logotypes-ue_ENG

Vodušek, Valens

Biogram i literatura

Vodušek [wod’uszek] Valens, *29 I 1912 Lublana, †8 II 1989 Lublana, słoweński etnomuzykolog. Studiował w Lublanie prawo na uniwersytecie oraz w latach 1930–36 grę na fortepianie i dyrygenturę w konserwatorium; jako etnomuzykolog był samoukiem. Od 1946 do 1951 kierował sekcją muzyczną w ministerstwie kultury Słowenii. W 1951 podjął pracę w instytucie etnomuzykologii w Lublanie, przerwaną powołaniem go na stanowisko dyrektora opery w tym mieście. W 1955 wrócił do pracy w instytucie, w którym sprawował funkcję dyrektora do 1972; w tymże roku instytut etnomuzykologii został włączony do Slovenska Akademija Znanosti in Umetnosti, a Vodušek objął kierownictwo oddziału etnomuzykologicznego (do 1982). W latach 1946–51 był dyrygentem chóru radia Lublana (od 1948 chór filharmonii słoweńskiej), od 1956 do 1972 dyrektorem artystycznego męskiego oktetu wokalnego. Vodušek zapoczątkował systematyczne badania terenowe w Słowenii; zajął się rekonstrukcją rozwoju muzyki ludowej oraz stworzeniem systemu klasyfikacji melodii ludowych; współpracował nad wydaniem krytycznej edycji słoweńskiej muzyki ludowej.

Literatura: Etnomuzikološki članki in razprave (‘etnomuzykologiczne artykuły i szkice’), «Folkloristika» I, red. M. Terseglav i R. Vrčon, Lublana 2003.

Prace i wydania

Prace:

Neka zapažanja o baladnim napevima na području Slovenije (‘kilka obserwacji na temat melodii balladowych na obszarze Słowenii’), w: Rad Kongresa Folklorista Jugoslavije u Zaječaru i Negotinu 1958, red. M.S. Lalević, Belgrad 1960

The Correlation between Metrical Verse Structure, Rhythmical and Melodic Structure in Folk Song, „Journal of the International Folk Music Council” XII, 1960

Anakruza v slovenski ljudski pesmi (‘anakruza w słoweńskiej pieśni ludowej’), w: Rad XII kongresa Saveza Folklorista Jugoslavije, Celje 1965, red. Z. Kumer, Lublana 1968

Jugoslawische Liedauswahl, w: Analyse und Klassifikation von Volksmelodien, materiały z konferencji w Radziejowicach 1967, red. D. Stockmann i J. Stęszewski, Kraków 1973

Koroška slovenska ljudska pesem (‘karyncka słoweńska pieśń ludowa’), „Koroški kulturni dnevi” I, 1973

Slovenska ljudska glasba v stiku s sosednimi kulturami (‘słoweńska muzyka tradycyjna w kontakcie z sąsiednimi kulturami’), w: Zbornik XVIII kongresa jugoslovanskih folkloristov, Bovec 1971, red. Z. Kumer, Lublana 1973

Tridelni osmerec v slovenskih in drugih slovanskih ljudskih pesmih (‘potrójny wers ośmiosylabowy w słoweńskich i innych słowiańskich pieśniach ludowych’), „Traditiones” XIII, 1984

Pentatonika, izhodisce razvoja slovenske ljudske glasbe (‘pentatonika, korzenie rozwoju ludowej muzyki słoweńskiej’), „Traditiones” XIX, 1990

wydania:

zbiory pieśni:

Pripovedne pesmi (‘pieśni narracyjne’), w: Slovenske ljudske pesmi (‘słoweńskie pieśni ludowe’), t. 1, 3 i 4, z Z. Kumerem, M. Maticetovem, B. Merharem i in., Lublana 1970, 1992 i 1998.