logotypes-ue_ENG

Perkowska, Małgorzata

Biogram i literatura

Perkowska Małgorzata, zamężna Waszek, *29 VII 1950 Poznań, †27 XII 2011, polska muzykolog, córka Piotra Perkowskiego. W latach 1969–74 studiowała muzykologię na UJ (u E. Dziębowskiej, A. Nowak-Romanowicz, Z.M. Szweykowskiego), tamże w 2001 otrzymała stopień doktora na podstawie pracy Geneza i historia utworów Paderewskiego w świetle nieznanych źródeł. W 1974 została zatrudniona jako jedyny pracownik w nowo założonym (16 X) Ośrodku Dokumentacji Życia i Twórczości I.J. Paderewskiego przy Katedrze Historii i Teorii Muzyki (obecnie Instytut Muzykologii) UJ, objęła pieczę nad skatalogowaniem zbiorów bibliotecznych Paderewskiego i rozpoczęła badania archiwalne w kraju i za granicą (Stany Zjednoczone, Szwajcaria, Francja). Przez kilkanaście lat pracowała nad zgromadzeniem materiałów do Diariusza koncertowego I.J. Paderewskiego i edycji jego Dzieł wszystkich, nad którą od 1993 sprawowała redakcję naczelną. Przebywając w 1984/85 i 1992 w Stanach Zjednoczonych nawiązała kontakt z A. Strakacz-Appleton, która w 2001 podarowała Bibliotece Jagiellońskiej 313 listów kompozytora, a ośrodkowi wiele dokumentów. W 1991 Perkowska zorganizowała sesję naukową (3–6 V) na temat Warsztat kompozytorski, wykonawstwo, koncepcje polityczne I.J. Paderewskiego; w 2001 weszła w skład powołanego przez Ministerstwo Kultury i Sztuki komitetu honorowego organizacji obchodów Roku Paderewskiego. Oprócz pracy naukowej Perkowska intensywnie popularyzowała wiedzę o Paderewskim; wygłaszała liczne odczyty w kraju (m.in. w Warszawie, Poznaniu, Łodzi, Krakowie) i za granicą (w Paryżu, Lille, Szwajcarii, Stanach Zjednoczonych) oraz pogadanki dla młodzieży szkolnej. Kierowała działającą na muzykologii UJ placówką badawczą, która w 2002 została przemianowana na Ośrodek Dokumentacji Muzyki Polskiej XIX w. im. I.J. Paderewskiego.

W swej działalności naukowej Perkowska skoncentrowała się na dokumentacji życia i twórczości Paderewskiego. Podjęty w pracy magisterskiej (1974) temat I.J. Paderewski – pianista i kompozytor (biografia 1870–1914) zainspirował ją do opracowania Diariusza koncertowego (1990), którego podstawę źródłową stanowią obfite zbiory Archiwum Paderewskiego (Archiwum Akt Nowych w Warszawie). Diariusz jest książką niezwykle cenną, gdyż dzięki zaopatrzeniu informacji o poszczególnych występach artysty w źródła (głównie recenzje i wzmianki w prasie) oraz adnotacjom dotyczącym repertuaru koncertowego zaistniała możliwość uchwycenia recepcji jego sztuki pianistycznej. Poszukiwania autografów i pierwodruków, a zwłaszcza odnalezienie przez Perkowską nieznanych kompozycji Paderewskiego, znacząco wpłynęły na obraz jego spuścizny twórczej i umożliwiły skorygowanie licznych błędów w dotychczasowej literaturze przedmiotu, zaś opublikowanie pełnego katalogu rękopisów (1988) stanowi podstawę dla opracowania katalogu tematycznego. Zasługą Perkowskiej jest podjęcie pracy redakcyjnej nad krytyczną edycją Dzieł wszystkich Paderewskiego, realizowaną przez muzykologów krakowskich w oparciu o jej wyniki badawcze. W obszernym wstępie do książki Za kulisami wielkiej kariery, zaopatrzonej w liczne komentarze sporządzone przy pomocy A. Strakacz-Appleton, Perkowska opisuje ostatnie lata życia kompozytora i dementuje fałszywe relacje S. Giron (Le drame Paderewski 1948, Tajemnica testamentu Paderewskiego 1996). Wiele uwagi poświęciła Perkowska powiązaniom Paderewskiego z UJ (doktorat honoris causa, zapis spadkowy dla uczelni).

