Logotypy UE

Zielińska, Lidia

Biogram

Zielińska Lidia, *9 X 1953 Poznań, polska kompozytorka. Ukończyła w 1978 studia w klasie kompozycji A. Koszewskiego w PWSM w Poznaniu. Brała udział w wielu warsztatach kompozytorskich i seminariach w Polsce, Holandii, we Francji i w Szwajcarii. Była uczestniczką międzynarodowych projektów: w 1994 EuroMusikTheater w Stuttgarcie, w 1995 DonauBallet na Holland Dance Festival. W latach 1995–96 była kompozytorem rezydentem w Electronic Music Studio w Sztokholmie. Od 1985 wykłada na Akademii Muzycznej w Poznaniu, gdzie od 1995 prowadzi klasę kompozycji, a od 1999 Studio Muzyki Elektronicznej (od 2005 kierownik). Uczyła także: w latach 1989–92 w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu (obecnie ASP), gdzie ponownie od 2001 prowadzi zajęcia, oraz w latach 1992–93 w PWSM we Wrocławiu. W latach 1989–92 pełniła funkcję dyrektora artystycznego festiwalu Poznańska Wiosna Muzyczna, w 1990 była współtwórcą wydawnictwa muzycznego Brevis w Poznaniu; od 2001 jest wiceprezesem ZKP, od 2005 członkiem-założycielem i wiceprezesem Polskiego Stowarzyszenia Muzyki Elektroakustycznej. Współpracuje z plastykami, twórcami teatru i filmu eksperymentalnego. Zdobyła m.in.: I nagrodę w Internationale Wettbewerb für Komponistinnen w Mannheimie (1981), I nagrodę na międzynarodowym konkursie kompozytorskim im. M. Deutscha w Paryżu (1983), na międzynarodowym konkursie muzyki elektroakustycznej w Bourges (1997), oraz nagrodę ZKP (2007).

Zainteresowania twórcze Zielińskiej oscylowały zawsze w stronę muzyki konkretnej, a także rozmaitych form sztuk audiowizualnych, powiązania muzyki z baletem, teatrem, filmem. Fascynacja sztukami pięknymi i współpraca ze środowiskiem plastyków zaowocowała utworami inspirowanymi malarstwem (Pożegnanie z Tooropem) czy innymi strukturami wizualnymi (Żakard), jak również tworzeniem instalacji i kompozycji multimedialnych. W swoich utworach muzyki konkretnej Zielińska wykorzystuje rozmaite formy – od rodzaju publicystyki dźwiękowej, słuchowiska („dźwiękowiska”) radiowego, poprzez utwory z nurtu soundscape czy ekologii akustycznej, aż po takie, w których następuje koncentracja na samych dźwiękach i ich własnościach, rozmaitych parametrach, eksperymentach z wymiarami czasu i przestrzeni. Efekty i pomysły kompozytorskie Zielińskiej wynikają często z jej zainteresowań neurologią, fizjologią i psychologią słyszenia oraz najnowszymi badaniami nad akustyką. Dźwięk i jego poszczególne parametry, a niekiedy też wybrane mikrostruktury, pojedyncze akordy, stają się w utworach Zielińskiej wyznacznikiem większych jednostek muzycznych, także organizacji czasu muzycznego czy formy. Kompozytorka bierze je niejako „pod lupę” i ukazuje w powiększeniu, w rozmaitych przekształceniach, przykładem czego są zarówno utwory na taśmę (Jako te białe myszki), jak i utwory orkiestrowe (Zoom). Dzieła Zielińskiej cechuje wyrazista ekspresja, niekiedy podkreślona odniesieniami pozamuzycznymi oraz dźwiękową symboliką, wiążącą zjawiska i problematykę z rozmaitych obszarów – od życia codziennego po politykę.

