Starczewski Feliks Władysław, pseud. Jan Tetera, *27 V 1868 Warszawa, †29 XI 1945 Warszawa, polski kompozytor, pianista, pedagog i publicysta muzyczny. Od 1889 kształcił się w Instytucie Muzycznym w Warszawie u A. Sygietyńskiego i R. Strobla (fortepian) oraz Z. Noskowskiego (kompozycje, dyplom 1896). Rozpoczął pracę jako recenzent muzyczny w „Kurierze Niedzielnym” (1897), „Przeglądzie Tygodniowym”, „Wiadomościach Muzycznych” (1898–1900) i „Wieku” (1899). W IX 1900 wyjechał do Berlina i studiował u O. Fleischera i M. Friedländera na uniwersytecie oraz kompozycję w klasie mistrzowskiej E. Humperdincka w Akademie der Künste. Od X 1901 uczęszczał na wykłady L.A. Dauriaca (estetyka muzyczna) na Sorbonie i studiował kompozycję u V. d’Indy’ego w Schola Cantorum w Paryżu. Po powrocie w X 1902 do Warszawy został ponownie sprawozdawcą muzycznym w „Wieku” (1903) i rozwinął aktywność piśmienniczą. Ponadto od 1895 działał w Warszawskim Towarzystwie Muzycznym: w 1899 współzałożyciel Sekcji im. Chopina, w 1903 kustosz Sekcji im. Moniuszki, od 1906 wiceprezes, w latach 1909–13 prezes, w 1913 członek honorowy Sekcji muzyki zbiorowej, w latach 1920–33 członek zarządu, w 1903 i 1920–33 kustosz Biblioteki Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. W latach 1919–39 uczył w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie (fortepian dodatkowy); w 1928 otrzymał tytuł profesora. W latach 1940–44 uczył w Staatliche Musikschule (oficjalna nazwa szkoły muzycznej w Warszawie podczas okupacji). Starczewski był członkiem Internationale Musikgesellschaft (od 1908) oraz współzałożycielem Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Muzyki (1926) i Towarzystwa Wydawniczego Muzyki Polskiej (1928), w których do 1939 pełnił funkcję członka komisji rewizyjnej.
Głównym nurtem działalności Starczewskiego była praca pedagogiczna w Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. Ceniony jako akompaniator i kameralista, występował w Warszawie i na prowincji. Gromadził materiały do historii polskiej muzyki oraz kolekcjonował nuty, głównie z muzyką operową, i polską prasę muzyczną XIX i XX w. Jego bogate zbiory spłonęły podczas powstania warszawskiego.
Literatura: Starczewski Feliks, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” Warszawa 1898 nr 50; Starczewski Feliks, „Przegląd Muzyczny” Warszawa 1910 nr 2.
Kompozycje
orkiestrowe:
Antonio Riverte Es-dur, marsz, ok. 1897, rkp. Biblioteka Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego
Menuet, ok. 1897
Szkice w formie tematu z wariacjami, ok. 1897, rkp. Biblioteka Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego
Mazur C-dur, rkp. z 1904 Biblioteka Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego
Antrakt, rkp. z ok. 1907 Biblioteka Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego
Wariacje na fortepian i orkiestrę, ok. 1897
Dzień. Cztery obrazki na orkiestrę smyczkową, ok. 1902, nr 3 Wieczór, rkp. Biblioteka Narodowa i Biblioteka Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, wersja na fortepian Warszawa ok. 1906 S. Sadowski
Dwa szkice: 1. Powrócisz, 2. Marzenie, na orkiestrę smyczkową, rkp. z 1907 Biblioteka Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego
kameralne:
Dwie melodie – 1. Myśl ulotna, 2. All’antico, na kwintet smyczkowy, ok. 1905, rkp. z ok. 1907 Biblioteka Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, w wersji na głos i fortepian, sł. kompozytor, Warszawa ok. 1908 nakł. włoski
Piosenki dla dzieci, cz. II: 1. Sen, 2. Dąbrowski, 3. Pieśń wioślarska na kwintet smyczkowy, rkp. z ok. 1908 Biblioteka Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego
Fuga B-dur na kwartet smyczkowy, rkp. z ok. 1900 Biblioteka Jagiellońska
Sonata B-dur na skrzypce i fortepian, ok. 1897, fragment Scherzo-Mazurek, rkp. z 1899 Biblioteka Jagiellońska
fortepianowe:
2 sonaty, ok. 1898
tańce
transkrypcje własnych pieśni solowych, Warszawa ok. 1906–29
wokalne i wokalno-instrumentalne:
Chór cyklistów na chór męski, 1896
Hołd na 2 głosy i fortepian, sł. W. Bukowiński, Warszawa 1906 nakład włoski, także ok. 1920 M. Arct
Pieśni skautów i Marsze skautów na 2 głosy i fortepian, sł. K. Kalinowski, Warszawa 1916 M. Arct
piosenki dla dzieci w różnych układach
Naprzód na głos i fortepian sł. W. Bukowiński, „Nowości Muzyczne” 1906 nr 1, także Warszawa ok. 1920 M. Arct
Marzenie na głos i fortepian, sł. Z. Idzikowski, Warszawa ok. 1907 nakład włoski
Dwa motyle na głos i fortepian, sł. L. Rygier, Warszawa ok. 1907 nakład włoski
Tęcze na głos i fortepian, sł. H. Kościa, Warszawa ok. 1909 nakład włoski, opracowanie na głos i orkiestrę smyczkową, rkp. z ok. 1909 Biblioteka Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego
Ta co nie zginęła na głos i fortepian, sł. E. Słoński, Warszawa 1916 Gebethner i Wolff
Powitanie króla Polski Stefana II na głos i fortepian, sł. M. Starzyńska, [Warszawa] 1917 nakład włoski
Pobudka na głos i fortepian, sł. W. Zieliński, Warszawa 1918 Placówka
O Polsko, Polsko oraz Bzy na głos i fortepian, sł. T. Kończyc, Warszawa ok. 1920 Gebethner i Wolff
Pieśń na dzień matki na głos i fortepian, sł. M. Konopnicka, Chicago 1934 Chopin Musie House
Polska krew w nas płynie na głos i fortepian, sł. A. Oppman, Chicago 1934 Chopin Musie House
Nasza Ojczyzna, 20 piosenek dla dzieci na 1, 2 i 3 głosy i fortepian, sł. Or-Ot, M. Konopnicka i inni, Warszawa 1918 M. Arct, z tego 9 piosenek do słów Or-Otaw: „Moje Pisemko” 1906–08 i w oddzielnych wyd.
