Westfalewicz, Westfałowicz, Westfalowicz, Felicja, pseud. Anna Maria Stegemann (do 1853), Felicia de Vestfali (w Europie), Felicita Vestvali (w Stanach Zjednoczonych, na Kubie i w Meksyku), *23 II 1824 Kraków, †4 IV 1880 Warszawa, polska śpiewaczka (kontralt) i aktorka. Skąpe informacje w źródłach polskich i niewiarygodność wielu źródeł niemieckich powodują niewyjaśnione luki w biografii Westfalewicz. Pochodziła z rozgałęzionej herbowej rodziny krakowskiej, częściowo zubożałej; była prawdopodobnie córką złotnika Stanisława Kostki Karola Westfalewicza i tapicerki Marianny Sztatler (Stattler), córki kotlarza. Przypuszczalnie z powodów politycznych ojciec Westfalewicz wyjechał ok. 1830 do Szczecina, zmienił zawód i nazwisko na Stegemann; później, jak można sądzić, wrócił do Krakowa i do dawnego nazwiska; pochowany jest na cmentarzu Rakowickim (†9 V 1866). Westfalewicz wzrastała w środowisku niemieckim jako A.M. Stegemann. W 1839 związała się z trupą operową Böckelmanna w Lipsku i wkrótce, dzięki protekcji W. Schröder-Devrient, wystąpiła w tamtejszym teatrze w Wolnym strzelcu C.M. von Webera (Agata) i Córce pułku G. Donizettiego (Maria). Następnie została zaangażowana do Hoftheater w Hanowerze, gdzie zobowiązano ją do systematycznej nauki śpiewu; studiowała w konserwatorium w Paryżu, w latach 40. u P. Romaniego we Florencji, zmieniając głos z sopranu na alt. W 1853 debiutowała w La Scali w Mediolanie w operze I Capuleti e i Montecchi V. Belliniego (Romeo) i w Trubadurze G. Verdiego (Azucena); w tym samym czasie śpiewała w Neapolu, gdzie doskonaliła głos u S. Mercadantego. Później występowała w Paryżu – w Grand Opéra (1854, 1859) i Théâtre Italien (Olimpia w Herculanum F. Davida, 1860), w Londynie (1855, 1859) oraz we Włoszech (Azucena w Trubadurze, Piacenza 1860), Niemczech, Austrii, Belgii i Holandii. W latach 1853–57 i w 1863/64 rozwijała działalność w Stanach Zjednoczonych, głównie w Nowym Jorku, z przerwami na występy m.in. w krajach europejskich. Debiutowała w 1854 na nowo otwartej scenie operowej Academy of Music w Nowym Jorku, odnosząc ogromny sukces w roli Arsace w Semiramidzie G. Rossiniego u boku Giulii Grisi i G. Maria; na tejże scenie wystąpiła z sukcesem w Wilhelmie Tellu Rossiniego (IV 1855) oraz jako Azucena w amerykańskiej premierze Trubadura (2 V 1855). W VI 1855 odbył się benefis Westfalewicz w Academy of Music, na który złożyły się wybrane akty z Rigoletta Verdiego (IV), Romea i Julii Ch. Gounoda (V) i Trubadura (II i IV). Występowała także na estradzie koncertowej, m.in. w 1855 na recitalu z W. Masonem oraz w 1856 w serii Th. Eisfeld‘s Classical Soirée w Nowym Jorku. Jednocześnie była aktywna jako primadonna własnej trupy operowej (Vestvali Opera Company), którą zorganizowała i prowadziła z partnerem (mężem?), ukrywającym się pod przybranym nazwiskiem Henry Vestvali. Od X 1855 para współdziałała z poznanym w Hawanie dyrygentem i kompozytorem J. Nunó. W latach 1855–56 Westfalewicz występowała ze swoim zespołem w Hawanie i m. Meksyku, w 1857 w Hoboken (New Jersey), Bostonie (Orsini w Lukrecji Borgii) i Nowym Jorku (Pierotto w Lindzie z Chamounix G. Donizettiego). Karierę amerykańską zakończyła w Nowym Jorku rolą Orfeusza w Orfeuszu i Eurydyce Ch.W. Glucka (w ang. wersji językowej) w Winter Garden Theatre (1863) oraz występami na scenie dramatycznej w Niblo’s Garden Theatre (1864). Po 1862 chętnie podejmowała się aktorskich ról męskich; jej kreacje Hamleta i Romea w dramatach Szekspira budziły zachwyt w Ameryce, Niemczech i Lyceum Theatre w Londynie (1867). W ostatnich latach życia mieszkała w swej willi w Bad Warmbrunn (obecnie Cieplice Śląskie Zdrój); zmarła w Warszawie po długiej chorobie (w domu przy ul. Marszałkowskiej 27a) i zgodnie z życzeniem została pochowana w Bad Warmbrunn (grób już nie istnieje). W Ameryce pozostawiła córkę.
Westfalewicz była wybitną śpiewaczką, szeroko znaną i podziwianą w Europie i Ameryce; miała głos silny i rozległy, operowała nim z uczuciem, wdziękiem i ogromną łatwością. Prasa zagraniczna, głównie francuska („La Françe musicale”, „Revue des deux mondes”, „L’Europe artistique”, „Presse théâtrale”, „L’Opinion nationale”), zamieszczała entuzjastyczne opinie o jej „majestatycznej piękności” i interpretacjach pełnych prawdy i wyrazu, także o jej kaprysach i pracowitości. W Polsce prawdopodobnie nie zaśpiewała nigdy; pisano, że „zcudzoziemczała oddawna” („Ruch Muzyczny” 1860 nr 9).
Literatura: Nowości krajowe, „Ruch Muzyczny” 1859 nr 37; Nowości zagraniczne, „Ruch Muzyczny” 1859 nr 41 i 1860 nr 9; Przewodnik, „Dziennik Literacki” 1859 nr 79; Józefa Ungra Kalendarz Warszawski na rok 1881, Warszawa 1880; Nekrologia, „Kurier Warszawski” 1880 nr 75; J. Reiss Polscy śpiewacy i polskie śpiewaczki, Łódź 1948.
