Rajeczky [r’a~] Benjamin, *11 XI 1901 Eger (Węgry), †11 VII 1989 Budapeszt, węgierski historyk muzyki, etnomuzykolog, pedagog, OCist. W 1917 wstąpił do nowicjatu cystersów; od 1920 studia teologiczne na uniwersytecie w Innsbrucku, w 1926 doktoryzował się w zakresie teologii, studiował też historię muzyki i historię sztuki. Praktykował w chórze gregoriańskim i jako skrzypek w orkiestrze. Od 1922 prowadził badania terenowe nad pieśnią ludową na Węgrzech. W latach 1932–35 studiował kompozycję u Z. Kodálya w akademii muzycznej w Budapeszcie. Od 1926 czynny jako nauczyciel muzyki.
Od lat 30. publikował artykuły z zakresu pedagogiki muzycznej. W następnej dekadzie rozpoczął badania nad chorałem gregoriańskim i jego związkami z pieśnią ludową. W 1950 został odsunięty od działalności pedagogicznej przez władze komunistyczne i podjął pracę w Muzeum Etnograficznym w Budapeszcie; wznowił badania terenowe na Węgrzech oraz w Mołdawii i skoncentrował się na studiach źródeł historycznych, zwłaszcza średniowiecznych. Redagował w latach 50. wydawnictwa-antologie folkloru węgierskiego «Corpus Musicae Popularis Hungaricae» zawierające m.in. pieśni dziecięce i lamentacje nad zmarłymi. W latach 60. i 70. uczestniczył w konferencjach poświęconych m.in. analizie i klasyfikacji pieśni ludowej (m.in. w Polsce — Radziejowice 1967), źródłom historii muzyki ludowej (m.in. Kazimierz Dolny 1975), w kongresach MAEO w Bydgoszczy (od 1966). Był jednym z założycieli Study Group on Historical Sources of Traditional Music (przy IFMC), którą w latach 1967–72 kierował wraz z W. Suppanem. W 1962 przebywał po raz pierwszy w Polsce, inspirując badania nad formami przedzwrotkowymi, prowadzonymi zwłaszcza przez L. Bielawskiego i A. Trojanowicz. Od 1963 współredagował „Studia Musicologica Academiae Scientiarum Hungaricae” (SMASH), w których publikował systematycznie artykuły. Od 1978 współtworzył Węgierskie Towarzystwo Kodályowskie; organizował w Europie wspólne badania tradycji muzycznych. Obok wydawnictw źródłowych i typologii pieśni ludowej zasługą Rajeczky’ego jest rozwinięcie węgierskiej mediewistyki muzycznej w kontekście etnomuzykologii, a jego szczególne osiągnięcie stanowią badania nad lamentacjami w kulturze tradycyjnej.
Literatura: Benjamin Rajeczky. Septuagenario sacrum, „Studia Musicologica Academiae Scientiarum Hungaricae” XIII, 1971; L. Bielawski Benjamin Rajeczky a polska muzykologia, materiały z konferencji poświęconej Benjaminowi Rajeczky’emu, red. L. Tari, „Studia Musicologica Academiae Scientiarum Hungaricae” XLIV, 2002.
Deszendenzmelodik im Choral und unsere absteigenden Perioden, „Acta Ethnographica” VI, Budapeszt 1958
Old and New Singing Styles in Hungarian Folk Song, „Journal of the International Folk Music Council” XII, 1960
Musikforschung in Ungarn 1936–1960, „Studia Musicologica Academiae Scientiarum Hungaricae” I, 1961
Mittelalterliche ungarische Musikdenkmäler und das neue Volkslied, „Studia Musicologica Academiae Scientiarum Hungaricae” III, 1962
Zur Ambitusfrage der Klagelieder, „Studia Musicologica Academiae Scientiarum Hungaricae” VI, 1964
Sur le „Kyrie Ungaricum ” du manuscrit No. 1267 de la Biblioteka Jagiellońska, w: Studia Hieronymo Feicht spetuagenario dedicata, red. Z. Lissa, Kraków 1967
Ost und West in den ungarischen Klageliedern, w ks. pam. W. Wiory, red. L. Finscher i Ch.-H. Mahling, Kassel 1967
Vorstrophische Formen in Ungarn, w: Analyse und Klassifikation von Volksmelodien, red. D. Stockmann i J. Stęszewski, Kraków 1973
Europäische Volksmusik und Musik des Mittelalters, „Studia Musicologica Academiae Scientiarum Hungaricae” XV, 1973
Gregorianik und Volksgesang, w: Handbuch des Volksliedes, t. 2: Historisches und systematisches — interethnische Beziehungen — Musikethnologie, red. R.W. Brednich, L. Röhrich, W. Suppan, Monachium 1975
Zum Problem der musikalischen Renaissance in Ungarn, „Orbis Musicae. Studies in Musicology” 5, 1975/76 (Tel-Awiw)
Zur Frage der asymmetrischen Rhythmen, w: Neue ethnomusikologische Forschungen, ks. pam. F. Hoerburgera, red. M.P Baumann, R. Brandl, K. Reinhard, Laaber 1977
Arbeiten über die ungarische Volksmusik des Mittelalters. Die Totenklage, w: Historische Volksmusikforschung, «Musikethnologische Sammelbände» 2, red. W. Suppan i A. Mauerhofer, Graz 1978
Die Weisen der ungarischen Gesangbüchern des 16.-18. Jahrhunderts in der heutigen Tradition, z J. Szendrei i L. Dobszayem, w: Historische Volksmusikforschung, red. L. Bielawski, A. Mauerhofer, W. Suppan, Kraków 1979
Choral im Volksgesang, w: Musikalische Volkskunde – aktuell, ks. pam. E. Klusena, red. G. Noll i M. Brocker, Bonn 1984
Gregorianische Gesänge in der ungarischen Volkstradition, „Studia Musicologica Academiae Scientiarum Hungaricae” XXVII, 1985
Gregorianik und Volksmusik, „Musices Aptatio”, Rzym 1985
Beiträge über die geistigen und künstlerischen Grundlagen der europäischen Musikkultur, red. J. Overath, Rzym 1985
wydania:
Hymni et sequentiae, «Melodiarium Hungariae Medii Aevi» I, Budapeszt 1956
Siratók (‘lamenty’), z L. Kissem, «Corpus Musicae Popularis Hungaricae» V, Budapeszt 1966
redakcja:
Studia memoriae Belae Bartók sacra, z L. Vargyasem, Budapeszt 1956, 21957, tłum. angielskie Londyn 1959 (w tym artykuł Parallelen spätgregorianischer Verzierungen im ungarischen Volkslied).
