Szymanowski Wacław, *25 VIII 1859 Warszawa, †22 VII 1930 Warszawa, polski rzeźbiarz i malarz. Uczeń C. Godebskiego w Paryżu (akademizm), tworzył w duchu secesji pod wpływem A. Rodina. W grupie młodopolskich nowatorów (X. Dunikowski, B. Biegas i in.) pozostawał Szymanowski w kręgu oddziaływania modernistycznej estetyki S. Przybyszewskiego. Zaproponował nową w polskiej sztuce koncepcję rzeźby monumentalnej, silnie rozbudowanej przestrzennie, asymetrycznej, o płynnym, secesyjnym modelunku. Wizerunek artysty twórcy najpełniej odsłaniają symboliczno-wizyjne pomniki Mickiewicza (Mickiewicz po improwizacji, 1898), Słowackiego (brąz, ok. 1909) i Chopina w Parku Łazienkowskim w Warszawie (projekt 1907, gipsowy model 1909, realizacja w brązie w Paryżu 1926, zniszczony 1940, rekonstrukcja 1958). Z okazji odsłonięcia monumentu (24 XI 1926) Szymanowski zaprojektował dla Towarzystwa im. Fryderyka Chopina pamiątkowy medal z podobizną pomnika. Postać artysty wychylona w akcie twórczej mocy, pod mazowiecką wierzbą szarpaną wichrem, zamyka się w kształt Fidiaszowej liry-harfy. Jest jednym z symboli wizji dźwiękowej sztuki kompozytora, wyrażonej w rzeźbie.
Literatura: Z. Stosław Z pracowni Wacława Szymanowskiego, „Świat” 1907 nr 13; Wacław Szymanowski. Dzieje pomnika Szopena, „Muzyka” 1926 nr 10; H. Kotkowska-Bareja Pomnik Chopina w Warszawie, Warszawa 1970; H. Kotkowska-Bareja Wacław Szymanowski 1859–1930, katalog wystawy, Warszawa 1981; M. Wilczkowska Fryderyk Chopin w plastyce polskiej na przełomie XIX i XX w., „Rocznik Chopinowski” 1981 XIII, 1981; P. Szubert Rzeźba polska przełomu XIX i XX w., Warszawa 1995.
