Paik, Nam June

Paik Nam June, *20 VII 1932 Seul, †29 I 2006, koreański kompozytor i pianista. Po wybuchu wojny w Korei przeniósł się wraz z rodziną do Tokio, gdzie w latach 1952–56 studiował na uniwersytecie, m.in. muzykę i filozofię. W latach 1956–57 kontynuował studia na uniwersytecie w Monachium. W latach 1957–58 kształcił się w zakresie kompozycji pod kierunkiem W. Fortnera w Musikhochschule we Fryburgu Bryzgowijskim, w latach 1958–62 studiował na uniwersytecie w Kolonii i współpracował ze Studio für elektronische Musik radia WDR (Westdeutsche Rundfunk). W 2. połowie lat 50. nawiązał kontakt z ośrodkiem nowej muzyki w Darmstadcie, gdzie poznał m.in. K. Stockhausena, J. Cage’a oraz J. Beuysa. W 1962 wziął udział w pierwszym Festival FLUXUS zorganizowanym przez G. Maciunasa w Wiesbaden i związał się z tym awangardowym ruchem o znamionach antysztuki. W 1963 zastosował w swych działaniach typu performance technikę wideo (m.in. odbiorniki telewizyjne), zaś w latach 70. wprowadził nowoczesne metody tworzenia ruchomych obrazów i zapoczątkował nurt video art, stając się jego czołowym przedstawicielem. W 1964 przeniósł się do Nowego Jorku, w 1970 do Los Angeles. Od 1979 wykładał w Staatliche Kunstakademie w Düsseldorfie, a od 1987 w Kunstakademie w Berlinie. Kompozycje Paika z zakresu video art znajdują się m.in. w Smithsonian American Art Museum w Waszyngtonie, Museum of Modern Art w Nowym Jorku i Museum of Modern Art w San Francisco.

Wczesne utwory Paika, utrzymane w nurcie happeningu (action music), neodadaizmu i muzyki konceptualnej, zwracają się przeciw wszelkim konwencjom; mają one cechy antyestetycznej prowokacji (również o podtekście seksualnym) i łączą się nierzadko z destrukcją wykorzystywanych instrumentów. Jego instalacje video art, wykorzystujące odbiorniki telewizyjne i monitory, tworzą rozbudowane konstrukcje przestrzenne, których element wizualny stanowią oryginalne lub przetworzone programy telewizyjne oraz własne filmy, tzw. video-clips. Są one eksponowane nie tylko w przestrzeni zamkniętej, lecz również otwartej, i dopuszczają udział widzów (zarówno dorosłych, jak i dzieci) w kreowaniu obrazu wideo na podstawie danego materiału wyjściowego. Instalacja Something Pacific, polegająca na umieszczeniu zrujnowanych rekwizytów telewizyjnych w naturalnym krajobrazie, wyraża sprzeciw wobec dominacji tego medium w kulturze i świadomości Amerykanów.

Literatura: N.J. Paik, Werke 1946–1976, Kolonia 1980 (katalog dzieł); N.J. Paik. Eine DATA base, red. K. Bussmann i E Matzner, Ostfildern-Ruit 1993.