Kompozycje

Instrumentalne:

Litania na kwartet smyczkowy, 1978

6 utworów na kwartet smyczkowy, 1979, jeden oprac. jako La vetrata dla młodej orkiestry smyczkowej, 1996

Koncert skrzypcowy, 1979

2 tańce na orkiestrę smyczkową, 1981

Pożegnanie z Tooropem na orkiestrę, 1981

Epitafium pamięci poznańskiego Czerwca 1956 na orkiestrę, 1981

Traktat na obój i trio smyczkowe, 1982

Sonet o Tatrach dla 4 muzyków, 1985, wyk. Warszawska Jesień 1987

Fikcja na orkiestrę, 1986, wyk. Warszawska Jesień 1997

Glossa na altówkę/skrzypce, 1986

Pleonazm na obój, skrzypce i orkiestrę smyczkową, 1986, wyk. Warszawska Jesień 1991

Kwartet smyczkowy, 1987

Descendent na klawesyn/fortepian, 1988

Mała symfonia atroficzna na orkiestrę, 1988, wyk. Warszawska Jesień 1993

Żakard dla 14 muzyków, 1991

Fago na fagot, kontrabas i akordeon/klawiaturę elektroniczną, 1992

Percussionata na orkiestrę dla 40–60 perkusistów, 1998

Zoom na skrzypce i orkiestrę, 2000

Wokalne i wokalno-instrumentalne:

Cascando dla aktora i na 2 chóry, wg S. Becketta, 1983, wersja kameralna 1991, wyk. Warszawska Jesień 1991

Muzyka konkretna na chór i orkiestrę, 1987

Muzyka na Wielki Tydzień na chór i perkusję, 1988, wyk. Warszawska Jesień 1992

Jednostka TOGO na chór męski i fortepian preparowany, 1995

Elektroniczne:

z taśmą/elektroniczną modyfikacją dźwiękową:

Utwór fabularny na saksofon, 1987

Expandata na werbel, 1997, wyk. Warszawska Jesień 2000

Rapsodia na skrzypce, 2004

Nobody is Perfect na 17 instrumentów, 2004, wyk. Warszawska Jesień 2004

Z ogrodu nauk na chór, 2006

Siedem wysp Conrada na 10 instrumentów amplifikowanych, 2007, wyk. Warszawska Jesień 2007

Rdza na 6 instrumentów, 2010

na taśmę/CD:

Tańce polskie według księdza Baki, 1986

Musica humana albo Skąd się biorą symfonie, 1989–96

Jako te białe myszki, 1996

Ballada o Ballacie, 1997

Just Too Many Words, 2001

Obiadki w Rejowcu 1965–1565, 2006

Ósma wyspa, 2008

multimedialne dla dzieci:

Pierwsza podróż AKO, film animowany, z A. Korejwo, 1986

Kalejdoskop-Passacaglia, 1987

Seans, 1988

Dźwiękowisko, z P. Kamzą, 1993

Muzyka terenów podmokłych, 1993

Znacie, to posłuchajcie…, wg Lokomotywy J. Tuwima, 1998

Otwórz uszy! Otwórz oczy, 2006

Kucharka Beethovena, 2009

spektakle multimedialne:

Sztuczny kult na taśmę audio, taśmę wideo, neony i obiekty plastyczne, z W. Olesiakiem, 1985, wyst. Poznań 1985

Heldenleben. Podsłuchane, podpatrzone na taśmę audio, taśmę wideo i teatr cieni, 1986, wyst. Boswil 1987

Na polu, 1990, wyst. Wrocław 1990

Szkic z natury, 2002, wyst. Warszawa 2002

Ze szkicownika 2, 2003, wyst. Zamość 2003

Sceniczne:

Słuchaj, Joe, monodram dla mima na taśmę i orkiestrę, wg S. Becketta, 1978, wyst. Poznań 1978

Pani Koch, tragifarsa na głosy solowe, magnetofony kasetowe, zespoły wokalne i instrumentalne, wg M. Białoszewskiego,
1981, wyst. Wrocław 1984

Huit heures de la vie des femmes, teatr muzyczny dla 9 wykonawców, 1988, wyst. Awinion 1989

Zeitschlingen, spektakl dźwiękowy, 1994, wyst. Stuttgart 1994

Venture Unknown, balet, 1995, wyst. Haga 1995

Przypadki pana von K., balet,  2005, wyst. Poznań 2005

muzyka teatralna i filmowa

Performances:

To samo, 1988

Głosy, z I. Gustowską, 1992

Instalacje:

Muzeum dźwięku, 1988

Musique d’ameublement, 1989

Motetus universalis. Muzyka potencjalna nr 2, 1997

Wszystko już było, 2006