929 śpiewał w krajach skandynawskich i w Europie Środkowej, w 1930 w Londynie (Covent Garden), w 1938/39 – znowu w Nowym Jorku. Lata II wojny światowej spędził we Włoszech. Po upadku Mussoliniego przerwał publiczne występy do marca 1945. W okresie powojennym częściej śpiewał w salach koncertowych niż w teatrach, jednak aż do 1953 związany był z operami Neapolu i Rzymu. W latach 1946–49 występował z dużym powodzeniem w Wielkiej Brytanii, m.in. w Covent Garden w Cyganerii G. Pucciniego (z córką – Riną Gigli – jako Mimi). W 1955 dał serię udanych koncertów w USA. Wkrótce potem zakończył działalność. Gigli miał w repertuarze ponad 60 partii operowych (przeważnie z oper włoskich) i liczne pieśni. Największe sukcesy sceniczne odnosił w lirycznych partiach z oper Verdiego i Pucciniego. Ceniono także jego kreacje w operach Donizettiego, Ponchiellego, Leoncavalla, Giordana, Mascagniego, Masseneta i Flotowa. Sztukę Gigliego obrazują liczne nagrania płytowe, które też przyczyniły się do jego wielkiej popularności. Wystąpił w kilku angielskich i niemieckich filmach muzycznych.
Literatura: B. Gigli Confidenze, 3. wyd. Rzym 1943, wyd. poszerz. pt. Le memorie di Gigli, Mediolan 1957, wyd. ang. Londyn 1957, 2. wyd. 1977 (z dyskografią), wyd. hiszp. Buenos Aires 1958, wyd. ros. Leningrad 1964, wyd. pol. Pamiętniki, tłum. H. Wiśniowska, Kraków 1973; R. Rosner Beniamino Gigli, Wiedeń 1929, 3. wyd. 1933; R. de Rensis Il cantare del popolo. Beniamino Gigli, Rzym 1933, wyd. niem. Beniamino Gigli, Monachium 1936; D. Silvestrini Beniamino Gigli, Bolonia 1937; E. Herbert-Caesari Tradition and Gigli, Londyn 1958; H. Hahn Un’anima cantava. Eine Seele sang. Begegnungen mit Beniamino Gigli, Stuttgart 1966.
