Paschałow, Wiaczesław

Paschałow Wiaczesław Wiktorowicz, *14 V 1873 Moskwa, †26 XII 1951 Leningrad, rosyjski muzykolog, etnograf i kompozytor. Syn Wiktora Nikandrowieża Paschałowa, twórcy znanych rosyjskich romansów. W 1894 rozpoczął naukę muzyki u W. Kalinnikowa, w 1896 ukończył filologię rosyjską na uniwersytecie w Moskwie, w latach 1904–10 studiował kompozycję w szkole muzyczno-dramaturgicznej przy Towarzystwie Filharmonicznym w Moskwie u G. Koniusa i A. Koreszczenki, w 1944 uzyskał doktorat z historii sztuki. W 1901 został członkiem muzyczno-etnograficznej komisji przy towarzystwie miłośników przyrodoznawstwa, antropologii i etnografii w Moskwie. W latach 1910–16 pracował w oddziale muzycznym biblioteki i muzeum M. Rumiancewa, w latach 1916–29 wykładał w konserwatorium w Moskwie, w latach 1917–29 kierował oddziałem muzycznym Gosudarstwiennoj Bibliotiekie SSSR im. W. Lenina, w latach 1921–29 także oddziałem etnograficznym Gosudarstwiennogo Instituta Narodnoj Muzyki w Moskwie. W 1929 zachorował, zrezygnował z pracy i wyjechał na leczenie na południe kraju; po powrocie zajmował się wyłącznie pracą naukową. Skomponował utwory orkiestrowe (symfonia, poematy symfoniczne, uwertura), kwartet smyczkowe na tematy gruzińskie, liczne pieśni chóralne, rosyjskie romanse, opracował pieśni ludowe.

Paschałow należał do wybitnych znawców rosyjskiej pieśni ludowej. Zajmował się zbieraniem folkloru muzycznego, jego opracowywaniem do wydania i wykonania, w tym ostatnim zakresie współpracował ściśle z M. Piatnickim. Do jego najważniejszych prac monograficznych, stanowiących istotny wkład do muzykologii światowej, należy pierwsza w piśmiennictwie muzykologicznym rozprawa o związkach muzyki Chopina z polską muzyką ludową, wielokrotnie wydawana, często cytowana po nasze czasy. Paschałow wskazuje w niej na ludowe źródła twórczości Chopina, opisuje tańce polskie i porusza problem stylu narodowego.

Literatura: W. Kisielow W.W. Paschałow, „Sowietskaja Muzyka” 1952 nr 3; K 100-letiju so dnia rożdienijam A.M. Listopadowa i W.W Paschałow Iz pieriepiski (korespondencja Paschałowa z A. Listopadowem), wyd. N. Sokołowa, „Sowietskaja Muzyka” 1973 nr 12; P.P. Nazariewski, J.W. Bielecki Paschałowy stranicy muzykalnogo proszłogo, Leningrad 1970.