Śmietana Jarosław, *29 III 1951 Kraków, †2 IX 2013 Kraków, polski gitarzysta i kompozytor jazzowy. Gry na gitarze uczył się w PSSM w Krakowie, następnie ukończył Wydział Jazzu i Muzyki Rozrywkowej w PWSM w Katowicach, w 1971 i 1972 uczestniczył w warsztatach jazzowych w Chodzieży, gdzie doskonalił grę na gitarze pod kierunkiem M. Blizińskiego. W 1972 wraz z zespołem Hall zdobył wyróżnienie na festiwalu Jazz nad Odrą we Wrocławiu, w latach 1972–73 współpracował z jazz-rockową grupą Dżamble i big-bandem Klausa Lenza w Berlinie; w czasie studiów grał w big-bandzie PWSM, z którym wystąpił na festiwalach Jazz nad Odrą (1975, 1976), Jazz Jamboree (1975), w Pradze (1977); odbył też trasę koncertową po ośrodkach akademickich w Stanach Zjednoczonych. W latach 1973–84 prowadził własny zespół Extra Ball, który przyniósł mu popularność jako gitarzyście i kompozytorowi (nagrody na festiwalu Jazz nad Odrą 1974 i 1975, albumy Birthday, 1976; Go Ahead, 1979); w 1980 zespół odbył tournée po Stanach Zjednoczonych. W latach 1984–92 Śmietana był liderem zespołów Sounds i Symphonic Sound. Śmietana współpracował z całą czołówką polskich muzyków jazzowych: Z. Seifertem (Kilimanjaro), S. Kulpowiczem, H. Majewskim, Z. Namysłowskim, J. Ptaszynem Wróblewskim, T. Szukalskim, W. Karolakiem (Phone Consultations, 1996), P. Wojtasikiem, P. Baronem, A. Czerwińskim, A. Cudzichem, E. Bem i A. Zauchą; często występował i nagrywał także z wykonawcami zagranicznymi: Harviem Swartzem, Johnem Abercrombiem (Speak Easy, 1999), Bradem Terrym, Carterem Jeffersonem, Eddiem Hendersonem, Idrisem Muhammadem, Artem Farmerem (Plays Standards, 1998), Garym Bartzem (African Lake, 2000), a od 2001 ze skrzypkiem Nigelem Kennedym. W 1998 wspólnie z m.in. W. Karolakiem i orkiestrą Sinfonietta Cracovia nagrał Ballads and Other Songs (nagroda Fryderyka w kategorii „jazzowy album roku”). W 2004 razem z własnym zespołem oraz plejadą gwiazd polskiego jazzu i raperami nagrał A Story of Polish Jazz. Występował w całej Europie, Stanach Zjednoczonych, Indiach, brał udział w wielu festiwalach jazzowych na całym świecie.
Śmietana łączył tradycję z nowoczesnością; nawywał zarówno do gitarzystów klasycznych (Wesa Montgomery’ego, Jima Halla, Kenny’ego Burrella, Joego Passa, George’a Bensona), jak i współczesnych (Billa Frisella, Pata Metheny’ego, Johna Scofielda, Johna Abercrombiego, Mike’a Sterna). Jego gra odznaczała się śpiewnym charakterem melodyki, ciekawą harmonią, wyrównaną dynamiką; w zwartych, pełnych polotu improwizacjach łączył błyskotliwą technikę, dyscyplinę dźwiękową i wyobraźnię kolorystyczną; dużą wagę przywiązywał do naturalnego brzmienia gitary elektrycznej, choć sporadycznie stosował też przetworniki elektroniczne. Od połowy lat 70. był uznawany za najpopularniejszego polskiego gitarzystę jazzowego, zajmował czołowe miejsca w ankietach periodyków „Jazz Forum” (w kategoriach: najlepszy gitarzysta, kompozytor, lider, płyta roku) oraz „Gitara i Bas”.
