Logotypy UE

Piotrowska, Maria

Biogram

Piotrowska Maria, z domu Sikorska, *3 II 1941 Warszawa, †8 V 2014 Grodzisk Mazowiecki, polska muzykolog. Studiowała teorię muzyki u A. Dobrowolskiego i S. Śledzińskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (obecnie Akademia Muzyczna im. F. Chopina) w Warszawie (dyplom 1966), muzykologię u Z. Lissy i J. Chomińskiego na Uniwersytecie Warszawskim (dyplom 1968), tamże w 1978 uzyskała stopień doktora na podstawie pracy Tendencje neoklasyczne w twórczości G. Bacewicz a problemy neoklasycyzmu europejskiego (promotor Z. Lissa). W 1991 habilitacja w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie na podstawie pracy Tezy o możliwości hermeneutyki muzycznej w świetle stu lat jej historii, w latach 1972–79 była asystentem, w 1979–94 adiunktem w tejże uczelni, a w latach 1994–95 profesorem nadzwyczajnym w Katedrze Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego, w latach 1995–2001 w Akademii Muzycznej w Warszawie. Od 2001 pracowała w Instytucie Muzykologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie od 2002 kierowała nowo powołaną Katedrą Hermeneutyki Muzycznej. Dwukrotnie (1982, 1985) prowadziła prace badawcze w zakresie hermeneutyki ogólnej i muzycznej na uniwersytecie w Bonn.

Zainteresowania badawcze Piotrowskiej skupiały się na hermeneutyce ogólnej i muzycznej; w pracy habilitacyjnej autorka zanalizowała krytycznie rozmaite ujęcia historyczne i współczesne hermeneutyki oraz ich praktyczne zastosowania; rozważyła jej możliwości w aspekcie poznawczym i metodologicznym. Stwierdziła, że hermeneutyka wychodząca od całości badanego zjawiska, tj. „idei «centralizującej» dane stadium kultury”, łącząca moment pierwotnego, intuicyjnego rozumienia z wnikliwą analizą i wreszcie subtelnością (talentem) interpretacji, stosująca zasadę jej „kołowości”, zasługuje w pełni na miano metody naukowej. Badania owe zaowocowały własnymi studiami, szczególnie nad muzyką szczytowej fazy klasycyzmu (Hochklassik), w których autorka ukazała fenomen europejskiego stylu klasycznego w szerokim kontekście kultury umysłowej, a szczególnie filozofii przełomu XVIII i XIX w., wykazując organiczny związek między niemieckim idealizmem a klasyczną koncepcją dzieła muzycznego. Opublikowała także pionierskie interpretacje stylu późnej twórczości Chopina w kontekście kultury duchowo-artystycznej, literatury i myśli filozoficznej romantyzmu (np. paralela Uhland-Chopin) oraz kilka studiów nad pieśniami z XIX wieku.

Prace

Neoklasycyzm w muzyce XX wieku, Warszawa 1982 (skrócona wersja pracy doktorskiej)

Tezy o możliwości hermeneutyki muzycznej w świetle stu lat jej historii, Warszawa 1990 (rozprawa habilitacyjna)

Hermeneutyka muzyczna. Teoria i praxis, «Studia Theologica Varsaviensia» XXV, 1987

Muzyka i epifania, w: Musicae sacrae ars et scientia, księdze pamiątkowej K. Mrowca, red. S. Dąbek i I. Pawlak, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne”, XXXIV z. 7, Lublin 1987

L. van Beethoven. Cztery wersje pieśni „Sehnsucht” do słów J. W. Goethego (1808), w: Forma i ekspresja w liryce wokalnej, «Muzyka i Liryka» z. 2, red. M. Tomaszewski, Kraków 1989

„Kennst du das Land” Goethego w pieśniach Schuberta i Wolfa, w: Wiersz i jego pieśniowe interpretacje, «Muzyka i Liryka» z. 3, red. M. Tomaszewski, Kraków 1991

„Późny” Chopin. Uwagi o dziełach ostatnich, w: Przemiany stylu Chopina, red. M. Gołąb, Kraków 1993

Schiller i muzyka w kręgu idealizmu wolności, w: Poeci i ich muzyczny rezonans, «Muzyka i Liryka» zeszyt 4, red. M. Tomaszewski, Kraków 1994

Paradygmat europejskiej muzyki klasycznej, w: Dziedzictwo europejskie a polska kultura muzyczna w dobie przemian, red. A. Czekanowska, Kraków 1995

Kanon i postmodernizm, „Muzyka” 1997 nr 1

Chopin i Uhland, w: Dzieło Chopina jako źródło inspiracji wykonawczych, materiały z międzynarodowej konferencji naukowej, red. M. Demska-Trębacz, Warszawa 1999

De oro y nieve. Poezja G.A. Bécquera w pieśniach I. Albeniza, w: Muzyka w kontekście kultury, księdze pamiątkowej M. Tomaszewskiego, red. M. Janicka-Słysz, T. Małecka i K. Szwajgier, Kraków 2001