Tieffenbrucker [t’i:Pnbruker], Tieffenbrugger, Tueffenbrugger, Tuiffenbrugger, Thiphobrucar, Dieffopruchar, Dieffoprughar, Duiffoproucart, Dieffobrocard, Duiffoprugcar, Duiffopruggar, Duiffenbrugger, Dueffenbrugger, Duyfautbrocard, Dubrocard, Fraburgadi, rodzina niemieckich lutników o trudnych do rekonstrukcji stosunkach pokrewieństwa, pochodząca z miejscowości Tiefenbruck w Bawarii (gmina Rosshaupten k. Füssen am Lech). Spośród 14 znanych jej przedstawicieli wyróżnić można linię francuską, działającą w Lyonie, oraz włoską (liczniejszą), działającą w Wenecji i Padwie. Najbardziej znaczącym przedstawicielem linii francuskiej był Caspar I (Gaspar, *ok. 1514 Tieffenbruck, †1571 Lyon), który po latach terminowania w rodzinnych stronach oraz przypuszczalnie w północnych Włoszech (Wenecja? Bolonia?) osiedlił się przed 1553 w Lyonie, gdzie w 1558 uzyskał obywatelstwo francuskie. Jak wskazuje jego słynny portret autorstwa P. Woeiriota de Bouzey (1562), budował wiele rodzajów instrumentów: lutnie, gitary, różnej wielkości viele oraz instrumenty zbliżone do skrzypiec. Portret ten, a także duża liczba funkcjonujących w XIX w. skrzypiec sygnowanych jego imieniem, a w rzeczywistości wykonywanych przez J.-B. Vuillaume’a (1798–1875), spowodowały, iż przez długi czas uważano go za jednego z „wynalazców” tego instrumentu. Był lutnikiem bardzo wszechstronnym i miał duży wpływ na całe późniejsze lutnictwo francuskie. Zachowały się jego 2 viole da gamba (w Brukseli i Hadze), lutnia (w Kopenhadze) i violone (w Paryżu). Dobrze prosperująca pracownia Caspara I w Lyonie podupadła w 1564 wskutek działań wojennych i kryzysu finansowego. Po jego śmierci warsztat przejął syn Johann II (Jean), zaś najstarszy syn, Caspar II, przeniósł się do Paryża, gdzie z sukcesem prowadził własną pracownię.
Do najważniejszych przedstawicieli włoskiej linii Tieffenbruckerów należeli: Magno I, Magno II, Moisé, Magno III i Wendelin. Magno I (Magnus, *ok. 1500 Rosshaupten, †1560 Wenecja) budował wysokiej jakości lutnie, dorabiając się znacznego majątku. Jego pracownię przejęli synowie: Magno II (*Wenecja?, †1576 Wenecja) i Moisé (*ok. 1550 Wenecja, †1581 Wenecja), którzy w 1571 otworzyli osobne, choć współpracujące ze sobą warsztaty; jak wynika z zachowanych inwentarzy, produkowali na olbrzymią skalę różnej wielkości lutnie, często bogato zdobione i inkrustowane, a także gitary. Również Magno III (*ok. 1541 Wenecja, †1631 Wenecja) był czołowym weneckim producentem lutni; wykształcił licznych uczniów i do późnego wieku był zawodowo czynny. Jego arcylutnia (zachowana w Wiedniu) stała się wzorem dla wielu lutników XX w. Najbardziej tajemniczy pozostaje Wendelin (przełom XVI i XVII w.), syn Leonarda, występujący także pod pseudonimem Vendelio Venere lub Vendelinus; podobnie jak inni Tieffenbruckerowie o tym imieniu działał w Padwie, gdzie zdobył sławę jako producent znakomitych lutni. Po jego śmierci warsztat przeszedł w ręce bratanka Christofora Heberle (Eberle, 1546–1621), a następnie jego syna Wendelina Heberle (1576–1643). Zachowane dziś autentyczne instrumenty włoskiej linii Tieffenbruckerów to lutnie, arcylutnie, teorbany, chitarroni i mandoliny, pochodzące głównie z pracowni Magna II (m.in. w Barcelonie, Berlinie, Bostonie, Florencji, Kopenhadze, Lipsku, Londynie, Lucernie, Mediolanie, Modenie, Monachium, Pradze, Wiedniu) oraz Wendelina (m.in. w Bolonii, Brukseli, Florencji, Rzymie, Sztokholmie, Wiedniu).
Literatura: H. Coutagne Gaspard Duiffoproucart et les luthiers lyonnais du XVIe siècle, Paryż 1893; L. Cervelli Brevi note sui liutai tedeschi attivi in Italia dal secolo XVIo al XVIIIo, „Analecta Musicologica” V, 1968; F. Hellwig Makers’ Marks in Plucked Instruments of the 16th and 17th Centuries, „The Galpin Society Journal” XXIV, 1971; R. Bietschacher Die Lauten- und Geigenmacher des Füssener Landes, Hofheim am Taunus 1978; A. Layer Die Allgäuer Lauten- und Geigenmacher. Ein Kapitel schwäbischer Kulturleistung für Europa, Augsburg 1978; D.A. Smith The Musical Instrument Inventory of Raymond Fugger, „The Galpin Society Journal” XXXIII, 1980; S. Toffolo, M.P. Pedani Una famiglia di liutai tedeschi a Venezia. I Tieffenbrucker, „II Fronimo” XIII, 1985; S. Toffolo Antichi strumenti veneziani 1500–1800. Quattro secoli di liuteria e cembalaria, Wenecja 1987; G.M. Ongaro The Tieffenbruckers and the Business of Lute-Making in Sixteenth-Century Venice, „The Galpin Society Journal” XLIV, 1991; P. Király Some New Facts about Vendelio Venere, „The Lute. Journal of the Lute Society” XXXIV, 1994.
