Ursprung [ˊurszpruŋ] Otto, *16 I 1879 Günzlhofen (Bawaria), †14 IX 1960 Schondorf-am-Ammersee (k. Monachium), niemiecki muzykolog. W latach 1899–1904 studiował filozofię i teologię w seminarium duchownym we Freisingu i na uniwersytecie w Monachium. W 1904 otrzymał święcenia kapłańskie i przez pewien czas prowadził działalność duszpasterską. W 1908 pobierał prywatne lekcje muzyki u G. Rüdingera (kontrapunkt), następnie studiował muzykologię u A. Sandbergera i T. Kroyera na uniwersytecie w Monachium, gdzie w 1911 uzyskał stopień doktora na podstawie monografii Jacobusa de Kerle i poświęcił się całkowicie pracy naukowej, pełniąc ponadto w ograniczonym zakresie obowiązki kapłańskie (w latach 1912–26 wikary w kościele św. Kajetana w Monachium, w 1914–16 kapelan w wojsku, w 1916–40 kanonik tytularny w kościele Wszystkich Świętych). Od 1932 do 1949 był profesorem na uniwersytecie w Monachium.
Połączenie wiedzy muzykologicznej z wykształceniem teologicznym pozwoliło Ursprungowi na podjęcie podstawowych prac (także edycji) z zakresu historii muzyki religijnej. Jego syntetyczne opracowania na temat katolickiej muzyki kościelnej, renesansu muzyki Palestriny w XVIII i XIX w. przez wiele lat służyły za podstawę badań muzykologicznych w tym zakresie. Urpsrung zajmował się ponadto estetyką muzyki kościelnej i jej związkami z kulturą antyczną, dawną muzyką bawarską i hiszpańską, rolą muzyki w średniowiecznych dramatach liturgicznych, napisał także wyczerpującą monografię o kulturze muzycznej Monachium. Jego bogaty księgozbiór i rękopisy niepublikowanych prac znajdują się w bibliotece uniwersyteckiej w Monachium.
Literatura: T.G. Georgiades Otto Ursprung achtzigjährig, „Die Musikforschung” XII, 1959; H. Schmid Otto Ursprung zum Gedächtnis, „Die Musikforschung” XIV, 1961 (zawiera spis prac Ursprunga).
Jacobus de Kerle (1531/32–1591), sein Leben und seine Werke, Monachium 1913 (praca doktorska)
Restauration und Palestrina-Renaissance in der katholischen Kirchenmusik der letzten zwei Jahrhunderte, Augsburg 1924
Münchens musikalische Vergangenheit von der Frühzeit bis zu Richard Wagner, Monachium 1927
Die katholische Kirchenmusik, «Handbuch der Musikwissenschaft» X, red. E. Bücken, Poczdam 1931, przedr. Nowy Jork 1973
Spanish-katalanische Liedkunst des 14. Jahrhunderts, „Zeitschrift für Musikwissenschaft” IV, 1921/22
Die Gesänge der heiligen Hildegard, „Zeitschrift für Musikwissenschaft” V, 1922/23
Musikkultur in Spanien, w: Handbuch der Spanienkunde, red. P. Hartig i W. Schellberg, Frankfurt n. Menem 1922
Studien zur Geschichte des deutschen Liedes: „Mein traut Gesell, mein liebster Hort”, ein Neujahrslied aus ca 1300,
Die Mondseer Liederhandschrift und Hermann „der Münch von Salzburg” i Wolflin von Lochammer’s Liederbuch oraz Der Weg von den Gelegenheitsgesängen und dem Chorlied über die Frühmonodisten zum neueren deutschen Lied, „Archiv für Musikwissenschaft” IV, 1922, V, 1923 oraz VI, 1924
Der Hymnus aus Oxyrhynchos. Das älteste Denkmal christlicher Kirchen-Musik, „Bulletin de la Société «Union musicologique»” III, 1923, także „Theologie und Glaube” XVIII, 1926
Der vokale Grundcharakter des diskantbetonenden figurierten Stils, w księdze kongresu muzykologicznego w Bazylei 1924, red. W. Merian, Lipsk 1925
Joan Brudieu. Ein Meister der spanischen-nationalen Kunst des XVI. Jahrhunderts oraz Josquin des Prés, „Bulletin de la Société «Union musicologique»” V, 1925 oraz VI, 1926
Palestrina und Deutschland, w księdze pamiątkowej P. Wagnera, red. K. Weinmann, Lipsk 1926
Alte griechische Einflüsse und neuer gräzistischer Einschlag in der mittelalterlichen Musik, „Zeitschrift für Musikwissenschaft” XII, 1929/30
Die Chorordnung von 1616 am Dom zu Augsburg, ein Beitrag zur Frage der Aufführungspraxis, w: Studien zur Musikgeschichte, księga pamiątkowa G. Adlera, Wiedeń 1930, przedr. 1971
Des Johannes Werlin aus Seeon grosses Liederwerk (1646–47) als praktische durchgeführte Poetik oraz Um die Frage nach dem arabischen bzw. maurischen Einfluss auf die abendländische Musik des Mittelalters, „Zeitschrift für Musikwissenschaft” XVI, 1934
Die ästhetischen Kategorien Weltlich – Allgemein-Geistlich — Kirchlich und ihr musikalischer Stil, „Zeitschrift für Musikwissenschaft” XVII, 1935
„Celos…”, die älteste erhaltene spanische Oper, w księdze pamiątkowej A. Scheringa, red. W. Serauky, H. Osthoffi A. Adrio, Berlin 1937
Das Sponsus-Spiel, „Archiv für Musikforschung” III, 1938
Die Ligaturen, ihr System und ihre methodische und didaktische Darstellung, „Acta Musicologica” XI, 1939
Die antiken Transpositionsskalen und die Kirchentöne des Mittelalters, „Archiv für Musikforschung” V, 1940
Kurt Huber als Musikwissenschaftler und Ästhetiker, w księdze pamiątkowej K. Hubera, red. C. Huber, Ratyzbona 1947
Die Psalmen im heiligen Gesang, w: Der kultische Gesang der abendländischen Kirche, red. F. Tack, Kolonia 1950
Um die Frage der Echtheit der „Missa graeca”, „Die Musikforschung” VI, 1953
Hildegards Drama „Ordo virtutum”. Geschichte einer Seele, w księdze pamiątkowej H. Anglésa, t. 2, red. M. Querol i in., Barcelona 1961
Música española de los tiempos anteriores a la música reservata alrededor de 1500 y de sus inicios, oprac. i przekł. B. Cabero i Pueyo, „Anuario musical” XLVI, 1991
Wydania:
J. de Kerle Ausgewählte Werke, cz. 1: Die Preces speciales für das Konzil zu Trent (1562), „Denkmäler der Tonkunst in Bayern” XXXIV, Augsburg 1926
L. Senfl Sieben Messen zu vier bis acht Stimmen, z E. Löhrerem, «Das Erbe Deutscher Musik» V, Lipsk 1936
K. Huber Ästhetik oraz Musikästethik, Ettal 1954
