Rudnik, Eugeniusz

Rudnik Eugeniusz, *28 X 1932 (nie: 28 III 1933) Nadkole nad Liwcem, †24 X 2016, polski kompozytor i reżyser dźwięku. W 1967 ukończył studia na Wydziale Elektroniki Politechniki Warszawskiej. Od 1955 pracował w Polskim Radiu, od 1958 w Studiu Eksperymentalnym PR. W latach 1967–68 pracował w Studio Muzyki Elektronicznej Westdeutscher Rundfunk w Kolonii. Na przełomie lat 60. i 70. współpracował z Arne Nordheimem przy projektach dla norweskiego ośrodka sztuki współczesnej „Sonja Henie Onstad Art Centre”, instalacji Sculpture sonore w centrum rehabilitacji niewidomych w Oslo oraz przy skandynawskim pawilonie na Wystawę Światową w Osace w 1970 r. W latach 1974–75 prowadził ćwiczenia z technologii muzyki elektroakustycznej w Akademii Muzycznej w Warszawie. W latach 1994–95 wykładał w Centrum Dziennikarstwa w Warszawie. Rudnik był pierwszym w Polsce realizatorem muzyki elektroakustycznej i współtwórcą polskiej szkoły muzyki elektroakustycznej. Współpracował przy realizacji wielu utworów elektroakustycznych, instalacji muzycznych oraz muzyki filmowej m.in. K. Pendereckiego, A. Markowskiego, W. Kotońskiego, B. Schaeffera, S. Radwana, A. Nordheima. Jest autorem bądź realizatorem ilustracji muzycznych do spektakli Teatru PR, Teatru TV, ok. 300 ilustracji muzycznych do filmów. Skomponował ok. 50 utworów elektroakustycznych, m.in. w studiach muzyki elektroakustycznej w Warszawie, Sztokholmie, Kolonii, Paryżu, Bourges, Oslo, Baden-Baden. Laureat wielu nagród, m.in. w 1968 na I Competition for the Dartmouth Arts Council Prize w Hanover (Stany Zjednoczone) za Dixi, w 1970 Prix Italia za muzykę do filmu Gry G. Lasoty, czterokrotnie otrzymał nagrody na Międzynarodowym Konkursie Muzyki Elektroakustycznej w Bourges: w 1972 I nagrodę za Mobile, w 1973 III nagrodę za Ostinato, w 1984 II nagrodę za Homo ludens, w 1993 „Euphonie d’Or” ponownie za Mobile, ponadto w 2002 uzyskał I nagrodę (razem z M. Brzezińską) na XVII Międzynarodowym Katolickim Festiwalu Filmów i Multimediów oraz na festiwalu „Dwa Teatry” w Gdańsku za słuchowisko radiowe Przyjaciółki z Żelaznej ulicy. W 2012 roku otrzymał nagrodę „Człowiek ze złotym uchem” Międzynarodowego Festiwalu Producentów Muzycznych „Soundedit” w Łodzi za „pionierskie osiągnięcia w dziedzinie produkcji muzycznej”. W 1993 został laureatem „Złotego Mikrofonu” „za cenione na świecie osiągnięcia w dziedzinie sztuki radiowej oraz autonomiczną muzykę eksperymentalną”. W 2000 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Twórczość kompozytorską Rudnika można podzielić na dwie kategorie: autonomiczne utwory elektroakustyczne i utwory określane jako „ars acustica”, oscylujące gatunkowo między rodzajem słuchowiska radiowego a muzyką programową. W obu rodzajach kompozytor wykorzystuje materiał elektroniczny lub przetworzony materiał konkretny o różnym stopniu rozpoznawalności źródła. Rudnik często posługuje się metodą collage’u, czyniąc zeń podstawowy środek ekspresji.

Literatura: G. Michalski Eugeniusz Rudnik, „Ruch Muzyczny” 1970 nr 7; D. Mazurowski Z Eugeniuszem Rudnikiem rozmowa niesymetryczna, „Estrada i Studio” 2000 nr 1, 2; Bolesław Błaszczyk i inni Ptacy i ludzie. Ballada dokumentalna o Eugeniuszu Rudniku, Łódź 2020.