Logotypy UE

Fevin, Antoine de

Biogram i literatura

Fevin [fewˊę], Antoine de, *ok. 1470 Arras (?), †1511 lub 1512 Blois, francuski kompozytor. Co najmniej od 1507 związany z francuskim dworem królewskim jako śpiewak w kapeli Ludwika XII. Nieznane są wcześniejsze losy kompozytora; w nieustalonym czasie przyjął święcenia kapłańskie. O przypuszczalnej dacie śmierci Fevina wnioskuje się z treści lamentu Guillaume’a Crétina na śmierć Jehana Braconniera, w którym kompozytor także jest wspominany. Zachowane źródła świadczą, że Fevin był wysoko ceniony przez współczesnych za swój dorobek kompozytorski. Wzmiankowany m.in. przez Glareana, wymieniony w przedmowie do czwartej księgi Gargantui i Pantagruela François Rabelais’go. Uczczony przez Jeana Moutona lamentacyjną chanson Qui ne regrettoit le gentil Fevin?, a także przez Pierre’a Moulu w jednym z motetów.

Utwory Fevina wykazują wyraźne wpływy stylu Josquina des Prés i stosowanych przez niego technik kompozytorskich, jak imitacja kanoniczna, zestawianie kontrastujących rejestrem grup głosów, czy wprowadzanie fragmentów 2-głosowych obok akordowo brzmiącego pełnego zespołu. Ze względu na podobne lata życia obu twórców oraz pomysłowość Fevina w stosowaniu wymienionych środków i wysoki poziom artystyczny dzieł nie może on być uważany za zwykłego naśladowcę, a raczej za kompozytora twórczo wykorzystującego dorobek Josquina.

Literatura: G.B. de Puisieux Pierre de Févin, chronique artésien du XVe siècle, „Bulletin de la Société des antiquaires de Picardie” XXIV, 1909-10; J. Delporte Antoine de Févin (1470–1512), „Revue liturgique et musicale” XVIII, 1934–35; B. Kahmann Antoine de Févin: A Bio-Bibliographical Contribution, „Musica Disciplina” IV, 1950 i V, 1951; A.T. Merritt A Chanson Sequence by Févin, w: Essays on Music in Honor of Archibald Thompson Davison, Cambridge 1957; J.F. Spratt The Masses of Antoine de Févin, dysertacja, Florida State University, 1960; E.H. Clinkscale The Complete Works of Antoine de Févin, dysertacja, New York University, 1965; H.M. Brown A „New” Chansonnier of the Early Sixteenth Century in the University Library of Uppsala: A Preliminary Report, „Musica Disciplina” XXXVII, 1983; J. Barbier Faulte d’argent: modèles polyphoniques et parodies au XVIe siècle, „Revue de Musicologie” LXXIII, 1987; A.H. Weaver Aspects of Musical Borrowing in the Polyphonic Missa de feria of the Fifteenth and Sixteenth Centuries, w: Early Music Borrowing, red. H. Meconi, Nowy Jork 2003; J.T. Brobeck Antoine de Févin and the origins of the „Parisian motet”, w: The Motet around 1500. On the Relationship between Imitation and Text Treatment?, red. T. Schmidt-Beste, Turnhout 2012; H. Studeničová Antoine und Robert de Fevin: Ihre Messen in Brünner Manuskript BAM1, „Musicologica Brunensia” LI, 2016; A. Ignesti Compositional Strategies in the Late Fifteenth Century and Beyond: Observations on the Missa „Mente tota” of Antoine de Févin, „Rivista di analisi e teoria musicale” XXIII, 2017; H. Meconi Antoine de Févin (d. after January 1512): Missa pro fidelibus defunctis, w: The Book of Requiems, 1450-1550. From the Earliest Ages to the Present Period, red. D.J. Burn, Leuven 2022.

Kompozycje i edycje

Kompozycje

Ave Maria, msza na 4–5 głosów w antologiach drukowanych Wenecja 1515 i Rzym 1516, także jako intawolacja lutniowa Melchiora de Barberiis, wyd. Wenecja 1546

Mente tota, msza na 4–5 głosów w antologiach drukowanych Wenecja 1515 i Rzym 1516, też b.m. 1560

Sancta Trinitas, msza na 4–5 głosów w antologiach drukowanych Wenecja 1515 i Rzym 1516

De feria, msza na 4–5 głosów w antologiach drukowanych Wenecja 1515 i Rzym 1516

4 wymienione oraz 6 innych mszy na 4 głosy (2 z nich również w wersji na 5 głosów), a także Kyrie, Gloria i Credo na 4 głosy zachowały się jako rkp. w kilkunastu bibliotekach

9 motetów na 4 głosy w antologiach drukowanych 1514–55, 1 z nich także w intawolacji lutniowej S. Ochsenkuhna, 6 spośród wymienionych oraz 10 innych na 4 głosy i jeden na 3 głosy, a także 3 magnifikaty, lamentacje zachowane w rkp.

17 chansons, niektóre wydane w antologiach z epoki

Edycje

msza Mente tota, «Les Maîtres Musiciens de la Renaissance Française» X, red. H. Expert, Paryż 1898/99

msza Ave Maria, wyd. J. Delporte, Tournai 1934 oraz J. Bank, Amsterdam 1949

1 motet wyd. Y. Rokseth w: Treize motets, Paryż 1930 oraz B. Kahmann, Amsterdam 1951

4 chansons, wyd. H. M. Brown w: Theatrical Chansons of the 15th and Early 16th Century, Cambridge (Massachusetts) 1963

1 lamentacja wyd. G. Massenkeil w: Mehrstimmige Lamentationen aus der ersten Hälfte des 16 Jahrhunderts, «Musikalische Denkmäler» VI, Moguncja 1965

msze, wyd. E.H. Clinkscale, «Collected Works of Antoine de Févin» I, Ottawa 1980 i II, Ottawa 1993

lamentacje, magnifikaty, motety i chansons, wyd. E.H. Clinkscale, «Collected Works of Antoine de Févin» III, Ottawa 1994

utwory sporne, niekompletne i intawolowane, wyd. E.H. Clinkscale, «Collected Works of Antoine de Févin» IV, Ottawa 1996