Literatura: Śladami Paderewskiego, rozmowa z Perkowską, „Ruch Muzyczny” 1994 nr 21.

Prace

Diariusz koncertowy Paderewskiego, Kraków 1990

I.J. Paderewski, katalog wystawy w Collegium Maius UJ, Kraków 1991

Za kulisami wielkiej kariery. Paderewski w dziennikach i listach S. i A. Strakaczów. 1936–1937, Kraków 1994

artykuły:

Początki i rozkwit kariery pianistycznej I.J. Paderewskiego, „Muzyka” 1977 nr 3

Wczesne utwory I.J. Paderewskiego w świetle źródeł prasowych, „Muzyka” 1981 nr 3/4

12 pieśni do słów C. Mendèsa, w: Muzyka polska a modernizm, materiały z konferencji muzykologicznej w Krakowie 11–12 XII 1978, Kraków 1981

Kompozytor i uniwersytet, „Kraków” 1986 nr 4

Ośrodek Dokumentacji Życia i Twórczości I.J. Paderewskiego, w: Muzykologia krakowska 1911–1986, red. E. Dziębowska, Kraków 1987

Nieznane kompozycje I.J. Paderewskiego w świetle badań źródłowych, „Muzyka” 1988 nr 3

Katalog rękopisów I.J. Paderewskiego, z W. Pigłą, „Muzyka” 1988 nr 3

I.J. Paderewski – uczeń, pedagog, kompozytor, „Wychowanie Muzyczne w Szkole” 1989 nr 4

The 50th Death Anniversary of I.J. Paderewski, „Musie in Poland” 1991 nr 1

I.J. Paderewski (1860–1941), «Friedrich Kiel Studien» I, Kolonia 1993

Les débuts parisiens d’I.J. Paderewski…, „Musica Iagellonica” t. 1, red. Z.M. Szweykowski, Kraków 1995

O jeńcach Kozielska i Starobielska w korespondencji ze zbiorów Ośrodka Paderewskiego, w: Muzykolog wobec dzieła muzycznego, ks. pam. E. Dziębowskiej, red. M. Woźna-Stankiewicz i Z. Dobrzańska-Fabiańska, Kraków 1999

Kilka uwag o testamencie I.J. Paderewskiego, „Kwartalnik Polskiej Sekcji ISME” 2000 nr 3/4;

I.J. Paderewski o swoich współczesnych. Kilka uwag o dawnych i nowych źródłach poznania poglądów kompozytora, w: I.J. Paderewski. Twórca w świecie kultury, red. T. Brodniewicz, H. Kostrzewska, J. Tatarska, Poznań 2001

Przyczynki naukowe, artykuły w prasie, hasła w Encyklopedii Muzycznej PWM (m.in. Paderewski)

wydania:

Redaktor naczelny I.J. Paderewski. Dzieła wszystkie, Kraków 1997–, planowane 12 tomow, dotychczas opublikowano: t. 1: Utwory fortepianowe op. 1–6, op. 8–9, wyd. B. Lewandowska, wstęp M. Perkowska, 2002; t. 2: Utwory fortepianowe op. 10–12, op. 14–16, wyd. A. Patalas, wstęp M. Perkowska, 2002; t. 3: Utwory fortepianowe op. 21 i 23, wyd. A. Jarzębska, 1999; t. 4: Utwory fortepianowe bez numeracji opusowej, wyd. A. Sitarz, 1997; t. 5: Utwory kameralne, wyd. B. Krzemień-Kołpanowicz, wstęp M. Perkowska, 2002; t. 6: Pieśni, wyd. M. Perkowska, 2002; t. 8: Fantazja polska dis-moll op. 19, wyd. M. Perkowska, 2002; t. 10: Uwertura Es-dur, Suita G-dur, wyd. W. Marchwica, 1997