Logotypy UE

Zieritz, Grete von

Biogram i literatura

Zieritz [c’i:ryc] Grete von, *10 III 1899 Wiedeń, †26 XI 2001 Berlin, austriacka kompozytorka i pianistka. W latach 1912–17 studiowała grę na fortepianie u H. Kroemera i kompozycję u R. von Mojsisovicsa-Mojsvára w konserwatorium w Grazu, następnie osiedliła się w Berlinie, gdzie od 1917 kontynuowała naukę gry na fortepianie u M. Krausego i R. Breithaupta, w latach 1926–31 odbyła studia kompozytorskie u F. Schrekera w Hochschule für Musik. Od 1919 do 1921 wykładała w Sternsches Konservatorium. Jako pianistka koncertowała w Niemczech, a także za granicą. W 1958 otrzymała honorowy tytuł profesora od prezydenta Austrii. Nagrody i odznaczenia, m.in.: Mendelssohn-Staatspreis (1928), Österreichisches Ehrenkreuz für Wissenschaft und Kunst (1978) oraz Verdienstkreuz am Bande des Verdienstordens der Bundesrepublik Deutschland (1979).

W twórczości Zieritz widoczny jest wpływ nurtu ekspresjonistycznego. W jej muzyce dużą rolę odgrywają wątki pozamuzyczne i malarstwo dźwiękowe. Kompozytorka podejmowała w swych dziełach aktualne problemy, związane z niebezpieczeństwami, jakie niesie ze sobą współczesna cywilizacja, np. w utworze Kassandra-Rufe, zainspirowanym serią obrazów Ch. Niessa przedstawiających Kasandrę, nawiązała do tragicznej katastrofy w Czarnobylu.

Literatura: U. Weck Grete von Zieritz, Berlin 1989 (zawiera dyskografię); R. Aigner Grete von Zieritz. Leben und Werk, Berlin 1991; P. Beate Grete von Zieritz und der Schreker-Kreis. Die Kunst des unbedingten Ausdrucks, Wilhelmshaven 1993.

Kompozycje

Bilder vom Jahrmarkt na flet i orkiestrę, 1937

Koncert potrójny na flet, klarnet, fagot i orkiestrę, 1950

Le violon de la mort (Danses macabres) na skrzypce, fortepian i orkiestrę, 1957

na skrzypce i orkiestrę:

Sizilianische Rhapsodie 1965

Zigeunerkonzert 1982

Koncert na 2 trąbki i orkiestrę, 1975

Koncert organowy 1977

Divertimento na 12 instrumentów solowych/orkiestrę kameralną, 1962

utwory na orkiestrę symfoniczną i na orkiestrę smyczkową

liczne utwory kameralne, m.in.:

Tanzsuite na gitarę/klawesyn, klarnet, fagot i perkusję, 1958

Danza na 3 gitary, 1979

Kassandra-Rufe na zespół instrumentów, wg 10 obrazów Ch. Niessa, 1986

utwory solowe

utwory chóralne, m.in.:

4 Alt-Aztekische Gesänge, 5 Portugiesisch-Spanische Gesänge oraz 7 Gesänge, wszystkie na 8-głosowy chór mieszany, 1966

na głos i fortepian, m.in.:

10 Japanische Lieder 1919

5 Lieder, sł. R.M. Rilke i H. Hesse, 1943

3 Lobgesänge, sł. J. Kochanowski, A. Mickiewicz i J. Iwaszkiewicz, 1979

5 Gesänge na 4 głosy i fortepian, sł. F. Nietzsche, 1935

7 pieśni Zigeunermusik na sopran, flet, skrzypce i fortepian, sł. kompozytorka i z dawnych tekstów romskich, 1955

Lieder zum Mond na sopran i kwintet instrumentów dętych drewnianych, sł. C. Lavant, 1974

Kosmische Wanderung na chór i perkusję, sł. jugosławiańskich poetów, 1968

Passion im Urwald na sopran i orkiestrę, sł. kompozytorka, 1930

Hymne na baryton i orkiestrę, sł. Novalis, 1943

6 pieśni Die Zigeunerin Agriffina na sopran i orkiestrę, 1956

Japanische Lieder na sopran i orkiestrę kameralną, 1972