Thuille, Ludwig

Thuille [tü’il] Ludwig Wilhelm Andrae Maria, *30 XI 1861 Bozen (obec. Bolzano), †5 II 1907 Monachium, austriacki kompozytor i teoretyk. Początkowe wykształcenie ogólne i muzyczne odebrał w Kremsmünster, gdzie był członkiem chóru w klasztorze benedyktynów, a w latach 1877–79 w Innsbrucku (gra na fortepianie, organach i teoria muzyki). Następnie do 1882 studiował w Königliche Musikschule w Monachium u J. Rheinbergera (kompozycja) i K. Bärmanna (fortepian); rok później rozpoczął tam pracę jako nauczyciel, w 1888 został profesorem klasy fortepianu i harmonii teoretycznej, a w 1903 profesorem kompozycji. Do jego uczniów należeli m.in. H. Abendroth, E. Bloch, W. Courvoisier, W. Braunfels. Od 1889 Thuille był dyrygentem monachijskiego chóru męskiego „Liederhort”.

W pierwszych kompozycjach Thuille reprezentował akademicki styl wyniesiony ze szkoły Rheinbergera. Znajomość z A. Ritterem, który od 1886 przebywał w Monachium, skierowała jego zainteresowania na późnoromantyczny styl szkoły nowoniemieckiej, kontynuującej wzory Wagnera i Liszta. Na przełomie stuleci Thuille był wybitną i wpływową postacią w życiu muzycznym Monachium, założycielem tzw. szkoły monachijskiej w kompozycji. Od czasów młodości łączyła go przyjaźń z R. Straussem. Napisana wspólnie z R. Louisem Harmonielehre (wraz z uzupełnieniem) zyskała ogromne znaczenie w dydaktyce (omówienie zob. hasło Louis Rudolf). W Polsce do podręcznika Louisa i Thuille’a nawiązał L. Bronarski w Harmonice Chopina, a przede wszystkim wzorował się na nim i rozwijał jego koncepcje K. Sikorski w swojej Harmonii (1948–49).

Literatura: E. Istel L. Thuille, «Monographien Moderner Musiker» I, Lipsk 1906; F. Munter L. Thuille. Ein erster Versuch, Monachium 1923 (zawiera wykaz kompozycji i prac); R. Strauss und L. Thuille Briefe der Freundschaft 1877–1907, wyd. A. Ott, Monachium 1969; R. Strauss – L. Thuille. Ein Briefwechsel, wyd. F. Trenner, Tutzing 1980; L. Thuille, praca zbiorowa, «Komponisten in Bayern» XVI, Tutzing 1993.