Rzewski Frederic Anthony, *13 IV 1938 Westfield (Massachusetts), †26 VI 2021 Montiano, amerykański kompozytor, pianista i pedagog. Edukację kompozytorską rozpoczął w Harvard University (Cambridge, Massachusetts), gdzie studiował m.in. kontrapunkt u R. Thompsona i orkiestrację u W. Pistona. W 1960 ukończył studia kompozycji pod kierunkiem R. Sessionsa i M. Babbitta w Princeton University. Dzięki stypendium Fulbrighta kontynuował studia w Europie: w latach 1960–61 kompozycję u L. Dallapiccoli we Florencji, w latach 1963–65 u E. Cartera w Berlinie. Działa także jako pianista – wybitny odtwórca muzyki awangardowej (m.in. 1962 prawykonanie Klavierstück X Stockhausena, w 1973 wykonanie na Warszawskiej Jesieni swego utworu Third Structure). Wykładał na Kursach Nowej Muzyki w Kolonii (1963, 1964, 1970). W 1966 założył w Rzymie grupę Musica Elettronica Viva (z A. Curranem i R. Teitelbaumem), która wykonywała jego utwory multimedialne i improwizacyjne. W 1971 powrócił do Nowego Jorku. W 1977 został profesorem kompozycji w Królewskim Konserwatorium w Liège, w 1984 wykładał na Yale University, a także w Cincinnati, Buffalo, San Diego, w konserwatorium w Hadze i Hochschule der Künste w Berlinie.
Twórczość Rzewski należy do II awangardy europejskiej, którą cechuje radykalizm estetyczny, przełamywanie tradycyjnych konwencji dzieła muzycznego i dążność do poszerzenia środków wykonawczych. Jego liczne kompozycje noszą lewicujące akcenty polityczno-społeczne, np. fortepianowy utwór The People United will never be Defeated oparty jest na chilijskiej pieśni rewolucyjnej. Szczególne miejsce zajmują w dorobku Rzewskiego utwory multimedialne z udziałem środków elektroakustycznych. Włącza on również do swej twórczości elementy improwizacji, happeningu, muzyki popularnej i awangardowego jazzu.
Literatura: W. Zimmermann Desert Plants. Conversations with 23 American Musicians, Vancouver 1976; J. Goldberg The Art of Political Process. F. Rzewski, „Wax Paper” IV, 1979; K. Terry F. Rzewski and the Improvising Avant Garde, „Down Beat” XLVI, 1979; J. Rockwell The Romantic Revival and the Dilemma of the Political Composer, w: All American Music. Composition in the Late Twentieth Century, Nowy Jork 1983; H. Pollack Harvard Composers, Metuchen (New Jersey) 1992; Z. Skowron Nowa muzyka amerykańska, Kraków 1995.
Instrumentalne:
orkiestrowe:
Nature morte na 25 instrumentów, 1965
A Long Time Man na fortepian i orkiestrę, 1979
Satyrica na orkiestrę jazzową, 1983
Una breve storia d’estate na 3 flety i małą orkiestrę, 1983
Scratch Symphony 1997
kameralne:
Oktet na flet, klarnet, trąbkę, puzon, fortepian, harfę, skrzypce i kontrabas, 1962
For Violin 1962
Self-Portrait na 1 wykonawcę i nieokreśloną obsadę instrumentalną, 1964
Speculum Dianae na 8 dowolnych instrumentów, 1964
Last Judgements na 1 lub więcej puzonów, 1969
Les moutons de Panurge na dowolne instrumenty, 1969, wyk. Warszawska Jesień 1972
What is Freedom? na 6 dowolnych instrumentów, 1974
Song and Dance na flet, klarnet basowy, kontrabas i wibrafon, 1977
Roses na 8 instrumentów, 1989
Spiritus na recytatora i perkusję 1997
fortepianowe:
Preludes 1957
Poem 1959, wyk. Warszawska Jesień 1963
Study I 1960
Study II (Dreams) 1961
Variations on No Place to Go but Around 1974
The People United will never be Defeated, 36 wariacji na temat El pueblo unido jamás será vencido 1975, wyk. Warszawska Jesień 1980 (wyk. Rzewski)
4 Pieces 1977, wyk. Warszawska Jesień 1988 (nr 4)
4 North American Ballads 1979
Squares 1979
Eggs 1986
Mayn Yingele 1988
Ludes 1991
Sonata 1991
De profundis 1992
Fougues 1994
The Road 1998, wyk. Warszawska Jesień 2001 (Blues)
Sonata na 2 fortepiany, 1960
Winnsboro Cotton Mill Blues na 2 fortepiany, 1980
A Machine na 2 fortepiany, 1984
Wokalno-instrumentalne:
Jefferson (Declaration of Independence) na głos i fortepian, 1970
Apolitical Intellectuals na głos i fortepian, sł. O.R. Castillo, 1973
Lullaby. God to a Hungry Child na głos i fortepian, sł. L. Hughes, 1974
Nothing Changes na głos i fortepian, sł. P.T. de Chardin, 1976
Antigone-legend na głos i fortepian, sł. B. Brecht, 1982
P. Neruda in Exile na głos i fortepian, 1983
The Invincible Persian Army na głos i fortepian preparowany, 1984
Requiem na chór i zespół wykonawców 1967
Work Songs, kompozycje tekstowe, sł. kompozytor, 1969
Old Maid na sopran i chór, sł. P.O. Clotiewitz, 1970
Attica oraz Coming Together na głos mówiony, niskie instrumenty i zespół wykonawców, sł. S. Melville, 1972
No Progress without Struggle, pieśni na głos i orkiestrę kameralną, sł. F. Douglass, 1974
Le Silence des espaces infinis na głosy kobiece lub dziecięce, instrumenty, orkiestrę i taśmę, sł. B. Pascal, 1980
The Price of Oil na 2 głosy mówione, instrumenty dęte drewniane i perkusję, teksty prasowe, 1980
The Persians na 4 głosy, 5 aktorów, perkusję, fortepian i 3 instrumenty, sł. Ajschylos, 1985
Chains na głos i 6 instrumentów, 1986
The Triumph of Death, oratorium na 4 głosy i kwartet smyczkowy, sł. P. Weiss, 1988
Logique na głos, flet, wiolonczelę i fortepian, sł. P. Verlaine, 1997
Multimedialne:
Composition na 2 wykonawców, taśmy i 2 amplifikowane szyby okienne, 1964
Zoologischer Garten na urządzenia elektroniczne i taśmę, 1965
Impersonation na 2 głosy, taśmę 4-ścieżkową i urządzenia elektroniczne, sł. kompozytor i inni, 1966
Projector Piece na urządzenia elektroniczne, tancerzy i slajdy, 1966
Portrait na tancerza-śpiewaka, oświetlenie, slajdy, film, taśmę, fotorezystory, 1967
Falling Music na amplifikowany fortepian i taśmę, 1971
To the Earth na głośnik, 1985, wyk. Warszawska Jesień 2002