ok. 200 melodeklamacji do własnych pieśni oraz utworów innych kompozytorów, z których część wyd. w „Nowościach Muzycznych” 1911–13 i u Gebethner i Wolff, L. Idzikowskiego i innych
***
Taniec kwiatów, opera dziecięca 1-akt., libr. B. Ostrowska, wyst. Zakopane 1914, Warszawa 28 IV 1918
muzyka do sztuk teatralnych:
Przed ożenkiem, sztuka ludowa W. Gutowskiego, ok. 1898, fragment Mazur i Oberek na orkiestrę, rkp. z ok. 1907 Biblioteka Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego
Figle diabelskie, krotochwila W. Gutowskiego, wyst. Warszawa 26 VIII 1899
Z piekła rodem, sztuka W. Gutowskiego, wyst. Warszawa 1 IX 1903
Błażek opętany, krotochwila W.L. Anczyca, wyst. Warszawa 5 V 1907
Król Herod, jasełka W. Baszczyńskiego, wyst. Warszawa 26 I 1908
Prace
Die polnische Tanze, Lipsk 1901, nadbitka z „Sammelbände der Internationalen Musikgesellschaft” II, 1901 z. 4
Schola Cantorum, Warszawa 1905, odb. z „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1902
Wincenty d’Indy jako pedagog, Warszawa 1905, odb. z „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1902
Program porównawczy różnych szkół muzycznych, Warszawa 1905, odb. z „Kuriera Teatralnego” 1904
Refleksje muzyczne, Warszawa 1906
Z muzyki. Luźne uwagi i notatki, Warszawa 1906
Działalność muzyczna J. Karłowicza, jej charakterystyka i ocena, Warszawa 1907, odb. z: Życie i prace J. Karłowicza, Warszawa 1904
Spis numerowy utworów znajdujących się w Bibliotece Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, [Warszawa ok. 1932]
Konserwatorium Muzyczne w Warszawie, z S. Śledzińskim-Lidzkim, Warszawa 1937
H. Szopowicz, „Kwartalnik Muzyczny” 1933 nr 19/20
J. Piłsudski w muzyce i pieśni, w: J. Piłsudski i jego legiony w muzyce i pieśni, monografia zbiorowa, red. M. Gliński, „Muzyka” 1935 nr 5/7
G. Roguski, „Muzyka Polska” 1936 nr 1 (zawiera pełny wykaz kompozycji)
Chóry w Warszawskim Konserwatorium w ciągu 75-lecia jego istnienia, „Śpiewak” 1948 nr 1–5
artykuły o muzyce i muzykach w „Echo Muzycznym, Teatralnym i Artystycznym” (1901), „Nowościach Muzycznych” (1903, 1905), „Kurierze Teatralnym” (1905), „Lutniście” (1905–07), „Epoce” (1906–07), „Młodej Muzyce” (1908), „Teatrze Ludowym” (1920, 1927, 1938), „Wiadomościach Muzycznych” (1925), „Przeglądzie Muzycznym” (1926, 1930), „Muzyce” (1927–35), „Kwartalniku Muzycznym” (1928–33), „Śpiewaku” (1929–39), „Muzyce Polskiej” (1934–39), „Chórze” (1935–39), „Chopinie” (1937) i innych oraz biogramy w t. 3 i 4 Polskim Słowniku Biograficznym
wydania partytur orkiestrowych utworów S. Moniuszki, Warszawa, Warszawskie Towarzystwo Muzyczne
uwertura do Flisa, ok. 1927
Taniec cygański z opery Jawnuta, 2. wyd. ok. 1928
Pieśń wieczorna w układzie na orkiestrę A. Münchheimera, 2. wyd. ok. 1928, Bajka, 3. wyd. ok. 1930
***
Msza piotrowińska na chór i organy, partytura i głosy, 1931
