Szarffenberg, Marek

Szarffenberg Scharffenberg, Szarffenberger Marek, *Lubomierz (k. Jeleniej Góry), †1545 Kraków, śląski drukarz i księgarz działający w Krakowie. Jeden z największych i najzamożniejszych księgarzy i nakładców krakowskich. W 1506 otrzymał prawa miejskie w Krakowie, w 1514 kupił księgarnię po M. Szykwiku, w 1517 otworzył drukarnię, którą zarządzał jego brat cioteczny H. Wietor, a potem w latach 1521–37 brat Maciej. Przed 1540 kupił 2 papiernie, którymi kierowali jego synowie Walenty (†po 1592) i Andrzej. Dopiero pod koniec życia (1543) założył własną oficynę w Krakowie. W 1545 wydał Missale pro itinerantibus secundum cursum ecclesiae Cathedralis Cracoviensis (przedruk mszału Hallera z 1525) z dwubarwnym drukiem podwójnym. Zamierzał drukować księgi liturgiczne i w tym celu zgromadził gotyckie czcionki chorałowe, które wykorzystali dopiero jego synowie i bratanek.

***

Ważną rolę w historii drukarstwa muzycznego odegrali krewni Szarffenbergów krakowskich, Scharffenbergowie wrocławscy: Kryspin, działający w Lubaniu Śląskim (1545–50) i we Wrocławiu (1552–76), jego syn Jan (†1586), działający we Wrocławiu (1577–86) i jego wnuk Kryspin, działający w Nysie na początku XVII w. Drukowali wielogłosowe utwory muzyczne i śpiewniki tłoczone techniką druku pojedynczego, a także dzieła teoretyczne z drzeworytniczymi przykładami muzycznymi. Ich druki wyróżniały się estetyczną szatą graficzną i wysokim poziomem techniki.

Literatura: M. Przywecka-Samecka Drukarstwo muzyczne w Polsce do końca XVIII wieku, Kraków 1969.