Ševčík, Otakar

Ševčík [szˊewczik] Otakar, *22 III 1852 Horažďovice, †18 I 1934 Písek, czeski skrzypek i pedagog. Po studiach u A. Bennewitza w konserwatorium w Pradze (1866−70) był koncertmistrzem orkiestry Mozarteum w Salzburgu (1870−73) oraz orkiestr teatralnych w Wiedniu, Pradze i Charkowie (1874). Do 1873 koncertował w Austrii i Niemczech z repertuarem wirtuozerskim (N. Paganini, H. Vieuxtemps, H. Ernst), następnie występował w Kijowie, Petersburgu i Moskwie, głównie jako kameralista. Od 1875 zajmował się przede wszystkim pedagogiką, zyskując sławę wybitnego dydaktyka i metodyka. W latach 1875−92 uczył w szkole Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego w Kijowie, w latach 1892−1906 i w 1919−21 był profesorem konserwatorium w Pradze, w latach 1909−18 prowadził klasę mistrzowską w Akademie für Musik w Wiedniu. Prowadził także kursy letnie w Písku oraz kursy mistrzowskie w Nowym Jorku, Chicago i Bostonie (1921−23, 1931−32), Salzburgu (1929−30) oraz Londynie (1933).

Ševčík jest twórcą całościowego i spójnego systemu kształcenia skrzypków począwszy od nauczania podstawowego, opartego w przeciwieństwie do innych podręczników na metodzie półtonowej. Ševčík opracował szczegółowo problemy intonacji, techniki lewej i prawej ręki, pozostawił po sobie studia analityczne, poświęcone wykonaniu najbardziej znanych koncertów skrzypcowych XIX w. Mimo opinii krytycznych, podważających przesadne znaczenie przypisane automatyzacji aparatu ruchowego i mechanice gry skrzypcowej, prace Ševčíka, w większości wydane, nie straciły na wartości dydaktycznej. Ševčík odnosił także sukcesy jako pedagog. Wykształcił całą plejadę koncertujących skrzypków, a także pedagogów. Jego uczniami byli m.in. J. Kubelík, J. Kocian, A. Plocek, R. Kolisch, R. Krasner, W. Schneiderhan, M. Hall, E. Morini, a z Polaków − A. Andrzejowski, W. Kochański, Z. Feliński i E. Umińska.

Literatura: J. Vymetal Otakar Ševčík a jeho houslovâ metoda, Praga 1904; P. Stoeving A Key to Ševčík’s Works, Londyn 1914; J. Bastař Otakar Ševčík, Praga 1934; V. Nopp Profesor Otakar Ševčík, Brno 1948; Otakar Ševčík, red. V. Šefl, J. Dostál, Praga 1953; N. Kubat Otakar Ševčík, Praga 1956; V. Starý Otakar Ševčík v Prachaticích, Czeskie Budziejowice 1967; K. Šamajevova [Szamajeva] Kyjevské období činnosti Otakara Ševčíka, „Hudební rozhledy” 1973 nr 12.